تست و آزمایش CBC

شمارش کامل خون (A Complete Blood Count (CBC)) یک نوع آزمایش خون است که برای ارزیابی سلامت کلی و تشخیص اختلالات احتمالی مانند عفونت، کم خونی، بیماری های سیستم ایمنی و سرطان های خون استفاده می شود.

فاکتور های اصلی تست CBC

فاکتورهای که در تست CBC اندازه گیری می شوند، عبارتند از:

1. شمارش گلبول های قرمز (RBC): شمارش تعداد واقعی گلبول های قرمز خون در نمونه خون
2. هموگلوبین (Hb): مقدار کل پروتئین حامل اکسیژن در خون را اندازه گیری می کند که بطور کلی تعداد بیانگر گلبول های قرمز خون است.
3. هماتوکریت: درصد حجم کل خون (که از گلبول های قرمز تشکیل شده است) را اندازه می گیرد.
4. شاخص های گلبول قرمز که اطلاعاتی در مورد ویژگی های فیزیکی گلبول های قرمز ارائه می دهد:

• میانگین حجم گلبول های قرمز (MCV): اندازه گیری گلبول های قرمز
• میانگین هموگلوبین گلبولی (MCH): اندازه گیری ​​هموگلوبین داخل گلبول های قرمز
• میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCHC): میانگین غلظت هموگلوبین در داخل گلبول های قرمز
• عرض توزیع گلبول قرمز (RDW): میزان تغییر اندازه گلبول های قرمز

5. آزمایش گلبول های سفید (WBC):

بیانگر تعداد کل گلبول های سفید خون در نمونه خون است. داخل خون پنج نوع گلبول سفید(نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها) را شناسایی و شمارش می کند.

6. آزمایشات پلاکتی

• تعداد پلاکت ها: تعداد پلاکت های موجود در نمونه خون
• حجم متوسط ​​پلاکت (MPV): ممکن است با CBC گزارش شود و بیانگر مقدار متوسط ​​پلاکت‌ها است.
• تست CBC یک آزمایش خون رایج است که به دلایل مختلفی انجام می شود:

برای بررسی سلامت کلی فرد: پزشک شما ممکن است یک تست CBC را به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول برای نظارت بر سلامت عمومی شما و غربالگری انواع اختلالات مانند کم خونی یا لوسمی توصیه کند.

برای تشخیص یک بیماری: اگر ضعف، خستگی، تب، التهاب، کبودی و یا خونریزی دارید، ممکن است پزشک شما تست CBC را پیشنهاد دهد. تست CBC ممکن است به تشخیص علت این علائم و نشانه ها کمک کند. علاوه براین نیز اگر پزشک شما مشکوک به عفونت باشد، این تست را تجویز می کند.

برای نظارت بر روند درمان:  اگر دارویی مصرف می کنید که ممکن است بر تعداد سلول های خونی تأثیر بگذارند، ممکن است از تست CBC برای نظارت بر سلامت شما استفاده شود.

شرایط انجام تست CBC

اگر نمونه خون شما فقط برای شمارش کامل سلول های خونی باشد، نیاز به شرایط خاصی مانند ناشتایی ندارد. اما اگر نمونه خون شما برای آزمایش‌های دیگری نیز مورد نیاز است، بسته به نوع ازمایش درخواستی نیاز به شرایط ناشتایی دارد.

نحوه انجام تست CBC

پرسنل ازمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. نمونه گیری معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

عوارض احتمالی ناشی از تست CBC

انجام آزمایش خون عوارض بسیار کمی دارد. ممکن است درد خفیفی یا کبودی در نقطه ای که سوزن وارد شده است را تجربه کنید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند.

• موارد زیر نتایج بیانگر مقدار نرمال شمارش کامل خون برای بزرگسالان است:

شمارش کامل خون معمولاً یک آزمایش تشخیصی قطعی نیست. بسته به دلیلی که پزشک شما این آزمایش را توصیه کرده است، نتایج خارج از محدوده طبیعی ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشند یا نداشته باشند. پزشک شما ممکن است نیاز به بررسی نتایج CBC به همراه نتایج سایر آزمایش‌های خون داشته باشد یا ممکن است آزمایش‌های اضافی لازم باشد. به عنوان مثال، اگر سالم هستید و هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری ندارید، نتایج کمی خارج از محدوده طبیعی در شمارش کامل خون ممکن است دلیلی برای نگرانی نباشد و ممکن است نیازی به پیگیری نباشد. اگر تحت درمان سرطان هستید، نتایج یک شمارش کامل خون خارج از محدوده طبیعی ممکن است نشان دهنده نیاز به تغییر برنامه درمانی شما باشد. در برخی موارد، اگر نتایج شما به طور قابل توجهی بالاتر یا کمتر از محدوده طبیعی باشد، ممکن است پزشک شما را به یک پزشک متخصص در اختلالات خونی (هماتولوژیست) ارجاع دهد.

آنچه که نتایج ممکن است نشان دهد:

نتایج بالاتر یا کمتر از محدوده طبیعی در شمارش کامل خون ممکن است نشان دهنده وجود مشکل باشد.

نتایج شمارش گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت شما با هم مرتبط هستند زیرا هر کدام جنبه هایی از گلبول های قرمز شما را اندازه گیری می کنند.

اگر اقدامات در این سه ناحیه کمتر از حد طبیعی باشد، دچار کم خونی هستید. کم خونی باعث خستگی و ضعف می شود. کم خونی دلایل زیادی دارد، از جمله سطوح پایین برخی ویتامین ها یا آهن، از دست دادن خون یا یک بیماری زمینه ای.

تعداد گلبول‌های قرمز خون که بالاتر از حد طبیعی است (اریتروسیتوز)، یا سطح هموگلوبین یا هماتوکریت بالا، می‌تواند به یک بیماری زمینه‌ای مانند پلی سیتمی ورا یا بیماری قلبی اشاره کند.

تعداد کم گلبول‌های سفید خون (لکوپنی) ممکن است ناشی از یک بیماری پزشکی باشد، مانند یک اختلال خود ایمنی که گلبول‌های سفید خون، مشکلات مغز استخوان یا سرطان را از بین می‌برد. برخی داروها نیز می توانند باعث کاهش تعداد گلبول های سفید خون شوند.

اگر تعداد گلبول های سفید خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است دچار عفونت یا التهاب شده باشید یا می تواند نشان دهنده این باشد که شما یک اختلال سیستم ایمنی یا بیماری مغز استخوان دارید. بالا بودن تعداد گلبول های سفید خون نیز می تواند واکنشی به دارو باشد.

شمارش پلاکت تعداد پلاکت‌هایی که کمتر از حد طبیعی (ترومبوسیتوپنی) یا بیشتر از حد طبیعی (ترومبوسیتوز) است اغلب نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای است یا ممکن است یک عارضه جانبی از دارو باشد. اگر تعداد پلاکت شما خارج از محدوده طبیعی باشد، احتمالاً برای تشخیص علت به آزمایشات بیشتری نیاز خواهید داشت.

گزارش غیرعادی CBC به چه معناست؟

ناهنجاری در تعداد سلول های خونی می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، بسته به اینکه کدام جزء خونی درگیر است. CBC یک تست تشخیصی قطعی نیست. تعداد سلول‌های خونی که خیلی زیاد یا خیلی کم هستند، می‌توانند نشان‌دهنده طیف وسیعی از شرایط باشند. شرایطی که می تواند باعث CBC غیرطبیعی شود و ممکن است نیاز به آزمایش اضافی داشته باشید، عبارتند از:

1. کمبود آهن یا سایر ویتامین ها و مواد معدنی
2. اختلالات خونریزی
3. بیماری قلبی
4. اختلالات خود ایمنی، که در آن سیستم ایمنی شما به اشتباه به بدن شما حمله می کند.
5. مشکلات مغز استخوان
6. سرطان
7. عفونت یا التهاب
8. واکنش به دارو

اگر CBC شما سطوح غیرطبیعی را نشان دهد، پزشک ممکن است آزمایش خون دیگری را برای تایید نتایج تجویز کند.

خطرات شمارش غیر طبیعی CBC چیست؟

شمارش غیر طبیعی سلول های خونی با خطرات زیادی همراه است. به عنوان مثال، مقدار غیرطبیعی گلبول های قرمز نشان دهنده کم خونی و کمبود آهن است و ممکن است تهدیدی برای بیماری قلبی یا یک بیماری مزمن کلیوی یا بیماری مزمن ریوی باشد. نسبت RBC به پلاسما در صورتی که کمتر از حد طبیعی باشد ممکن است به کم آبی بدن اشاره کند. افزایش تعداد WBC لکوسیتوز و تعداد کمتر WBC لکوپنی نامیده می شود. اگر برای مدت طولانی درمان نشود، هر دو می توانند خطرات جدی ایجاد کنند. لکوسیتوز ممکن است نشان دهنده عفونت در بدن باشد، در حالی که لکوپنی زنگ خطری است که به کمبود جدی WBC اشاره دارد که این امر منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن ما می شود و حتی در صورت عفونت های جدی می تواند کشنده باشد.

چگونه می توانم تعداد CBC خود را حفظ کنم؟

حفظ شمارش طبیعی سلول های خونی اصلاً سخت نیست مگر اینکه از عوارض شدید رنج می برید. یک فرد معمولی با شمارش غیرطبیعی خون می تواند به راحتی با خوردن مواد مغذی مناسب، در مدت زمان کوتاهی تعداد CBC خود را به حالت طبیعی بر گرداند. برای مثال، سبزیجات برگ سبز غنی از آهن برای کسانی که تعداد RBC پایینی دارند، عالی هستند. مرکبات غنی از ویتامین C برای بیماران با WBC پایین بسیار مهم هستند.

مطالب مرتبط:

 روش و نحوه انجام تست PCR

تفاوت رپید تست با PCR

انجام تست رایگان PCR

تست PCR  کرونا چیست؟

روش های خانگی انجام تست کرونا

کلام آخر

من دکتر نصیری به همراه لیما طب در مطالب بالا به بررسی موضوعاتی مانند فاکتور های اصلی تست CBC، شرایط انجام تست CBC، نحوه انجام تست CBC، عوارض احتمالی ناشی از تست CBC، آنچه که نتایج ممکن است نشان دهد:،گزارش غیرعادی CBC به چه معناست؟، خطرات شمارش غیر طبیعی CBC چیست؟،چگونه می توانم تعداد CBC خود را حفظ کنیم؟ و بسیاری مطالب دیگر پرداختم تا اطلاعات کامل و دقیقی در مورد تست و آزمایش CBC بدست آورده باشید.