در سرطان تیروئید سلول های بدخیم سرطانی در بافت های این غده شکل میگیرند و شروع به تکثیر بیش از اندازه میکند بیماری شبیه سرطان به نام گره های تیروئید نیز شایع هست اما معمولا سرطان نیستند. انواع مختلفی از سرطان تیروئید نیز وجود دارد که سن، جنسیت و قرار گرفتن در معرض تشعشعات می تواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را تحت تاثیر قرار دهد. شما می توانید سالیانه با بررسی هورمون های تیروئید خود از ابتلا به این بیماری جلوگیری نمایید .
سرطان تیروئید چیست؟
غده تیروئید یک غده پروانه ای شکل در قسمت گلو بوده که با ساخت برخی از هورمون ها سبب کنترل و تنظیم وزن، متابولیسم، ضربان قلب و فشار خون می شود. سرطان تیروئید نیز از غده تیروئید شروع شده و با ایجاد تغییراتی در DNA سلول های تیروئیدی سبب رشد غیر قابل کنترل آن ها می شود. این سلول ها در غده تیروئید تجمع یافته و توده ای به نام تومور را تشکیل می دهند. با رشد این توده سلول های سرطانی می توانند به سایر قسمت ها مانند استخوان ها تکثیر یافته و تمام بدن را درگیر کنند.
علائم سرطان تیروئید
علائم سرطان تیروئید شامل تورم یا توده در گردن است. آزمایشاتی هستند که تیروئید، گردن و خون را بررسی می کند و برای تشخیص سرطان تیروئید استفاده می شود همچنین شما می توانید درخواست چکاپ تیروئید را در چکاپ سالیانه خود داشته باشید مخصوصا اگر سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارید . عوامل خاصی بر پیش آگاهی و گزینه های درمانی تأثیر می گذارند و یکی از آن ها چکاپ تیروئید است.
علائم سرطان تیروئید در زنان
علائم سرطان تیروئید در زنان می تواند مشابه علائم سایر بیماری ها باشد، به همین دلیل تشخیص زودهنگام آن دشوار است. با این حال، برخی از علائم رایج وجود دارد که باید به آن ها توجه کرد:
علائم شایع سرطان تیروئید در زنان
علائم شایع سرطان تیروئید در زنان عبارتند از: توده در گردن: شایع ترین علامت سرطان تیروئید، وجود یک توده بدون درد یا تورم در جلوی گردن است. تغییر در صدا: ممکن است دچار گرفتگی صدا یا خشن شدن صدا بدون دلیل مشخص شوید. مشکل در بلع: اگر در بلع غذا یا مایعات مشکل دارید، می تواند به دلیل وجود تومور در تیروئید باشد. درد در گردن: درد در گردن یا گوش می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. سرفه مزمن: سرفه ای که به دلیل سرماخوردگی یا آلرژی نیست و به مرور زمان بدتر می شود، می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. خستگی: خستگی مداوم و بدون دلیل می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. کاهش وزن بدون دلیل: اگر بدون تغییر در رژیم غذایی یا برنامه ورزشی خود وزن کم می کنید، می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. از دست دادن میل جنسی: در زنان مبتلا به سرطان تیروئید میل جنسی آن ها کاهش می یابد.
علائم کمتر شایع سرطان تیروئید در زنان
علائم کمتر شایع سرطان تیروئید در زنانه عبارتند از: تنگی نفس: اگر در تنفس مشکل دارید، می تواند به دلیل فشار تومور بر روی نای باشد. مشکل در بلع آب دهان: اگر در بلع آب دهان مشکل دارید، می تواند به دلیل فشار تومور بر روی مری باشد. تعریق بیش از حد: تعریق بیش از حد، به خصوص در شب، می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. بی خوابی: بی خوابی و مشکل در خواب می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. یبوست: یبوست مداوم می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد. افسردگی: افسردگی و اضطراب می تواند از علائم سرطان تیروئید باشد.
تشخیص سرطان تیروئید در زنان
پزشک برای تشخیص سرطان تیروئید، معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایشاتی را تجویز می کند، مانند آزمایش خون که برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروتید صورت می گیرد. معاینه دیگر سونوگرافی بوده که برای ایجاد تصویری از غدد تیروئید است. و برای برداشتن نمونه کوچکی از بافت تیروئید جهت آزمایش از بیوپسی استفاده می شود.
درمان سرطان تیروئید به چه صورت است؟
درمان سرطان تیروئید به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. گزینه های درمانی مختلفی برای این نوع سرطان وجود دارد که عبارتند از: جراحی: برای برداشتن تمام یا بخشی از غده تیروئید هورمون درمانی: برای کمک به تنظیم سطح هورمون های تیروئید درمان با ید رادیواکتیو: برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده پس از جراحی شیمی درمانی: برای از بین بردن سلول های سرطانی پرتو درمانی: برای از بین بردن سلول های سرطانی
غده تیروئید کجا قراردارد؟
غده تیروئید در گلو نزدیک لوله نای قرار دارد و به شکل پروانه می باشد و دارای یک لوب در سمت راست و یک لوب در سمت چپ می باشد . ایستموس، یک قطعه نازک از بافت تیروئید دو لوب را به هم متصل می کند.معمولا از طریق پوست نمی توان غده تیروئید را را احساس کرد. تیروئید از ید، ماده معدنی موجود در برخی غذاها و نمک یددار برای کمک به ساخت چندین هورمون استفاده می کند. هورمون های تیروئید کارهای زیر را انجام می دهند:
- کنترل ضربان قلب
- متعادل نگه داشتن دمای بدن
- افزایش متابولیسم بدن
- کنترل میزان کلسیم خون
گره های تیروئید
پزشک شما ممکن است در طی یک معاینه پزشکی یک توده (ندول) در تیروئید شما پیدا کند. ندول تیروئید رشد غیر طبیعی سلول های تیروئید در تیروئید است. گره ها ممکن است جامد یا پر از مایع باشند. هنگامی که یک گره تیروئید پیدا می شود، سونوگرافی تیروئید و نمونه برداری آسپیراسیون با سوزن ظریف اغلب برای بررسی علائم سرطان انجام می شود. آزمایش خون برای بررسی سطح هورمون تیروئید و آنتی بادی های ضد تیروئید در خون نیز ممکن است برای بررسی سایر انواع بیماری تیروئید انجام شود. گره های تیروئید معمولاً علائمی ایجاد نمی کنند اما نیاز به درمان دارند. گاهی اوقات گره های تیروئید به اندازه ای بزرگ می شوند که بلع یا تنفس سخت می شود و نیاز به آزمایشات و درمان بیشتری است. فقط تعداد کمی از گره های تیروئید به عنوان عوامل سرطان تشخیص داده می شوند.
انواع مختلف سرطان تیروئید
سرطان تمایز یافته تیروئید که شامل تومورهای با تمایز خوب، تومورهای با تمایز ضعیف و تومورهای تمایز نیافته است. یا سرطان مدولاری تیروئید. تومورهای با تمایز خوب (سرطان تیروئید پاپیلاری و سرطان تیروئید فولیکولی) قابل درمان هستند و معمولاً قابل درمان هستند. تومورهای ضعیف و تمایز نیافته (سرطان تیروئید آناپلاستیک) کمتر شایع هستند. این تومورها به سرعت رشد می کنند و گسترش می یابند و شانس کمتری برای بهبودی دارند. بیماران مبتلا به سرطان آناپلاستیک تیروئید باید آزمایش مولکولی برای جهش در ژن BRAF انجام دهند. سرطان مدولاری تیروئید یک تومور عصبی غدد درون ریز است که در سلول های C تیروئید ایجاد می شود. سلول های C هورمونی (کلسی تونین) می سازند که به حفظ سطح سالم کلسیم در خون کمک می کند. سن و جنسیت و همچنین قرار گرفتن در معرض تشعشعات می تواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را تحت تاثیر و افزایش قرار دهد. هر چیزی که خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهد، عامل خطر نامیده می شود. داشتن یک عامل خطر به معنای ابتلا به سرطان نیست. نداشتن عوامل خطر به این معنی نیست که سرطان نخواهید گرفت. اگر فکر می کنید در معرض خطر هستید با تماس با لیماطب میتوانید در سریعترین زمان چکاپ تیروئید خود را انجام دهید و از این نگرانی خارج شوید .
عوامل خطر سرطان تیروئید چیست ؟
سن بین ۲۵ تا ۶۵ سال زنان بیشتر در معرض خطر هستند قرار گرفتن در معرض تشعشعات به سر و گردن در دوران نوزادی یا کودکی یا قرار گرفتن در معرض ریزش رادیواکتیو. سرطان ممکن است به محض ۵ سال پس از قرار گرفتن در معرض اشعات ایجاد شود. داشتن سابقه گواتر (بزرگ شدن تیروئید). داشتن سابقه خانوادگی بیماری تیروئید یا سرطان تیروئید. داشتن شرایط ژنتیکی خاص مانند سرطان مدولاری تیروئید خانوادگی (FMTC)، سندرم نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2A (MEN2A)، یا سندرم نئوپلازی غدد درون ریز متعدد نوع 2B (MEN2B). آسیایی بودن سرطان مدولاری تیروئید گاهی اوقات به دلیل تغییر در ژنی ایجاد می شود که از والدین به فرزند منتقل می شود. ژن های موجود در سلول ها که اطلاعات ارثی را از والدین به فرزندان منتقل می کنند. یک آزمایش ژنتیکی وجود دارد که برای بررسی ژن تغییر یافته استفاده می شود. ابتدا بیمار مورد آزمایش قرار می گیرد تا ببیند آیا ژن تغییر یافته دارد یا خیر. اگر بیمار مبتلا به آن باشد، سایر اعضای خانواده نیز ممکن است مورد آزمایش قرار گیرند تا مشخص شود که آیا در معرض خطر ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید هستند یا خیر. اعضای خانواده، از جمله کودکان خردسال، که ژن تغییر یافته را دارند، ممکن است تیروئیدکتومی (جراحی برای برداشتن تیروئید) انجام دهند. این می تواند شانس ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید را کاهش دهد.لازم به ذکر است این آزمایشات دارای هزینه بسیار بالایی هستند و در آزمایشگاه های ژنتیک انجام داده میشوند و جز آزمایشات روتین چکاپ تیروئید لیماطب در منزل از شما میگیرد نمیباشد .
مقدار TSH در سرطان تیروئید چقدر است؟
میزان TSH در سرطان تیروئید می تواند متغیر باشد و به نوع و مرحله سرطان بستگی دارد. در اینجا چند نمونه از رابطه TSH با انواع مختلف سرطان تیروئید آورده شده است: سرطان تیروئید پاپیلاری: در این نوع سرطان، که شایع ترین نوع سرطان تیروئید است، TSH می تواند طبیعی، پایین یا بالا باشد. سرطان تیروئید فولیکولر: در این نوع سرطان، TSH می تواند طبیعی یا پایین باشد. سرطان تیروئید مدولاری: در این نوع سرطان، TSH معمولاً بالا است. سرطان تیروئید آناپلاستیک: در این نوع سرطان، که نادرترین و تهاجمی ترین نوع سرطان تیروئید است، TSH معمولاً پایین است.
عوامل تاثیر گذار بر TSH در سرطان تیروئید کدامند؟
سطح THC به عوامل مختلفی از جمله سن، جنسیت و… بستگی داشته و عواملی که بر روی THC در سرطان تیروئید تاثیر گذارند عبارتند از: درمان: درمان سرطان تیروئید، مانند جراحی یا ید رادیواکتیو، می تواند بر سطح TSH تأثیر بگذارد. سایر بیماری های تیروئید: اگر به بیماری های دیگری مانند کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید مبتلا هستید، TSH شما ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. داروها: برخی از داروها می توانند بر TSH شما تأثیر بگذارند.
هورمون محرک تیروئید (TSH) چیست؟
هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH که گاهی اوقات با نام تیروتروپین نیز شناخته می شود، هورمونی است که غده هیپوفیز شما برای تحریک تیروئید به تولید و آزادسازی هورمون های خود (تیروکسین (T4) و تری یدوتیرونین (T3))ترشح می کند. این دو هورمون برای حفظ نرخ متابولیک بدن شما (سرعتی که بدن شما غذا را به انرژی تبدیل کرده و از آن استفاده می کند) ضروری هستند. تیروکسین و تری یدوتیرونین همچنین به حفظ موارد زیر کمک می کنند:
- عملکرد های قلب و دستگاه گوارش
- کنترل عضلات
- توسعه مغز
- نگهداری استخوان ها
هورمون ها مواد شیمیایی هستند که عملکرد های مختلف بدن شما را با ارسال پیام ها از طریق خون به اندام ها، عضلات و بافت های دیگر هماهنگ می کنند. این سیگنال ها به بدن شما می گویند که چه کاری انجام دهد و چه زمانی این کار را انجام دهد.
غده هیپوفیز شما یک غده کوچک به اندازه نخود است که در قسمت زیرین مغز شما و زیر هیپوتالاموس قرار دارد. این غده هشت هورمون تولید و آزاد می کند، که یکی از آن ها TSH است. غده هیپوفیز شما از دو لوب تشکیل شده است: لوب پشتی (عقب) و لوب قدامی (جلو). لوب قدامی هورمون TSH را تولید می کند.
تیروئید شما یک غده کوچک به شکل پروانه است که در جلوی گردن شما و زیر پوست قرار دارد. غده هیپوفیز و تیروئید شما بخشی از دستگاه غدد درون ریز شما هستند.
چگونه باید برای آزمایش TSH آماده شویم؟
شما نیازی به آمادگی خاصی برای آزمایش خون TSH ندارید. در صورتی که پزشک شما آزمایش های خون دیگری را تجویز کرده باشد، ممکن است نیاز باشد چند ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (غذا یا نوشیدنی نخورید). در صورت وجود هرگونه دستورالعمل خاص، پزشک شما آن را به شما اعلام خواهد کرد.
مطالب مرتبط:تست Chol چیست؟
مقدار طبیعی TSH چیست؟
سطوح طبیعی TSH بر اساس سن متفاوت است. به طور کلی، محدوده طبیعی TSH برای افراد سالمی که باردار نیستند عبارتند از: نوزادان تا ۵ روز: ۷/۰ – ۲/۱۵ میکرو واحد بین المللی در هر میلی لیتر (uIU/mL). نوزادان ۶ تا ۹۰ روزه: ۷۲/۰-11uIU/mL. نوزادان ۴ تا ۱۲ ماهه: ۷۳/۰ – ۳۵/۸ uIU/mL. کودکان ۱ تا ۶ ساله: ۷/۰-۹۷/۵ uIU/mL. کودکان ۷ تا ۱۱ ساله: ۶/۰ – ۸۴/۴ uIU/mL. افراد ۱۲ تا ۲۰ ساله: ۵۱/۰- ۳/۴ uIU/mL. بزرگسالان ۲۱ تا ۹۹ سال: ۲۷/۰ – ۲/4uIU/mL. محدوده مقادیر طبیعی برای TSH ممکن است در آزمایشگاه های مختلف کمی متفاوت باشد. مطمئن شوید که محدوده مرجع گزارش آزمایشگاه خود را در نتایج خود بررسی کنید. اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، از ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود بپرسید.
میزان نرمال TSH در بارداری چیست؟
نرمال بودن مقدار هورمون TSH در بدن افراد باردار اهمیت بسیار زیادی دارد. چرا که این هورمون در توسعه سالم نوزادان نقش مهمی دارد. سطوح TSH در طول بارداری نوسان خواهد داشت. به طور کلی، سطوح نرمال TSH در دوران بارداری شامل موارد زیر است:
- سه ماهه اول بارداری (۹ تا ۱۲ هفته): ۰.۱۸ تا ۲.۹۹ (uIU/mL)
- سه ماهه دوم: ۰.۱۱ تا ۳.۹۸ uIU/mL
- سه ماهه سوم: ۰.۴۸ تا ۴.۷۱ uIU/mL
لازم به ذکر است که مقدار نرمال هورمون TSH در آزمایشگاه های مختلف ممکن است با معیار های متفاوتی سنجیده شود. بنابراین می بایست به محدوده نرمال اعلام شده توسط آزمایشگاه توجه کنید. برای پاسخ به سوالات بیشتر می توانید به پزشک خود مراجعه کنید.
سطح TSH چگونه کنترل می شود؟
چندین هورمون و غدد در سیستم غدد درون ریز با هم کار می کنند تا از طریق یک حلقه بازخورد، سطح TSH در جریان خون را به دقت کنترل کنند. برای شروع، هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده تیروئید (TRH) را ترشح می کند تا باعث ترشح هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط غده هیپوفیز شود.
غده هیپوفیز از طریق ساقه ای از عروق خونی و اعصاب به هیپوتالاموس متصل است. به این ساقه هیپوفیز می گویند. هیپوتالاموس بخشی از مغز است که عملکردهایی مانند فشار خون، ضربان قلب، دمای بدن و فرایند هضم را کنترل می کند. از طریق ساقه، هیپوتالاموس با غده هیپوفیز ارتباط برقرار می کند و تعیین کننده نوع هورمون های ترشحی است.
در این حالت، هیپوتالاموس هورمون آزاد کننده تیروئید (TRH) را ترشح می کند که لوب هیپوفیز قدامی را برای ترشح TSH تحریک می کند. هیپوتالاموس همچنین می تواند سوماتوستاتین، هورمون دیگری را برای مهار TSH از هیپوفیز قدامی ترشح کند. سپس TSH سلول های تیروئید را تحریک می کند تا تیروکسین یا T4(80 درصد) و تری یدوتیرونین یا T3(20 درصد) را در جریان خون آزاد کنند.
اگر سطح تیروکسین و تری یدوتیرونین بیش از حد بالا باشد، این دو هورمون مانع از تولید TSH بیشتر غده هیپوفیز می شوند و در نتیجه چرخه کامل می شود. هنگامی که سطح T4 و T3 کاهش می یابد، چرخه دوباره شروع می شود. به دلیل این حلقه بازخورد، اگر تیروئید بیش از حد یا خیلی کم هورمون تیروئید تولید کند، بر سطح TSH تأثیر می گذارد. علاوه بر این، اگر غده هیپوفیز TSH بیش از حد یا خیلی کم تولید کند، بر عملکرد تیروئید تأثیر می گذارد.
مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟
چگونه سطح TSH را آزمایش می کنند؟
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی سطح TSH را با استفاده از آزمایش خون آزمایش می کنند. آنها یک نمونه خون از ورید بازوی شما می گیرند و نمونه را برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستند. معمولاً برای آماده شدن برای آزمایش خون TSH نیازی به انجام کار خاصی نیست.
آزمایش خون TSH معمولاً اولین آزمایشی است که ارائه دهندگان در صورت مشاهده علائم مربوط به مشکلات تیروئیدی سفارش می دهند. وقتی سطح TSH خیلی پایین باشد چه اتفاقی می افتد؟
اگر TSH خیلی کم دارید، به احتمال زیاد غده تیروئید شما هورمون تیروئید اضافی میسازد. این وضعیت پرکاری تیروئید یا پرکاری تیروئید نامیده می شود. شرایط مختلفی از جمله بیماری گریوز و ندول های تیروئید منجر به پرکاری تیروئید می شود. کمی بیش از ۱ درصد از بزرگسالان در ایالات متحده پرکاری تیروئید دارند.
از آنجایی که هورمون تیروئید ترشح TSH را سرکوب می کند، سطوح بالای هورمون تیروئید می تواند باعث کاهش سطح TSH از حد طبیعی شود. به ندرت، مشکلات مربوط به غده هیپوفیز، مانند آدنوم هیپوفیز که کار نمی کند، می تواند منجر به سطوح پایین TSH و همچنین سطوح پایین هورمون تیروئید شود.
علائم سطح پایین TSH
سطح پایین TSH معمولاً نشانه پرکاری تیروئید است. علائم پرکاری تیروئید عبارتند از: ضربان قلب سریع (تپش قلب). احساس لرزش و/یا اضطراب. کاهش وزن غیر قابل توضیح با افزایش اشتها. اسهال و مدفوع بیشتر تغییر بینایی و/یا برآمدگی چشم. پوست نازک، گرم و مرطوب. تورم و بزرگ شدن گردن ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر). دوره های قاعدگی نامنظم. اگر این علائم را تجربه می کنید، مهم است که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. پرکاری تیروئید قابل درمان است.
عوارض پایین بودن سطح TSH چیست؟
اگر میزان TSH شما خیلی پایین باشد، احتمالا غده تیروئید شما هورمون تیروئید اضافی تولید می کند. این وضعیت به نام هایپرتیروئیدیسم یا تیروئید پرکار شناخته می شود. شرایط مختلفی از جمله بیماری گریوز و گرههای تیروئیدی می توانند منجر به هایپرتیروئیدیسم شوند. به طور میانگین حدود ۱٪ از بزرگسالان در دنیا هایپرتیروئیدیسم دارند.
از آنجایی که هورمون تیروئید ترشح TSH را سرکوب می کند، سطوح بالای هورمون تیروئید می تواند باعث کمبود TSH شود. گاهی اوقات برخی مشکلات مرتبط با غده هیپوفیز، مانند آدنوم هیپوفیز غیر عملکردی، می تواند منجر به پایین تر بودن TSH از حد نرمال آن و همچنین کاهش سطح هورمون تیروئید در بدن شود.
علائم سطوح بالای TSH
سطح بالای TSH معمولاً نشانه کم کاری تیروئید است. علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:
- خستگی
- بی حسی و گزگز در دستان
- یبوست
- افزایش وزن غیر قابل توضیح
- افسردگی
- ناتوانی در تحمل دمای سرد
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
- قاعدگی های مکرر و سنگین
اگر این علائم را دارید، مهم است که با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید. کم کاری تیروئید قابل درمان است.
عوارض بالا بودن هورمون TSH چیست؟
بالا بودن سطح TSH از محدوده نرمال، ممکن است نشان دهنده این باشد که غده تیروئید شما هورمون تیروئید کافی تولید نمی کند. این وضعیت به نام کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدی شناخته می شود. چندین بیماری وجود دارند که می توانند باعث کم کاری تیروئید شوند، از جمله بیماری هاشیموتو. حدود ۵٪ از بزرگسالان دچار کم کاری تیروئید هستند.
همانطور که دانستید، هورمون تیروئید ترشح TSH را سرکوب می کند. بنابراین کمبود هورمون تیروئید می تواند باعث شود که غده هیپوفیز شما TSH اضافی تولید کند. در برخی موارد نادر، مشکلاتی در غده هیپوفیز شما، مانند آدنوم هیپوفیزی ترشح کننده TSH، یا شرایط ژنتیکی نادر می توانند منجر به افزایش سطح TSH و هورمون تیروئید از حد نرمال شوند.
مطالب مرتبط:آزمایش HDL
آیا نتایج غیرطبیعی آزمایش سطح TSH نگران کننده است؟
اگر نتایج آزمایش TSH شما غیر طبیعی باشد، این همیشه به این معنا نیست که شما دچار یک بیماری هستید. پزشک شما هنگام تفسیر نتایج آزمایش TSH شما عوامل متعددی را در نظر خواهد گرفت، از جمله:
- سن شما: سطح TSH معمولا در افراد بالای ۸۰ سال بالاتر است. بیشتر افراد مسن با سطح TSH کمی بالاتر از حد نرمال، هیچ بیماری مرتبطی ندارند.
- بارداری: بارداری باعث تغییراتی در هورمون های تیروئید می شود. بنابراین طبیعی است که سطح TSH در سه ماهه اول کمی پایین تر از حد نرمال باشد و سپس به آرامی افزایش یابد.
- بیماری های شدید: افرادی که به شدت بیمار هستند و شرایطی غیر از تیروئید دارند، ممکن است به طور موقت سطح TSH پایین تری داشته باشند.
- آزمایش های دیگر تیروئید: نتایج سایر آزمایش های تیروئید، مانند T4 آزاد و آنتی بادی های تیروئید، ممکن است بر نحوه تفسیر نتایج آزمایش TSH تاثیر بگذارد.
مقدار طبیعی آزمایش تیروئید یا TSH چقدر است؟
سطوح هورمون محرک تیروئید (TSH) و میزان نرمال TSH در هر فرد بسته به سن، باردار بودن یا نبودن او متفاوت است. اما به طور کلی میزان طبیعی آن برای بانوانی که باردار نیستند عبارتند از:
- نوزادان تازه متولد شده تا ۵ روزه ۷/۰ الی ۲/۱۵ میکرو در هر میلی لیتر
- نوزادان ۶ تا ۹۰ روزه ۷۲/۰ الی ۱۱ میکرو در هر میلی لیتر
- نوزادان ۴ تا ۱۲ ماهه ۷۳/۰ الی ۳۵/۸ میکرو در هر میلی لیتر
- کودکان ۱ تا ۶ ساله ۷/۰ الی ۹۷/۵ میکرو در هر میلی لیتر
- کودکان ۷ تا ۱۱ ساله ۶/۰ الی ۸۴/۴ میکرو در هر میلی لیتر
- افراد ۱۲ تا ۲۰ ساله ۵۱/۰ الی ۳/۴ میکرو در هر میلی لیتر
- بزرگسالان ۲۱ تا ۹۹ سال ۲۷/۰ الی ۲/۴ میکرو در هر میلی لیتر
پایین بودن سطح TSH چه علائمی دارد؟
پایین بودن سطح TSH نشانه پرکاری آن است و می تواند علائمی داشته باشد. در زیر به برخی از این علائم پرداخته ایم.
- ضربان قلب سریع (تپش قلب)
- احساس لرزش و یا اضطراب
- کاهش وزن غیر طبیعی با افزایش اشتها
- اسهال و مدفوع بیشتر
- تغییر بینایی و یا برآمدگی چشم
- پوست نازک، گرم و مرطوب
- تورم و بزرگ شدن گردن ناشی از بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
- دوره های نامنظم قاعدگی
بالا بودن سطح TSH چه علائمی دارد؟
سطح بالای TSH معمولاً نشانه کم کاری تیروئید است. علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:
- خستگی
- بی حسی و گزگز در دستان
- یبوست
- افزایش وزن غیرطبیعی
- افسردگی
- ناتوانی در تحمل دمای سرد
- کاهش علاقه به رابطه جنسی
هورمون محرک تیروئید (TSH) به غده تیروئید سیگنال می دهد تا هورمون هایی مربوط به متابولیسم که در واقع مصرف کننده و ذخیره کننده انرژی در بدن هستند را تولید کند. هورمون محرک تیروئید (TSH) توسط ازمایشی به همین نام انجام می شود و در این ازمایش مشخص می شود که آیا غده تیروئید شما به طور طبیعی کار می کند یا خیر.
سطح هورمون TSH به شدت تحت تاثیر مقدار سایر هورمون های تیروئید ازاد شده در خون قرار می گیرد. سطح بالای TSH بیانگر اینست که تیروئید شما کم کار است و نیاز به تحریک بیشتر دارد که اصطلاحا به آن کم کاری تیروئید می گویند و برعکس سطح پایین TSH بیانگر اینست که غده تیروئید شما پرکار است و بایستی کمتر تحریک شود که اصطلاحا به آن پرکاری تیروئید می گویند.
هدف از انجام ازمایش هورمون محرک تیروئید (TSH)
سطح TSH اطلاعاتی در مورد عملکرد طبیعی غده تیروئید ارائه می دهد. این ازمایش TSH اغلب بعنوان بخشی از پنل تیروئید، همراه با آزمایش هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید آزمایش می شود. اگر TSH به تنهایی آزمایش شود و نتیجه غیرطبیعی باشد، در اینصورت آزمایشات تکمیلی تیروئید تجویز می شود.
دلایل انجام آزمایش TSH
- برای تشخیص کم کاری یا پرکاری غده تیروئید
- برای نظارت بر پاسخ بیمار به درمان کمکاری تیروئید، پرکاری تیروئید یا سایر بیماریهای تیروئید
- برای تشخیص بیماری های تیروئید، مانند تیروئیدیت هاشیموتو، بیماری گریوز و سرطان تیروئید
- غربالگری بیماری تیروئید قبل از بروز علائم، بویژه در نوزادان.
- برای ارزیابی ندول تیروئید که یک توده روی غده تیروئید است.
- برای ارزیابی گواتر که بزرگ شدن غده تیروئید است.
آزمایش چه چیزی را اندازه گیری می کند؟
آزمایش TSH هورمون محرک تیروئید را اندازه گیری می کند، این هورمون بعنوان محرک اصلی سایر هورمون های تولید شده توسط تیروئید است. تیروئید یک غده پروانه ای شکل در گردن است که هورمون های تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) را می سازد. T3 و T4 هورمون های هستند که واکنش هایی متابولیسم (سوخت و ساز انرژی) را کنترل می کنند.
اگرچه TSH با اتصال به گیرنده TSH بر روی غده تیروئید اثر می کند، اما در غده هیپوفیز ساخته می شود. غده هیپوفیز گاهی اوقات “غده اصلی” نامیده می شود، زیرا هورمون های زیادی تولید می کند که عملکرد سایر غدد بدن را کنترل می کند. غده هیپوفیز می تواند تشخیص دهد که سطح هورمون های T3 و T4 شما خیلی کم یا خیلی زیاد است.
در پاسخ نیز TSH با تغییر در تولیدات خود غده تیروئید را برای تولید مقدار مناسب هورمون ها تحت کنترل قرار می دهد. اگر تیروئید شما کم کار است، ممکن است سطوح بالایی از TSH داشته باشید زیرا غده هیپوفیز شما سعی می کند تیروئید را برای تولید T3 و T4 بیشتر تحریک کند. اگر تیروئید شما بیش از حد فعال است، TSH شما ممکن است به طور غیر طبیعی پایین باشد، زیرا غده هیپوفیز تولید TSH را زمانی که سطح هورمون تیروئید شما بیش از حد بالا باشد، متوقف می کند.
چه زمانی باید آزمایش TSH انجام دهیم؟
TSH اولین آزمایشی است که پزشکان هنگام مشکوک شدن به بیماری تیروئید تجویز می کنند. هم کم کاری تیروئید و هم پرکاری تیروئید از اختلالات شایع هستند. همه بیمارانی که علائم این اختلالات تیروئیدی دارند باید TSH خود را بررسی کنند. علائم کم کاری تیروئید عبارتند از: خستگی، افسردگی، افزایش وزن، احساس سرما، درد مفاصل و عضلات، پوست خشک، موهای نازک و یا خشک، ضربان قلب آهسته، یبوست، دوره های قاعدگی نامنظم و مشکلات باروری.
کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید چیست؟ کم کاری تیروئید اختلالی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. این غده کوچک اما حیاتی در گردن قرار دارد و هورمون هایی تولید می کند که متابولیسم بدن را تنظیم می کنند. متابولیسم به تمام فرآیند های شیمیایی که در بدن رخ می دهد گفته می شود و شامل تبدیل غذا به انرژی، رشد و ترمیم سلول ها است.
زمانی که تیروئید هورمون کافی تولید نکند، این فرآیند ها کند شده و علائم مختلفی را در بدن ایجاد می کند. علائم کم کاری تیروئید می توانند بسیار متنوع باشند و از خستگی و افزایش وزن گرفته تا افسردگی و یبوست متغیر باشند. برخی از افراد ممکن است علائم خفیفی داشته که به سختی قابل تشخیص باشند در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم شدید تری را تجربه کنند.
تشخیص دقیق کم کاری تیروئید با انجام آزمایش خون و بررسی سطح هورمون های تیروئید امکان پذیر است. علل مختلفی برای کم کاری تیروئید وجود دارد. یکی از شایع ترین علت ها بیماری خود ایمنی هاشیموتو است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های تیروئید حمله می کند. سایر علل ممکن شامل کمبود ید در رژیم غذایی، جراحی تیروئید، برخی داروها و التهاب تیروئید باشد.
در صورتی که علائمی مانند خستگی مزمن، افزایش وزن، افسردگی، یبوست، پوست خشک و موهای شکننده را تجربه می کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کرده تا بررسی های لازم انجام شود. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب کم کاری تیروئید می تواند از بروز عوارض جدی تر جلوگیری کند.
چرا تیروئید کم کار می شود؟
تیروئید کم کار وضعیتی است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. این عدم تعادل هورمونی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. همانطور که گفته شد از جمله دلایل آن می تواند بیماری هاشیموتو باشد که در این بیماری سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول های تیروئید حمله کرده و آن ها را تخریب می کند.
علاوه بر این کمبود ید در رژیم غذایی نیز می تواند باعث کم کاری تیروئید شود چرا که ید عنصری ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است. سایر عوامل موثر بر کم کاری تیروئید عبارتند از:
- جراحی تیروئید
- برخی داروها مانند لیتیوم و اینترفرون
- التهاب تیروئید به دنبال عفونت یا آسیب
- مشکلات مادرزادی تیروئید
- اختلالات در غده هیپوفیز
عوامل خطر برای ابتلا به کم کاری تیروئید شامل سابقه خانوادگی بیماری های تیروئید، داشتن سایر بیماری های خود ایمنی مانند دیابت نوع ۱ یا لوپوس، افزایش سن و مصرف برخی داروها است. زنان بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به کم کاری تیروئید هستند.
کم کاری تیروئید چیست و جه علائمی دارد؟
کم کاری تیروئید بیماری شایع است که در آن غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند. هورمون های تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند. هنگامی که این هورمون ها به اندازه کافی در بدن وجود نداشته باشند بسیاری از فرآیند های بدن کند می شوند.
علائم کم کاری تیروئید به تدریج و به آرامی بروز می کنند و ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشند. برخی از شایع ترین علائم این بیماری عبارتند از:
خستگی و ضعف
خستگی و احساس ضعف یکی از اولین و بارزترین علائم کم کاری تیروئید است. افراد مبتلا به این بیماری اغلب احساس خستگی مفرط می کنند و حتی با استراحت کافی نیز انرژی خود را به دست نمی آورند.
افزایش وزن
کاهش متابولیسم بدن باعث می شود که کالری ها به جای سوزاندن به چربی تبدیل شوند. در نتیجه افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب شاهد افزایش وزن هستند.
حساسیت به سرما
افراد مبتلا به کم کاری تیروئید اغلب احساس سرما می کنند حتی در محیط های گرم. این به دلیل کاهش متابولیسم و تولید گرما در بدن است.
یبوست
کند شدن فعالیت دستگاه گوارش یکی دیگر از علائم شایع کم کاری تیروئید است.
پوست خشک و موهای شکننده
کاهش تولید چربی توسط پوست و کاهش رشد مو از دیگر علائم این بیماری هستند.
تغییرات در قاعدگی
در زنان کم کاری تیروئید می تواند باعث نامنظمی قاعدگی، خونریزی شدید یا کاهش میل جنسی شود.
افسردگی و اختلالات خلقی
کاهش سطح هورمون های تیروئید می تواند بر خلق و خو تاثیر گذاشته و باعث افسردگی، اضطراب و کاهش تمرکز شود.
آیا کم کاری تیروئید خطرناک است؟
کم کاری تیروئید زمانی اتفاق می افتد که غده تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نکند. اگرچه این بیماری معمولا با درمان دارویی قابل کنترل است، اما در صورت عدم درمان یا درمان نادرست می تواند عوارض جدی و حتی خطرناکی را به همراه داشته باشد.
کم کاری تیروئید می تواند بر بسیاری از سیستم های بدن تاثیر بگذارد. یکی از مهم ترین عوارض این بیماری مشکلات قلبی عروقی است. کاهش سطح هورمون های تیروئید می تواند باعث افزایش کلسترول بد، افزایش فشار خون و در نتیجه افزایش خطر بیماری های قلبی مانند حمله قلبی و سکته مغزی شود.
علاوه بر مشکلات قلبی کم کاری تیروئید می تواند بر سیستم عصبی نیز تاثیر بگذارد. کاهش هوشیاری، کندی ذهنی، افسردگی، اختلالات حافظه و حتی کما از جمله عوارض عصبی این بیماری هستند. همچنین کم کاری تیروئید می تواند بر سیستم عضلانی اسکلتی تاثیر گذاشته و باعث درد مفاصل، ضعف عضلانی و افزایش حساسیت به سرما شود.
در موارد شدید و عدم درمان، کم کاری تیروئید می تواند به یک وضعیت اورژانسی به نام کما میکسدما منجر شود. کما میکسدما یک وضعیت تهدید کننده زندگی است که با کاهش شدید دمای بدن، کاهش فشار خون، کاهش ضربان قلب و اختلالات هوشیاری همراه است.
کم کاری تیروئید چند باشد خطرناک است؟
شدت بیماری کم کاری تیروئید در افراد مختلف متفاوت است و می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. اما سوالی که اغلب مطرح می شود این است که کم کاری تیروئید از چه زمانی خطرناک می شود؟ پاسخ دقیق به این سوال به عوامل مختلفی از جمله سن بیمار، مدت زمان ابتلا به بیماری، شدت کم کاری تیروئید و وجود سایر بیماری های زمینه ای بستگی دارد.
سطح هورمون محرک تیروئید TSH که در آزمایش خون اندازه گیری می شود، مهم ترین شاخص برای تشخیص کم کاری تیروئید است. به طور معمول سطح TSH بالاتر از ۴.۵ نشان دهنده کم کاری تیروئید است. اما این عدد به تنهایی نمی تواند خطر بیماری را تعیین کند.
مضرات کم کاری تیروئید
یکی از مهم ترین مضرات کم کاری تیروئید تاثیر آن بر قلب است. کاهش هورمون های تیروئید می تواند به افزایش کلسترول بد، افزایش فشار خون و در نتیجه افزایش خطر بیماری های قلبی مانند حمله قلبی و سکته مغزی منجر شود. همچنین، ضربان قلب در کم کاری تیروئید کند شده و می تواند به نارسایی قلبی منجر شود.
سیستم عصبی نیز تحت تاثیر کم کاری تیروئید قرار می گیرد. کاهش هوشیاری، کند ذهنی، افسردگی، اختلالات حافظه و در موارد شدید کما از جمله عوارض عصبی این بیماری هستند. همچنین کم کاری تیروئید می تواند بر سیستم عضلانی اسکلتی تاثیر گذاشته و باعث درد مفاصل ضعف عضلانی و افزایش حساسیت به سرما شود.
زنان مبتلا به کم کاری تیروئید بیشتر در معرض خطر ناباروری، سقط جنین و اختلالات قاعدگی قرار دارند. همچنین این بیماری می تواند بر رشد و نمو کودکان تاثیر گذاشته و باعث کوتاهی قد و اختلالات ذهنی شود.
کم کاری تیروئید همچنین می تواند بر پوست و مو تاثیر بگذارد. خشکی پوست، موهای شکننده و ریزش مو از جمله علائم پوستی این بیماری هستند. علاوه بر این، کم کاری تیروئید می تواند باعث یبوست، افزایش وزن و تورم صورت و پلک ها شود.
علائم کم کاری تیروئید در زنان
کم کاری تیروئید در زنان شایع تر است و می تواند علائم بسیاری را ایجاد کند. علائم کم کاری تیروئید در زنان ممکن است به آرامی بروز کنند و در ابتدا به راحتی قابل تشخیص نباشند.
یکی از شایع ترین علائم کم کاری تیروئید در زنان خستگی مفرط است. حتی با استراحت کافی، زنان مبتلا به کم کاری تیروئید احساس خستگی و بی حالی می کنند. افزایش وزن بدون دلیل مشخص از دیگر علائم رایج این بیماری است. کاهش متابولیسم بدن باعث می شود کالری ها به چربی تبدیل شوند.
حساسیت به سرما از دیگر علائم مشخص کم کاری تیروئید است. زنان مبتلا به این بیماری حتی در محیط های گرم نیز احساس سرما می کنند. خشکی پوست و موهای شکننده از علائم دیگر این بیماری در زنان هستند. تغییرات در قاعدگی نیز از علائم مهم کم کاری تیروئید در زنان است. نامنظمی قاعدگی، خونریزی شدید یا کاهش شدت خونریزی قاعدگی از جمله این تغییرات هستند.
علاوه بر علائم فیزیکی کم کاری تیروئید می تواند بر خلق و خو نیز تاثیر بگذارد. افسردگی، اضطراب، کاهش تمرکز و کاهش میل جنسی از جمله مشکلات روانی هستند که ممکن است در زنان مبتلا به کم کاری تیروئید مشاهده شود.
برای کم کاری تیروئید چه بخوریم؟
اگرچه داروهای تجویزی نقش اصلی را در درمان کم کاری تیروئید دارند اما تغذیه مناسب نیز می تواند به بهبود عملکرد تیروئید و کاهش علائم کمک شایانی کند.
- ید یکی از مواد معدنی ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است. غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو منابع غنی از ید هستند. همچنین نمک یددار نیز می تواند به تامین نیاز بدن به ید کمک کند.
- سلنیوم یک آنتی اکسیدان قوی است که به فعال شدن هورمون های تیروئید کمک می کند. آجیل برزیلی، ماهی تن، تخم مرغ و گوشت قرمز از منابع غنی سلنیوم هستند.
- ویتامین D، روی، آهن و ویتامین های گروه B نیز برای سلامت تیروئید اهمیت دارند. غذاهایی مانند ماهی های چرب، تخم مرغ، گوشت قرمز، آجیل ها، حبوبات و سبزیجات برگ سبز تیره، منابع خوبی از این مواد مغذی هستند.
- فیبر موجود در میوه ها، سبزیجات و غلات کامل به بهبود عملکرد روده و کاهش التهاب کمک می کند. همچنین فیبر می تواند به کنترل قند خون و کاهش وزن کمک کند که هر دو برای افراد مبتلا به کم کاری تیروئید مفید هستند.
- التهاب مزمن می تواند بر عملکرد تیروئید تاثیر منفی بگذارد. بنابراین مصرف غذاهای ضد التهاب مانند میوه ها، سبزیجات، آووکادو، زنجبیل و چای سبز می تواند مفید باشد.
میوه های مضر برای کم کاری تیروئید
اگرچه میوه ها به طور کلی برای سلامتی مفید هستند اما در مورد افراد مبتلا به کم کاری تیروئید برخی از آن ها باید با احتیاط مصرف شوند. این به دلیل وجود موادی در برخی میوه ها است که ممکن است با عملکرد تیروئید تداخل داشته باشند.
برخی میوه ها حاوی موادی به نام گواتروژن هستند. این مواد می توانند تولید هورمون های تیروئید را مختل کرده و جذب ید را کاهش دهند. ید عنصری ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است. بنابراین مصرف زیاد میوه هایی با میزان بالای گواتروژن می تواند برای افرادی که کم کاری تیروئید دارند مضر باشد.
- کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ و سایر اعضای خانواده کلم حاوی مقادیر قابل توجهی گواتروژن هستند.
- شلیل نیز حاوی گواتروژن است و مصرف زیاد آن می تواند بر عملکرد تیروئید تاثیر بگذارد.
- اگرچه توت فرنگی سرشار از آنتی اکسیدان بوده اما حاوی مقادیر کمی گواتروژن نیزاست.
کم کاری تیروئید چقدر شایع است؟
۲۰۰ میلیون نفر از جمعیت جهان مبتلا به یکی از مشکلات مربوط به کم کاری تیروئید و یا پر کاری تیروئید هستند همچنین زنان ۵تا ۸ برابر بیشتر از مردان به عارضه تیروئید مبتلا میشوند .
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند؟
زنان بسیار بیشتر از مردان در معرض ابتلا به کم کاری تیروئید هستند. این بیماری همچنین در افراد مسن تر از ۶۰.۱ سال شایع تر است
در صورت ابتلا به موارد زیر خطر ابتلا به کم کاری تیروئید بیشتر میشود
- فرد قبلاً مشکل تیروئید مانند گواتر داشته باشد
- فرد برای اصلاح مشکل تیروئید، جراحی یا ید رادیواکتیو داشته است
- شخص تحت پرتودرمانی در ناحیه تیروئید، گردن یا قفسه سینه قرار گرفته باشد
- دارای سابقه بیماری تیروئید خانوادگی باشد
- در ۶ ماه گذشته باردار بودندباشد
- ترنر،( یک اختلال ژنتیکی که زنان را تحت تاثیر قرار می دهد)
- بیماری سلیاک
- سندرم شوگرن ، (بیماری که باعث خشکی چشم و دهان می شود)
- کم خونی خطرناک ،( یک بیماری ناشی از کمبود ویتامین B12)
- دیابت نوع ۱ یا نوع ۲
- آرتریت روماتوئید ، (یک بیماری خود ایمنی که مفاصل را تحت تاثیر قرار می دهد)
- لوپوس ، (یک وضعیت التهابی مزمن خود ایمنی)
آیا کم کاری تیروئید در بارداری مشکل ساز است؟
در صورت عدم درمان کم کاری تیروئید میتواند در دوران بارداری مادر و جنین را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، داروهای تیروئید می توانند به پیشگیری از مشکلات کمک کنند و مصرف آنها در دوران بارداری بی خطر است. بسیاری از زنانی که داروهای هورمون تیروئید مصرف میکنند در دوران بارداری به دوز بالاتری نیاز دارند، بنابراین اگر متوجه شدید باردار هستید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عوارض کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید می تواند منجر به کلسترول بالا شود. اگر کلسترول بالا دارید، باید آزمایش کم کاری تیروئید بدهید. به ندرت، کم کاری تیروئید شدید درمان نشده ممکن است منجر به کما میکسدم، شکل شدید کم کاری تیروئید شود که در آن عملکرد بدن تا حد تهدید کننده زندگی کند می شود. کما میکسدما نیاز به درمان فوری پزشکی دارد.
علائم کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید علائم زیادی دارد که می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. برخی از علائم رایج کم کاری تیروئید عبارتند از
- خستگی
- افزایش وزن
- عدم تحمل سرما
- درد مفاصل و عضلات
- پوست خشک یا موهای خشک و نازک
- پریود نامنظم
- مشکلات بارداری
- کاهش ضربان قلب
- افسردگی
از آنجایی که کم کاری تیروئید به کندی ایجاد می شود، ممکن است تا ماه ها یا حتی سال ها متوجه علائم بیماری نشوید.
بسیاری از این علائم، به ویژه خستگی و افزایش وزن، رایج هستند و لزوماً به این معنی نیست که شما مشکل تیروئید دارید.
علت کم کاری تیروئید چیست؟
کم کاری تیروئید دلایل مختلفی دارد، از جمله:
- بیماری هاشیموتو
- تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
- کم کاری مادرزادی تیروئید
- برداشتن قسمتی یا تمام تیروئید با جراحی
- پرتودرمانی تیروئید
- مصرف برخی از داروها
- مصرف کم یا زیاد ید
- اختلالات غده هیپوفیز
- بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو، یک اختلال خود ایمنی است همچنین شایع ترین علت کم کاری تیروئید هایشیموتو است. با این بیماری، سیستم ایمنی بدن شما به غده تیروئید حمله می کند. تیروئید ملتهب می شود و نمی تواند به اندازه کافی هورمون تیروئید تولید کند.
- تیروئیدیت
تیروئیدیت همان التهاب غده تیروئید شما است که باعث می شود هورمون تیروئید ذخیره شده از غده تیروئید شما نشت کند.در این حالت در ابتدا، نشت تیروئید سطح هورمون تیروئید خون شما را افزایش می دهد و منجر به تیروتوکسیکوز یا همان پر کاری تیروئید می شود،همان وضعیتی که در آن سطح هورمون تیروئید بسیار بالا میرود. پر کاری تیروئید ممکن است برای چندین ماه ادامه یابد. پس از آن، تیروئید شما ممکن است کم کار شود و با گذشت زمان، این وضعیت دائمی شود و نیاز به جایگزینی هورمون تیروئید داشته باشد.
سه نوع تیروئیدیت می تواند باعث تیروتوکسیکوز و به دنبال آن کم کاری تیروئید شود
- تیروئیدیت حاد شامل یک تیروئید ملتهب و بزرگ شده است.
- تیروئیدیت پس از زایمان .
- تیروئیدیت خاموش بدون درد است، حتی اگر تیروئید شما بزرگ شده باشد. پزشک در تشخیص اولیه فکر می کنند که احتمالاً یک بیماری خود ایمنی است.
- کم کاری مادرزادی تیروئید
برخی از نوزادان با تیروئیدی به دنیا می آیند که به طور کامل رشد نکرده یا به درستی کار نمی کند. در صورت عدم درمان، کم کاری تیروئید مادرزادی می تواند منجر به ناتوانی ذهنی و نارسایی رشد شود (زمانی که کودک آنطور که انتظار می رود رشد نمی کند). درمان زودهنگام می تواند از این مشکلات جلوگیری کند. به همین دلیل بهتر است آزمایشات نوزاد خود را به تیم مجرب نمونه گیری از نوزاد لیماطب در ابتدای تولد فرزند دلبندتان بسپارید تا از مشکلات رشد آن جلوگیری شود .
- برداشتن قسمتی یا تمام تیروئید با جراحی
وقتی توسط جراحی بخشی از تیروئید شمارا برمی دارند، قسمت باقی مانده ممکن است مقادیر طبیعی هورمون تیروئید تولید کند. امادر برخی از افراد که این جراحی را انجام می دهند ممکن است دچار کم کاری تیروئید شوند. و همچنین برداشتن کل تیروئید همیشه منجر به کم کاری دائمی تیروئید می شود. علت برداششتن بخشی از تیروئید یا تمام آن در زیر امده است
جراحی به علت پرکاری تیروئید
- گواتر بزرگ
- ندول های تیروئید، که تومورهای غیر سرطانی یا توده هایی در تیروئید هستند که می توانند هورمون تیروئید بیش از حد تولید کنند.
- سرطان های کوچک تیروئید۵. پرتودرمانی تیروئید
ید رادیواکتیو، یک درمان رایج برای پرکاری تیروئید است که به تدریج سلول های تیروئید را از بین می برد. اگر درمان با ید رادیواکتیو دریافت کنید، احتمالاً در نهایت به کم کاری تیروئید مبتلا خواهید شد. پزشکان همچنین افرادی که سرطان سر یا گردن دارند را با پرتودرمانی درمان میکنند، که اگر در درمان گنجانده شود میتواند به تیروئید آسیب برساند.
- داروها
برخی از داروها می توانند با تولید هورمون تیروئید تداخل داشته باشند و منجر به کم کاری تیروئید شوند
- داروهای قلب
- داروهای اختلال دوقطبی
- داروهای سرطان
بهویژه چندین داروی سرطان که اخیراً تولید شدهاند، میتوانند به طور مستقیم بر تیروئید تأثیر بگذارند یا به طور غیرمستقیم با آسیب به غده هیپوفیز بر آن تأثیر بگذارند.
چگونه پزشکان کم کاری تیروئید را تشخیص می دهند؟
آزمایش خون تشخیص کم کاری تیروئید را تایید میکند برای تشخیص کم کاری تیروئید و بررسی تیروئید خود میتوانید با انجام دادن پنل تیروئید لیما طب اطلاعات مفیدی در مورد سلامتی تیروئید خود به دست آورید.
از آنجایی که کم کاری تیروئید می تواند باعث مشکلات باروری شود، زنانی که برای باردار شدن مشکل دارند اغلب برای مشکلات تیروئید آزمایش می شوند و در پکیج قبل از بارداری پنل تیروئید نیز بررسی میشود
برای کم کاری تیروئید چه بخوریم؟
کم کاری تیروئید به معنای تولید ناکافی هورمون های تیروئید است که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم بدن دارند. تغذیه مناسب می تواند به مدیریت این بیماری کمک کند.
غذاهای غنی از ید برای تولید هورمون های تیروئید ضروری هستند. ماهی های چرب مانند سالمون، میگو و همچنین غذا های دریایی دیگر منابع غنی از ید هستند. علاوه بر این ها نمک یددار نیز می تواند به تامین ید مورد نیاز بدن کمک کند.
سلنیوم نیز یک ماده معدنی مهم برای عملکرد صحیح تیروئید است. آجیل برزیلی، گوشت گاو، مرغ، ماهی و غلات کامل منابع خوبی از سلنیوم هستند. ویتامین های گروه B به ویژه B12 نیز برای تولید انرژی و عملکرد صحیح تیروئید ضروری هستند. این ویتامین ها در گوشت، ماهی، تخم مرغ، لبنیات و غلات کامل یافت می شوند.
ویتامین D نیز برای عملکرد صحیح تیروئید اهمیت دارد. ماهی های چرب، تخم مرغ، برخی قارچ ها و محصولات لبنی غنی شده با ویتامین D منابع خوبی از این ویتامین هستند. همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز به بدن کمک می کند تا ویتامین D تولید کند.
از طرف دیگر برخی مواد غذایی می توانند جذب داروهای تیروئید را کاهش دهند. بنابراین بهتر است از مصرف همزمان این داروها با غذاهایی مانند سویا، گل کلم و آجیل به مدت چند ساعت قبل یا بعد از مصرف دارو خودداری کنید.
درمان کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید معمولا با مصرف داروهای جایگزین هورمون تیروئید درمان می شود. این داروها هورمون های تیروئیدی را که بدن کم دارد، تامین می کنند و به تنظیم مجدد متابولیسم کمک می کنند. رایج ترین داروی مورد استفاده برای درمان کم کاری تیروئید لووتیروکسین است. این دارو شکل مصنوعی هورمون تیروکسین است که توسط غده تیروئید سالم تولید می شود.
داروهای تیروئید با جایگزینی هورمون های از دست رفته شبیه به عملکرد طبیعی تیروئید هستند و با مصرف منظم این داروها علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی، افزایش وزن و افسردگی به تدریج بهبود می یابند. البته که علاوه بر دارو درمانی برخی تغییرات در سبک زندگی نیز می تواند به بهبود علائم کم کاری تیروئید کمک کند.
- مصرف غذاهای غنی از ید، سلنیوم و ویتامین های گروه B می تواند به عملکرد بهتر تیروئید کمک کند.
- ورزش منظم به بهبود متابولیسم و کاهش خستگی کمک می کند.
- استرس می تواند بر عملکرد تیروئید تاثیر بگذارد. بنابراین یادگیری روش های مدیریت استرس مانند مدیتیشن و یوگا می تواند مفید باشد.
نشانه های کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید زمانی است که غده تیروئید هورمون های تیروئیدی کافی برای رفع نیازهای بدن شما تولید نمی کند. تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل در جلوی گردن (جلوی حنجره و نای) است. علائم و نشانه های کم کاری تیروئید بسته به شدت کمبود هورمون متفاوت است. در ابتدا ممکن است به سختی متوجه علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی و افزایش وزن شوید. یا ممکن است آنها را به سادگی به افزایش سن نسبت دهید. اما از آنجایی که متابولیسم شما به کندی انجام شود، ممکن است مشکلات جدیدتری ایجاد کند.
علائم و نشانه های کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خستگی
- افزایش حساسیت به سرما
- یبوست
- پوست خشک
- افزایش وزن
- تورم صورت
- گرفتگی صدا
- ضعف عضلانی
- افزایش سطح کلسترول خون
- درد عضلانی، حساسیت و سفتی
- درد، سفتی یا تورم در مفاصل
- اختلال در دوره های قاعدگی
- نازک شدن مو
- کاهش ضربان قلب
- افسردگی
- کاهش تمرکز
- بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)
علائم خطرناک کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید زمانی رخ می دهد که غده تیروئید هورمون کافی تولید نکند. اگرچه بسیاری از علائم کم کاری تیروئید خفیف هستند و به تدریج بروز می کنند، اما در برخی موارد این بیماری می تواند علائم جدی و خطرناکی را به همراه داشته باشد. در زیر به برخی از علائم خطرناک کم کاری تیروئید پرداخته ایم.
- در موارد شدیدتر کم کاری تیروئید، فرد ممکن است به کما فرو رود. این وضعیت بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد.
- کاهش دمای بدن به دلیل کاهش متابولیسم یکی از علائم هشدار دهنده کم کاری تیروئید است.
- کم کاری تیروئید می تواند بر عملکرد عضلات تنفسی تاثیر گذاشته و باعث مشکلات تنفسی شود.
- در برخی موارد کم کاری تیروئید می تواند به اختلال در عملکرد کلیه ها منجر شود.
- کمبود هورمون های تیروئید می تواند باعث آسیب به اعصاب و ضعف عضلانی شود.
- گواتر یا بزرگ شدن غده تیروئید اگرچه همیشه نشانه کم کاری تیروئید نیست اما می تواند یکی از علائم آن باشد.
علائم کم کاری تیروئید در زنان
کم کاری تیروئید بیماری است که در آن غده تیروئید هورمون کافی تولید نمی کند. زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می شوند و علائم آن در زنان می تواند متفاوت باشد. در زیر به برخی از شایع ترین علائم تیروئید در زنان پرداخته ایم.
- احساس خستگی دائمی و بی حالی یکی از شایع ترین علائم کم کاری تیروئید است.
- افزایش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی و فعالیت بدنی از دیگر علائم این بیماری است.
- افراد مبتلا به کم کاری تیروئید معمولا نسبت به سرما حساسیت بیشتری نشان می دهند.
- کند شدن متابولیسم می تواند باعث یبوست شود که از نشانه های کم کاری تیروئید است.
- کاهش تولید چربی طبیعی پوست و مو، باعث خشکی پوست و شکنندگی مو می شود.
- احساس ضعف و درد در عضلات، بخصوص در بازو ها و پاها از دیگر علائم است.
- تغییرات هورمونی ناشی از کم کاری تیروئید می تواند منجر به افسردگی و اضطراب شود.
- نامنظمی قاعدگی، خونریزی شدید یا کاهش خونریزی قاعدگی از جمله علائم کم کاری تیروئید در زنان است.
- تجمع مایعات در بدن می تواند باعث تورم صورت و پلک ها شود.
- خشونت صدا یا تغییر در کیفیت صدا از دیگر علائم ممکن است.
- کاهش متابولیسم می تواند باعث کاهش ضربان قلب شود.
کم کاری تیروئید در نوزادان
اگرچه کم کاری تیروئید اغلب زنان میانسال و مسن را تحت تاثیر قرار می دهد، اما نوزادان نیز می تواند به این بیماری مبتلا شود. در ابتدا، نوزادانی که بدون غده تیروئید یا با غده ای که به درستی کار نمی کند متولد می شوند، ممکن است علائم و نشانه های کمی داشته باشند. کم کاری تیروئید در نوزادان عبارتند از:
مطالب مرتبط: آزمایش خون برای چکاپ قلب
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم (یرقان): در این موارد کبد نوزاد نمیتواند مادهای به نام بیلیروبین را متابولیزه کند و معمولاً وقتی بدن گلبولهای قرمز قدیمی یا آسیبدیده را بازیافت میکند، تشکیل میشود.
- زبان بزرگ و بیرون زده
- سختی در تنفس
- گریه خشن
- فتق نافی
با پیشرفت بیماری، شیرخواران در تغذیه دچار اختلال می شوند و ممکن است رشد و تکامل طبیعی نداشته باشند. علاوه بر این ممکن است دارای:
- یبوست
- ضعف عضلانی
- خواب آلودگی بیش از حد
هنگامی که کم کاری تیروئید در نوزادان درمان نمی شود، حتی موارد خفیف می تواند منجر به عقب ماندگی شدید جسمی و ذهنی شود.
کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان
به طور کلی، کودکان و نوجوانانی که به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند علائم و نشانه های مشابه بزرگسالان را دارند، اما ممکن است این موارد را نیز تجربه کنند:
- کاهش رشد و کوتاهی قد
- تاخیر در رشد دندان های دائمی
- بلوغ تاخیری
- رشد ذهنی ضعیف
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر بدون دلیل احساس خستگی می کنید یا سایر علائم یا نشانه های کم کاری تیروئید مانند پوست خشک، رنگ پریده، پف کرده، یبوست یا صدای خشن را دارید، به پزشک مراجعه کنید.
علت کم کاری تیروئید
هنگامی که تیروئید شما به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند، تعادل واکنش های شیمیایی در بدن شما می تواند به هم بخورد. دلایل مختلفی می تواند وجود داشته باشد، از جمله بیماری خود ایمنی، درمان پرکاری تیروئید، پرتودرمانی، جراحی تیروئید و برخی داروها.
تیروئید شما یک غده پروانه ای شکل کوچک است که در قاعده جلوی گردن قرار دارد. هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) تأثیر زیادی بر سلامت شما دارند و بر تمام جنبه های متابولیسم شما تأثیر می گذارند. این هورمون ها همچنین بر کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تأثیر می گذارند. کم کاری تیروئید زمانی رخ می دهد که غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون تولید کند. کم کاری تیروئید ممکن است به دلیل تعدادی از عوامل، از جمله:
بیماری خودایمنی: شایع ترین علت کم کاری تیروئید یک اختلال خود ایمنی است که به نام تیروئیدیت هاشیموتو شناخته می شود. اختلالات خودایمنی زمانی اتفاق میافتد که سیستم ایمنی بدن آنتیبادیهایی تولید کند که به بافتهای شما حمله میکنند.
پاسخ بیش از حد به درمان پرکاری تیروئید افرادی که بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کنند (پرکاری تیروئید) اغلب با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید درمان می شوند. هدف از این درمان ها بازگرداندن عملکرد تیروئید به حالت عادی است. اما گاهی اوقات، اصلاح پرکاری تیروئید می تواند منجر به کاهش بیش از حد تولید هورمون تیروئید شود و در نتیجه کم کاری تیروئید دائمی ایجاد شود.
جراحی تیروئید: برداشتن تمام یا بخش بزرگی از غده تیروئید می تواند تولید هورمون را کاهش دهد یا متوقف کند. در این صورت، شما باید تا آخر عمر هورمون تیروئید مصرف کنید.
مطالب مرتبط: آزمایش سرطان خون چگونه است؟!
پرتو درمانی: پرتوهای مورد استفاده برای درمان سرطان های سر و گردن می تواند غده تیروئید شما را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود.
مصرف برخی از داروها: تعدادی از داروها می توانند به کم کاری تیروئید کمک کنند. یکی از این داروها لیتیوم است که برای درمان برخی اختلالات روانپزشکی استفاده می شود. اگر دارو مصرف می کنید، از پزشک خود در مورد تأثیر آن بر غده تیروئید خود سوال کنید.
بیماری مادرزادی: برخی از نوزادان با غده تیروئید معیوب یا بدون غده تیروئید متولد می شوند. در بیشتر موارد، غده تیروئید به دلایل نامعلومی به طور طبیعی رشد نکرده است، اما برخی از کودکان یک نوع ارثی از این اختلال را دارند. اغلب، نوزادان مبتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید در بدو تولد طبیعی به نظر می رسند.
اختلال هیپوفیز: یک علت نسبتاً نادر کم کاری تیروئید، نارسایی غده هیپوفیز در تولید کافی هورمون محرک تیروئید (TSH) است – معمولاً به دلیل یک تومور خوش خیم غده هیپوفیز.
بارداری: برخی از زنان در طول یا بعد از بارداری دچار کم کاری تیروئید می شوند (کم کاری تیروئید پس از زایمان)، اغلب به این دلیل که آنتی بادی برای غده تیروئید خود تولید می کنند. کم کاری تیروئید در صورت عدم درمان، خطر سقط جنین، زایمان زودرس و پره اکلامپسی را افزایش می دهد – وضعیتی که باعث افزایش قابل توجه فشار خون زنان در سه ماه آخر بارداری می شود. همچنین می تواند به طور جدی روی جنین در حال رشد تأثیر بگذارد.
کمبود ید: ید معدنی کمیاب – که عمدتاً در غذاهای دریایی، جلبک های دریایی، گیاهان رشد یافته در خاک غنی از ید و نمک یددار یافت می شود – برای تولید هورمون های تیروئید ضروری است. ید بسیار کم می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود و ید بیش از حد می تواند کم کاری تیروئید را در افرادی که قبلاً این بیماری را دارند بدتر کند. در برخی از نقاط جهان، کمبود ید رایج است، اما افزودن ید به نمک خوراکی عملاً این مشکل را در ایالات متحده از بین برده است.
عوامل و گروه های پر خطر برای ابتلا به کم کاری تیروئید:
- زنان مسن تر از ۶۰ سال
- سابقه خانوادگی بیماری تیروئید
- وجود بیماری خود ایمنی مانند دیابت نوع ۱ یا بیماری سلیاک
- درمان با ید رادیواکتیو یا داروهای ضد تیروئید
- جراحی تیروئید (تیروئیدکتومی جزئی)
- بارداریپ
عوارض کم کاری تیروئید
اگر کم کاری تیروئید درمان نشود می تواند منجر به:
مطالب مرتبط: مادریت در تست پاپ اسمیر
- گواتر: تحریک مداوم تیروئید شما برای ترشح هورمون های بیشتر ممکن است باعث بزرگتر شدن غده شود – وضعیتی که به نام گواتر شناخته می شود. اگرچه به طور کلی ناراحت کننده نیست، گواتر بزرگ می تواند ظاهر شما را تحت تاثیر قرار دهد و ممکن است در بلع یا تنفس اختلال ایجاد کند.
- مشکلات قلبی: کم کاری تیروئید همچنین ممکن است با افزایش خطر بیماری قلبی و نارسایی قلبی همراه باشد، در درجه اول به این دلیل که سطوح بالای کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) – کلسترول “بد” – می تواند در افراد مبتلا به تیروئید کم کار رخ دهد.
- افسردگی: ممکن است در اوایل کم کاری تیروئید رخ دهد و با گذشت زمان شدیدتر شود. کم کاری تیروئید همچنین می تواند باعث کندی عملکرد ذهنی شود.
- نوروپاتی محیطی: کم کاری تیروئید کنترل نشده طولانی مدت می تواند به اعصاب محیطی شما آسیب برساند. اینها اعصابی هستند که اطلاعات را از مغز و نخاع به بقیه بدن شما – به عنوان مثال، بازوها و پاها – منتقل می کنند. نوروپاتی محیطی ممکن است باعث درد، بی حسی و گزگز در نواحی آسیب دیده شود.
- میکسدم: این وضعیت نادر و تهدید کننده زندگی نتیجه کم کاری تیروئید طولانی مدت و تشخیص داده نشده است. علائم و نشانه های آن عبارتند از عدم تحمل شدید سرما و خواب آلودگی و به دنبال آن بی حالی و بی هوشی عمیق. کما میکسدما ممکن است توسط داروهای آرام بخش، عفونت یا استرس های دیگر بر بدن شما ایجاد شود.
- ناباروری: سطوح پایین هورمون تیروئید می تواند در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند که باروری را مختل می کند. علاوه بر این، برخی از علل کم کاری تیروئید – مانند اختلال خود ایمنی – نیز می تواند باروری را مختل کند.
- نقائص هنگام تولد: نوزادانی که از زنان مبتلا به بیماری تیروئید درمان نشده به دنیا می آیند ممکن است در مقایسه با نوزادانی که از مادران سالم به دنیا می آیند در معرض خطر بیشتری برای نقایص مادرزادی باشند. این کودکان همچنین بیشتر در معرض مشکلات جدی فکری و رشدی هستند. نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده در بدو تولد در معرض خطر مشکلات جدی رشد جسمی و ذهنی هستند.
علائم پرکاری تیروئید عبارتند از:
کاهش وزن، تحریک پذیری، اضطراب، بیخوابی، مشکل در تحمل گرما، نوسانات خلقی، ضربان قلب سریع یا نامنظم. TSH همچنین برای ارزیابی بیمارانی که مشکوک به سایر اختلالات تیروئید هستند، مانند گواتر، ندول تیروئید، سرطان تیروئید، بیماری گریوز یا تیروئیدیت هاشیموتو استفاده می شود. این اختلالات می توانند باعث کم کاری یا پرکاری تیروئید شوند.
گروه های زیر به غربالگری تیروئید نیاز دارند:
- زنان باردار
- زنانی که سابقه سقط جنین، زایمان زودرس یا ناباروری داشته باشید.
- افرادی که دارای سابقه خانوادگی بیماری تیروئید داشته اند.
- افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که کمبود ید در آن شایع است.
- افرادی که دارای سن بالای ۳۰ سال هستند.
- به طور قابل توجهی چاق هستند (با شاخص توده بدنی بالای ۴۰).
- نوزادان تازه متولد شده بطور معمول از نظر کم کاری مادرزادی تیروئید(یعنی تیروئید کم کار که در بدو تولد وجود دارد)، بایستی غربالگری شوند. اگر کم کاری تیروئید زود تشخیص داده شود، به همان نسبت نیز می توان درمان سریعتر و با هزینه کمتری انجام شود.
- در افرادی که به دلیل کم کاری تیروئید تحت درمان با هورمون های جایگزین تیروئید هستند یا به دلیل اینکه تحت عمل جراحی غده تیروئید قرار گرفته اند، این آزمایش بایستی انجام شود. چرا که با اندازه گیری این هورمون، پزشک می تواند در صورت لزوم دوز دارو را تنظیم کند.
- نظارت بر بیماران پس از درمان پرکاری تیروئید
نحوه انجام ازمایش TSH
آزمایش TSH به نمونه خون نیاز دارد که معمولاً از بازوی شما در مطب پزشک، کلینیک بهداشتی، بیمارستان یا آزمایشگاه گرفته می شود. پزشک شما ممکن است آزمایش در صبح را برای دقیق ترین نتیجه TSH توصیه کند. بطور معمول، هیچ آمادگی خاصی قبل از انجام آزمایش TSH لازم نیست ولی بهتر است که در مورد داروهایی که مصرف می کنید با پزشک خود مشورت کنید، زیرا برخی داروها ممکن است بر نتایج آزمایش شما تأثیر بگذارند. اگر مکملهای بیوتین یا ویتامین B7 مصرف میکنید، باید حداقل دو روز قبل از آزمایش TSH مصرف آنها را قطع کنید، زیرا میتوانند در صحت نتایج آزمایش شما اختلال ایجاد کنند.
تفسیر نتایج ازمایش TSH
نتایج آزمایش شما سطح خونی هورمون محرک تیروئید (TSH) را نشان می دهد و اینکه آیا این هورمون بالاتر یا کمتر از حد طبیعی است که محدوده مرجع نیز نامیده می شود. نتایج اغلب بر حسب میلی واحد بین المللی در لیتر (mIU/L) گزارش می شود. محدوده مرجع بسته به آزمایشگاه مورد استفاده برای آزمایش کمی متفاوت خواهد بود. علاوه بر این، در جامعه پزشکی در مورد اینکه حد بالایی یک مقدار طبیعی TSH باید چقدر باشد و چگونه می توان بیمارانی را که فقط سطح TSH کمی بالا دارند، کنترل کرد، اختلاف نظر وجود دارد. هیئت پزشکی داخلی آمریکا از محدوده مرجع TSH بزرگسالان ۵/۰-۴.۰ mIU/L استفاده می کند. برخی از عوامل زیر برای ارزیابی TSH بیمار توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرند:
- سن: سطح TSH در بیماران بالای ۸۰ سال بیشتر است. برای اغلب بیماران مسن تر با سطح TSH کمی بالاتر از حد نرمال مشکل خاص ندارند.
- بارداری: بارداری باعث تغییراتی در هورمون های تیروئید می شود. در بیشتر موارد TSH در سه ماهه اول کمی کمتر از حد طبیعی است و سپس به مرور زمان افزایش می یابد.
- بیماری شدید: افرادی که به بیماری های غیر مرتبط با تیروئید دچار هستند ممکن است بصورت موقت TSH پایینی داشته باشند.
- سایر آزمایشهای تیروئید: نتایج آزمایشهای دیگر، مانند T4 آزاد و آنتیبادیهای تیروئید، ممکن است بر نحوه تفسیر آزمایش TSH توسط پزشک تأثیر بگذارد.
مقدار TSH بالاتر از محدوده طبیعی ممکن است نشان دهنده کم کاری تیروئید باشد. وقتی TSH کمتر از حد طبیعی است، می تواند به این دلیل باشد که غده تیروئید هورمون تیروئید بیش از حد تولید می کند. گاهی اوقات، سطح غیر طبیعی TSH به دلیل عملکرد صحیح غده هیپوفیز است. اگر برای درمان بیماری تیروئید تحت نظر هستید، پزشک می تواند به شما بگوید محدوده هدف در مورد شما چقدر است.
آیا همزمان با آزمایش TSH به آزمایشات تکمیلی نیاز هست؟
پزشک وقتی که با یک نتیجه غیر طبیعی در آزمایش TSH شما مواجه می شود برای تشخیص دقیق و یافتن علت اصلی مشکل بوجود امده، ازمایشات تکمیلی مانند پانل تیروئیدی که شامل چندین آزمایش هورمون تیروئید است را برای شما تجویز کند. در برخی موارد نیز آزمایش آنتی بادی تیروئید برای تشخیص اختلالات خود ایمنی مانند بیماری گریوز یا تیروئیدیت هاشیموتو که باعث پرکاری یا کم کاری تیروئید می شوند نیز درخواست می شود. شما می توانید با مراجعه با سایت لیما طب از اطلاعات بیشتر استفاده کنید.
تیروئید چه می کند؟
تیروئید مسئول تنظیم سرعتی است که بدن شما انرژی می سوزاند تا شما را زنده نگه دارد. به این میزان متابولیسم پایه (BMR) می گویند. هنگامی که بدن شما به انرژی بیشتری نیاز دارد، تیروئید شما با ترشح هورمون های تیروئید T3 (تری یدوتیرونین) و T4 (تیروکسین) متابولیسم شما را سرعت می بخشد. تیروئید تصمیم نمی گیرد که بدن شما چه زمانی به انرژی بیشتری نیاز دارد. در عوض، در ارتباط با غده هیپوفیز کار می کند. هنگامی که بدن شما به متابولیسم سریعتری نیاز دارد،
هورمون محرک تیروئید (TSH) چیست؟ و سطوح و مقدار طبیعی در آزمایش چقدر است؟ غده هیپوفیز هورمونی به نام هورمون محرک تیروئید (TSH) تولید میکند که به غده تیروئید شما می گوید که هورمونهای T3 و T4 بیشتری تولید کند. این باعث می شود که فعالیت سلولی شما افزایش یابد، دمای بدن و ضربان قلب شما افزایش یابد و تبدیل غذا به انرژی تسریع شود.
پرکاری تیروئید چیست؟
هنگامی که تیروئید شما به درستی کار می کند، مقدار دقیق هورمون های T3 و T4 را تولید می کند که بدن شما برای کار کردن به آن نیاز دارد. این تعادل ظریف ممکن است به هم بخورد که ممکن است باعث شود تیروئید شما بیش از حد یا خیلی کم هورمون تولید کند. پرکاری تیروئید، که تیروئید پرکار نیز نامیده می شود، زمانی رخ می دهد که غده تیروئید شما بیش از نیاز بدن، T3 و T4 تولید کند. این بدان معنی است که بدن شما دارای نرخ متابولیک دائمی بالا است که بدون درمان می تواند عوارض جانبی و عوارض جدی ایجاد کند.
آیا پرکاری تیروئید خطرناک است؟
تیروئید پرکار یا هایپرتیروئیدیسم وضعیتی است که در آن غده تیروئید هورمون های تیروئیدی بیش از حد تولید می کند. این هورمون ها مسئول تنظیم متابولیسم بدن هستند و افزایش بیش از حد آن ها می تواند عوارض متعددی را به دنبال داشته باشد.
بسیاری از افراد نگران این هستند که آیا تیروئید پرکار خطرناک است یا خیر. پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی از جمله شدت بیماری، وجود بیماری های زمینه ای و سرعت تشخیص و درمان بستگی دارد. اگر تیروئید پرکار به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود می تواند عوارض جدی مانند مشکلات قلبی، پوکی استخوان، مشکلات عضلانی، اختلالات روانی و حتی طوفان تیروئیدی را به همراه داشته باشد.
طوفان تیروئیدی یک وضعیت اورژانسی است که با علائمی مانند ضربان قلب بسیار سریع، تب بالا، تهوع و استفراغ، اغتشاش ذهنی و حتی کما همراه است. خوشبختانه با تشخیص به موقع و درمان مناسب می توان از بروز عوارض جدی تیروئید پرکار پیشگیری کرد. درمان تیروئید پرکار بسته به علت اصلی بیماری و شدت علائم می تواند شامل دارو درمانی، ید رادیواکتیو یا جراحی باشد.
برای تیروئید پرکار چی خوبه؟
تیروئید پرکار می تواند علائم آزار دهنده ای مانند کاهش وزن ناخواسته، افزایش ضربان قلب، عصبی بودن و تعریق بیش از حد را به همراه داشته باشد. با رعایت برخی نکات و انجام تغییراتی در سبک زندگی می توان به کنترل بهتر این بیماری کمک کرد. در زیر برخی از مواردی که می توانند برای کنترل پرکاری تیروئید مناسب باشند را نام برده ایم.
تغذیه مناسب
تغذیه نقش بسیار مهمی در کنترل تیروئید پرکار دارد. مصرف غذاهای غنی از ید مانند ماهی، میگو، جلبک دریایی و نمک یددار باید با احتیاط صورت گیرد، زیرا ید می تواند فعالیت تیروئید را تحریک کند. همچنین مصرف غذاهای حاوی سلنیوم مانند آجیل، گوشت قرمز و مرغ می تواند به تنظیم عملکرد تیروئید کمک کند.
کنترل استرس
استرس می تواند علائم تیروئید پرکار را تشدید کند. بنابراین یادگیری روش های مدیریت استرس بسیار مهم است. قرار دادن فعالیت های آرامش بخش در برنامه روزانه و دور ماندن از شرایط ها استرس زا می تواند مناسب باشد.
ورزش منظم
ورزش منظم به کاهش وزن، بهبود خلق و خو و کاهش اضطراب کمک می کند. البته بهتر است از انجام ورزش های سنگین و شدید خودداری کنید و ورزش های سبک تر مانند پیاده روی، شنا و یوگا را انتخاب کنید.
دارو درمانی
داروهای ضد تیروئیدی یکی از روش های اصلی درمان تیروئید پرکار هستند. این داروها با کاهش تولید هورمون های تیروئید به تنظیم عملکرد غده تیروئید کمک می کنند. مصرف داروها باید طبق دستور پزشک و به طور منظم انجام شود.
جراحی
در برخی موارد ممکن است به جراحی برای برداشتن بخشی از غده تیروئید نیاز باشد. جراحی معمولا زمانی انجام می شود که دارو درمانی موثر نباشد یا عوارض جانبی شدیدی داشته باشد.
علت بوجود آمدن تیروئید پرکار چیست؟
تیروئید مسئول تنظیم متابولیسم بدن بوده و افزایش بیش از حد می تواند عوارض متعددی را به دنبال داشته باشد. علت اصلی تیروئید پرکار معمولا بیماری گریوز است. این بیماری یک اختلال خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله کرده و باعث تحریک بیش از حد آن می شود. در نتیجه غده تیروئید هورمون های بیشتری تولید می کند. البته علاوه بر بیماری گریوز، دلایل دیگری نیز برای تیروئید پرکار وجود دارد که عبارتند از:
- گاهی اوقات توده های کوچکی در غده تیروئید ایجاد می شوند که می توانند هورمون های تیروئیدی را به طور مستقل تولید کنند.
- التهاب غده تیروئید می تواند باعث آزاد شدن هورمون های ذخیره شده در غده شود و به طور موقت تیروئید پرکار ایجاد کند.
- ید عنصری ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است. اما مصرف بیش از حد ید می تواند باعث تحریک غده تیروئید و پرکاری آن شود.
- برخی داروها مانند هپارین و لیتیوم می توانند باعث پرکاری تیروئید شوند.
- تومور های هیپوفیز می توانند با تحریک غده تیروئید باعث پرکاری آن شوند.
- در برخی موارد عوامل ژنتیکی می توانند در ایجاد تیروئید پرکار نقش داشته باشند.
غذاهای ممنوعه در پرکاری تیروئید کدامند؟
یکی از مواردی که در مدیریت پرکاری تیروئید بسیار اهمیت دارد رژیم غذایی است. برخی از غذاها می توانند بر عملکرد تیروئید تاثیر گذاشته و در نتیجه علائم بیماری را تشدید کنند. ید یکی از عناصر ضروری برای تولید هورمون های تیروئید است اما مصرف بیش از حد ید می تواند باعث تحریک غده تیروئید و بدتر شدن علائم پرکاری شود.
غذاهای غنی از ید مانند ماهی های چرب سالمون، تن، ماهی کولی، نمک ید دار و برخی محصولات لبنی باید با احتیاط مصرف شوند یا در برخی موارد به طور کامل از رژیم غذایی حذف شوند. برخی غذاها حاوی ترکیباتی به نام گوئیتروژن ها هستند که می توانند با جذب ید تداخل کرده و عملکرد تیروئید را تحت تاثیر قرار دهند.
سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ، شلغم و سویا حاوی گواتروژن هستند. اگرچه این ترکیبات در حالت عادی مشکلی ایجاد نمی کنند، اما در افرادی که پرکاری تیروئید دارند می توانند علائم بیماری را تشدید کنند. علاوه بر غذاهای حاوی ید و گواتروژن، برخی غذاهای دیگر نیز می توانند بر تیروئید تاثیر بگذارند.
مصرف زیاد قهوه و چای ممکن است اضطراب و تپش قلب ناشی از پرکاری تیروئید را تشدید کند. همچنین، مصرف الکل نیز می تواند بر عملکرد تیروئید تاثیر بگذارد.
علائم پرکاری تیروئید
علائم پرکاری تیروئید می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. به خاطر داشته باشید که هر فرد مبتلا به پرکاری تیروئید هر علامتی را تجربه نمی کند. همچنین ممکن است بیماران مسنتر علائم متفاوتی را نسبت به افراد جوانتر تجربه کنند، مانند بیاشتهایی به جای افزایش اشتها.
علائم شایع پرکاری تیروئید
علائم شایع پرکاری تیروئید عبارتند از:
- تیروئید بزرگ شده که به آن گواتر نیز می گویند.
- افزایش اشتها
- کاهش وزن غیر منتظره
- کاهش تحمل گرما
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- ضعف یا لرزش عضلانی
- افزایش دفعات اجابت مزاج
- عصبی بودن یا تحریک پذیری
- مشکل در خوابیدن
- خستگی
علائم پرکاری تیروئید در مردان
با اینکه بسیاری از علائم پرکاری تیروئید در زنان و مردان مشترک است، اما برخی علائم خاص در مردان بیشتر دیده می شود. در زیر به برخی از آن ها پرداخته ایم.
- حتی با وجود افزایش اشتها فرد به طور قابل توجهی وزن کم می کند.
- تپش قلب و ضربان قلب نامنظم از علائم شایع پرکاری تیروئید است.
- تغییرات خلقی و افزایش اضطراب از دیگر علائم این بیماری است.
- لرزش در دست ها و انگشتان از علائم تیروئید در مزدان است.
- حتی در هوای خنک فرد احساس گرما و تعریق می کند.
- بی خوابی یا خواب سبک و زود بیدار شدن از خواب شایع است.
- احساس خستگی و ضعف در عضلات وجود دارد.
- اسهال، یبوست یا نفخ می تواند رخ دهد.
- پوست نازک تر، مرطوب تر و گرم تر می شود.
- ریزش موی سر و بدن ممکن است اتفاق بیفتد.
- مشکل در ایجاد یا حفظ نعوظ از علائم شایع پرکاری تیروئید در مردان است.
- کاهش میل جنسی و لذت جنسی از دیگر علائم است.
- پرکاری تیروئید می تواند بر کیفیت و کمیت اسپرم تاثیر بگذارد.
- در برخی موارد بزرگ شدن غدد پستانی در مردان مشاهده می شود.
علائم پرکاری تیروئید در زنان
زنان به طور کلی بیشتر از مردان به پرکاری تیروئید مبتلا می شوند و علائم این بیماری در آن ها ممکن است متفاوت باشد. یکی از بارزترین علائم پرکاری تیروئید در زنان، کاهش وزن ناخواسته است. حتی با وجود افزایش اشتها، فرد به طور قابل توجهی وزن کم می کند.
افزایش ضربان قلب، تپش قلب و ضربان قلب نامنظم از دیگر علائم شایع این بیماری است. بسیاری از زنان مبتلا به پرکاری تیروئید احساس عصبی بودن، اضطراب و تحریک پذیری می کنند. همچنین لرزش دست ها، تعریق بیش از حد، مشکلات خواب، ضعف عضلانی و تغییرات در پوست از جمله علائم دیگر هستند.
علاوه بر تمامی این ها پرکاری تیروئید می تواند بر چرخه قاعدگی زنان نیز تاثیر بگذارد. برخی از زنان مبتلا به پرکاری تیروئید ممکن است دچار بی نظمی در قاعدگی، خونریزی شدید یا حتی قطع قاعدگی شوند. همچنین پرکاری تیروئید می تواند باعث نازایی و سقط جنین شود.
تغییرات در چشم ها نیز یکی دیگر از علائم پرکاری تیروئید است. چشم های برآمده، قرمزی و تحریک چشم ها از جمله این تغییرات هستند. در برخی موارد چشم ها ممکن است خشک و حساس به نور شوند.
عوارض شایع پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید می تواند منجر به عوارضی شود که شدت آنها متفاوت است. آنها مجموعه ای از علائم خود را ایجاد می کنند و به درمان های خاصی نیاز دارند، بنابراین این موارد را در نظر داشته باشید و بدانید که چه زمانی به دنبال کمک پزشکی است. اگر علائم عوارض پرکاری تیروئید را دارید اما تشخیص داده نشده است، در اسرع وقت با پزشک صحبت کنید.
بیماری چشم گریوز
اگرچه علل بالقوه و عوامل خطر متفاوتی برای پرکاری تیروئید وجود دارد، اما شایعترین علت آن یک اختلال خود ایمنی به نام بیماری گریوز است. این اختلال باعث می شود که آنتی بادی های موجود در سیستم ایمنی به تیروئید حمله کنند و در نتیجه هورمون ها بیش از حد تولید شود. این آنتی بادی ها می توانند به سایر قسمت های بدن نیز حمله کنند.
هنگامی که آنها به چشم ها حمله می کنند، باعث ایجاد بیماری به نام بیماری چشم گریوز (همچنین به نام اوربیتوپاتی گریوز یا چشم پزشکی گریوز) می شود که می تواند منجر به خشکی و تحریک چشم شود. افراد مبتلا به این عارضه ممکن است متوجه برآمدگی چشم های خود یا تورم پلک های خود شوند که می تواند بستن چشم ها را دشوار کند. بیماری چشم گریوز می تواند منجر به مشکلات بینایی مختلف از جمله دوبینی، حساسیت به نور و از دست دادن بینایی شود.
درموپاتی گریوز و آکروپاکی
درموپاتی گریوز، یک عارضه نادر بیماری گریوز، باعث ضخیم شدن و قرمز شدن پوست می شود. این عارضه معمولاً روی ساق پا و قسمت بالایی پاها تأثیر می گذارد و باعث می شود که بافتی شبیه پوست پرتقال به خود بگیرند. آکروپاکی یکی دیگر از عوارض نادر بیماری گریوز است که شبیه درموپاتی گریوز است و باعث ضخیم شدن انگشتان دست و پا و چاق شدن آنها می شود.
تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید)
کم کاری تیروئید چیست؟ داشتن تیروئید پرکار به طور شگفت انگیزی می تواند منجر به کم کاری تیروئید (کم کاری تیروئید) شود. اکثر درمان های پرکاری تیروئید با کند کردن عملکرد غده تیروئید کار می کنند تا هورمون کمتری تولید کند. این می تواند باعث کاهش تولید هورمون در تیروئید به زیر سطح طبیعی شود و در نتیجه کم کاری تیروئید ایجاد شود. کم کاری تیروئید به راحتی با درمان جایگزینی هورمون (لووتیروکسین) درمان می شود، که باید به سطح هورمون شما کمک کند تا به حالت عادی بازگردد.
طوفان تیروئید پرکاری تیروئید باعث می شود متابولیسم شما تسریع شود زیرا تیروئید شما هورمون های T3 و T4 بیش از حد تولید می کند. با این حال، این معمولاً تهدید کننده زندگی نیست. در موارد نادر، متابولیسم بیش از حد افزایش مییابد و باعث یک وضعیت پزشکی جدی به نام طوفان تیروئید میشود. پوکی استخوان استخوان های شما دائماً در حال شکستن و جایگزینی هستند و این باید به نسبت مساوی اتفاق بیفتد.
تیروئید نقش مهمی در تنظیم متابولیسم استخوان ایفا میکند و پرکاری تیروئید میتواند چرخش استخوان را تسریع کند (فرایند تجزیه استخوان و به دنبال آن تشکیل استخوان جدید) و زمان بازسازی کوتاهتر شده و باعث از دست دادن کلی استخوان میشود. این امر منجر به ایجاد استخوانهای شکننده میشود که به راحتی میشکنند. اغلب، پوکی استخوان تنها زمانی تشخیص داده می شود که یک استخوان شکننده می شکند، بنابراین گاهی اوقات به آن “بیماری خاموش” می گویند. این عارضه را میتوان با داروهایی درمان کرد که به کاهش سرعت تحلیل استخوان یا تسریع تشکیل استخوان جدید کمک میکند.
پزشک شما همچنین ممکن است برای درمان پوکی استخوان استراتژی های سبک زندگی مانند تغییر رژیم غذایی و ورزش را توصیه کند. مشکلات بارداری زنان مبتلا به پرکاری تیروئید درمان نشده یا درمان ناکافی بیشتر در معرض خطر عوارض بارداری از جمله سقط جنین، زایمان زودرس و وزن کم هنگام تولد هستند. همچنین ممکن است احتمال بیشتری برای ابتلا به شرایطی به نام پره اکلامپسی وجود داشته باشد که با فشار خون بالا در دوران بارداری و پس از زایمان مشخص می شود.
در موارد نادر، پرکاری تیروئید ممکن است با بارداری ایجاد شود. اگر در دوران بارداری علائم پرکاری تیروئید را تجربه کردید، در اسرع وقت با پزشک خود صحبت کنید. فیبریلاسیون دهلیزی و سکته مغزی قلب دارای دو حفره فوقانی و دو حفره پایینی است که در طول ضربان قلب طبیعی به طور هماهنگ کار می کنند. پرکاری تیروئید می تواند ریتم قلب را از همگامی خارج کند و باعث ایجاد بیماری به نام فیبریلاسیون دهلیزی شود. این تعادل نامناسب در قلب باعث ضربان نامنظم قلب می شود که می تواند خیلی سریع یا خیلی کند باشد.
فیبریلاسیون دهلیزی یک وضعیت جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی است که خطر سکته مغزی را افزایش می دهد. وقتی قلب نامنظم میزند، در پمپاژ خون که باعث جمع شدن آن میشود، کارایی کمتری دارد. خون تجمع یافته می تواند باعث ایجاد لخته هایی شود که به مغز راه پیدا کرده و باعث سکته می شود. داروهای رقیق کننده خون که لخته شدن خون را کاهش می دهند می توانند خطر سکته مغزی را کاهش دهند و سایر داروها نیز می توانند برای کمک به تنظیم ضربان قلب شما استفاده شوند.
سایر مشکلات قلبی پرکاری تیروئید همچنین احتمال ابتلا به سایر مشکلات قلبی، از جمله فشار خون (فشار خون بالا) را افزایش می دهد. هورمون تیروئید اضافی باعث می شود که قلب سریعتر و قوی تر پمپاژ کند، که فشار خون شما را بالا می برد و شما را در معرض خطر ابتلا به مشکلات قلبی عروقی و آسیب اندام قرار می دهد.
درمان پرکاری تیروئید
درمان پرکاری تیروئید شامل انجام اقداماتی برای کاهش میزان هورمونی است که تیروئید شما تولید می کند. پزشک گزینه های درمانی را با شما در میان می گذارد و بر اساس شدت بیماری و سایر عوامل پزشکی که ممکن است در آن نقش داشته باشد، یکی را انتخاب می کند.
- دارو
برخی از داروها را می توان برای مهار تولید هورمون های تیروئید استفاده کرد. اینها شامل پروپیل تیوراسیل و متیمازول است.
- درمان با ید رادیواکتیو
تیروئید با تبدیل ید از خون به هورمون های تیروئیدی کار می کند. وقتی پزشک به شما ید رادیواکتیو می دهد، تیروئید شما آن را جذب کرده و کوچک می شود. این ماده یا تزریقی یا خوراکی است.
- عمل جراحی
در برخی موارد، پزشک شما ممکن است تیروئیدکتومی را برای برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید توصیه کند. ممکن است پس از جراحی نیاز به درمان جایگزینی هورمونی داشته باشید تا مطمئن شوید بدن شما هورمون کافی برای عملکرد صحیح دارد.
علائم بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو در طول سال ها به کندی پیشرفت می کند. ممکن است علائم یا علائم بیماری را متوجه نشوید. در نهایت، کاهش تولید هورمون تیروئید می تواند منجر به یکی از موارد زیر شود:
- خستگی و سستی
- افزایش حساسیت به سرما
- افزایش خواب آلودگی
- پوست خشک
- یبوست
- ضعف عضلانی
- درد عضلانی، حساسیت و سفتی
- درد و سفتی مفاصل
- خونریزی قاعدگی نامنظم یا بیش از حد
- افسردگی
- مشکلات حافظه یا تمرکز
- تورم تیروئید (گواتر)
- صورت پف کرده
- ناخن های شکننده
- ریزش مو
- بزرگ شدن زبان
وضعیت بدن در هنگام ابتلا به بیماری هاشیموتو چگونه است؟
اگر به بیماری هاشیموتو مبتلا باشید اما هنوز دچار کمکاری تیروئید نشده باشید، ممکن است احساس متفاوتی در بدن خود نداشته باشید. با این حال، اگر به کم کاری تیروئید مبتلا شوید، ممکن است احساس کنید که حالتان خوب نیست. بنابراین می توانید علائم کمکاری تیروئید را به عنوان یکی از دلایل کاهش عملکردهای مختلف بدن در نظر بگیرید.
در ادامه ممکن است انرژی کمتری نسبت به قبل داشته باشید یا نتوانید به اندازه یا به مدت قبل ورزش کنید. اگر از یک ردیاب تناسب اندام استفاده می کنید، ممکن است متوجه شوید که ضربان قلب شما کندتر از قبل شده است. همچنین ممکن است دچار کند شدن ذهن یا مشکلات حافظه مانند سختی در به یادآوری چیزها شوید. کم کاری تیروئید همچنین می تواند خلق و خوی شما را تحت تاثیر قرار دهد و احساس غم یا افسردگی کنید. همچنین می تواند میل جنسی و اشتهای شما را کاهش دهد (ممکن است به طور مکرر مانند قبل مدفوع نکنید).
اگر بدن و ذهن شما احساس کندی می کند، بهتر است برای چکاپ بدن به پزشک خود مراجعه کرده و یا از خدمات آزمایش و چکاپ کامل در منزل لیماطب استفاده کنید.
بیماری هاشیموتو چقدر شایع است؟
بیماری هاشیموتو جزو بیماری های شایع است و طبق برخی آمار چیزی در حدود ۵ نفر از هر ۱۰۰ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. بیماری هاشیموتو شایع ترین علت هیپوتیروئیدیسم (کم کاری تیروئید) در کشورهایی است که نمک یددار و سایر غذاهای غنی از ید به طور گسترده ای در دسترس هستند. کمبود ید شایع ترین علت در کشورهای دیگر است.
بیماری هاشیموتو چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟
هر کسی در هر سنی می تواند به بیماری هاشیموتو مبتلا شود. اما زنان ۱۰ برابر بیشتر از مردان در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. به طور کلی تشخیص این بیماری معمولا بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال برای زنان اتفاق می افتد.
در بیماری هاشیموتو چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم و نشانه های بیماری هاشیموتو بسیار متفاوت است و مختص این اختلال نیست. از آنجایی که این علائم ممکن است ناشی از چند اختلال باشد، مهم است که در اسرع وقت برای تشخیص به موقع و دقیق به پزشک خود مراجعه کنید.
علل بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است. سیستم ایمنی آنتیبادیهایی ایجاد میکند که به سلولهای تیروئید حمله میکنند که انگار باکتری، ویروس یا جسم خارجی دیگری هستند. سیستم ایمنی به اشتباه از عوامل مبارزه با بیماری استفاده می کند که به سلول ها آسیب می زند و منجر به مرگ سلولی می شود.شما میتوانید از خدمات آزمایشات و چکاب پزشکی در منزل استفاده نماییید.
اینکه چه چیزی باعث می شود سیستم ایمنی به سلول های تیروئید حمله کند، مشخص نیست. شروع بیماری ممکن است مربوط به موارد زیر باشد:
- عوامل ژنتیکی
- محرک های محیطی، مانند عفونت، استرس یا قرار گرفتن در معرض تشعشع
- تعامل بین عوامل محیطی و ژنتیکی
عوامل خطر در افزایش ابتلا به بیماری هاشیموتو
عوامل زیر با افزایش خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو مرتبط هستند:
- جنسیت: زنان بسیار بیشتر در معرض ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند.
- سن: بیماری هاشیموتو می تواند در هر سنی رخ دهد اما بیشتر در میانسالی رخ می دهد.
- سایر بیماری های خود ایمن مانند آرتریت روماتوئید، دیابت نوع ۱ یا لوپوس
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- بارداری: تغییرات معمولی در عملکرد سیستم ایمنی در دوران بارداری ممکن است عاملی در بیماری هاشیموتو باشد که بعد از بارداری شروع می شود.
- مصرف بیش از حد ید: ید بیش از حد در رژیم غذایی ممکن است به عنوان یک محرک در میان افرادی که در حال حاضر در معرض خطر ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند، عمل کند.
- قرارگیری در معرض تشعشع: افرادی که در معرض سطوح بیش از حد تشعشعات محیطی قرار دارند، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری هاشیموتو هستند.
عوارض بیماری هاشیموتو در بدن
هورمون های تیروئید برای عملکرد سالم بسیاری از سیستم های بدن ضروری هستند. بنابراین، زمانی که بیماری هاشیموتو و کم کاری تیروئید درمان نشود، ممکن است عوارض زیادی ایجاد شود. این شامل:
گواتر: گواتر بزرگ شدن تیروئید است. همانطور که تولید هورمون تیروئید به دلیل بیماری هاشیموتو کاهش می یابد، تیروئید سیگنال هایی را از غده هیپوفیز دریافت می کند تا بیشتر بسازد. این چرخه ممکن است منجر به گواتر شود. معمولاً ناراحت کننده نیست، اما گواتر بزرگ می تواند ظاهر شما را تحت تأثیر قرار دهد و ممکن است در بلع یا تنفس اختلال ایجاد کند.
مشکلات قلبی: کم کاری تیروئید می تواند منجر به عملکرد ضعیف قلب، بزرگ شدن قلب و ضربان قلب نامنظم شود. همچنین می تواند منجر به سطوح بالای کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) – کلسترول “بد” – شود که یک عامل خطر برای بیماری های قلبی عروقی و نارسایی قلبی است.
اختلالات سلامت روان: ممکن است در اوایل بیماری هاشیموتو رخ دهد و با گذشت زمان شدیدتر شود.
اختلال در عملکرد جنسی و تولید مثل: در زنان، کم کاری تیروئید می تواند منجر به کاهش میل جنسی (لیبیدو)، ناتوانی در تخمک گذاری و خونریزی نامنظم و بیش از حد قاعدگی شود. مردان مبتلا به کم کاری تیروئید ممکن است کاهش میل جنسی، اختلال نعوظ و کاهش تعداد اسپرم داشته باشند.
سقط جنین یا زایمان زودرس: نوزادان متولد شده از زنان مبتلا به کم کاری تیروئید درمان نشده در معرض خطر کاهش توانایی های ذهنی، اوتیسم، تاخیر در گفتار و سایر اختلالات رشدی هستند.
تشخیص بیماری هاشیموتو چگونه است؟
برای تشخیص قطعی ابتلای شما به این بیماری، پزشک شما این مراحل را طی خواهد کرد:
- در مورد علائم شما سوال خواهد کرد
- در مورد سابقه پزشکی شما سوال خواهد کرد
- یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد، از جمله لمس غده تیروئید
پس از این ارزیابی، برخی آزمایش های خون برای تایید قطعی برایتان تجویز خواهند شد، از جمله:
- آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH): سطح بالای TSH معمولا به این معناست که غده تیروئید شما هورمون تیروکسین (T4) کافی تولید نمی کند. این نتیجه معمولا به این معناست که شما دچار کمکاری تیروئید یا کمکاری تیروئید زیر بالینی هستید.
- آزمایش تیروکسین آزاد (T4): سطح پایین T4 نشان می دهد که شما دچار کمکاری تیروئید هستید.
- آزمایش آنتی بادی ضد تیروئید: اگر آنتی بادی های خود ایمنی خاصی در خون شما وجود داشته باشند، این معمولا به بیماری هاشیموتو به عنوان علت کم کاری تیروئید اشاره دارد.
در برخی موارد، پزشک شما ممکن است یک سونوگرافی تیروئید را برای بررسی اندازه تیروئید شما و اطمینان از عدم وجود ندول تیروئید توصیه کند.
درمان بیماری هاشیموتو
ابتدا باید بدانید که همه افرادی که دچار بیماری هاشیموتو هستند، دچار کم کاری تیروئید نمی شوند. اگر شما دارای مقادیر بالایی از آنتی بادی در بدن خود باشید اما کم کاری تیروئید بالینی نداشته باشید، پزشک شما احتمالا به جای شروع فوری درمان، سطوح هورمون های تیروئید شما را تحت نظر خواهد داشت.
اگر بیماری هاشیموتو منجر به کمکاری تیروئید شود، درمان اصلی یک دارو به نام لووتیروکسین است. این دارو یک فرم مصنوعی از هورمون T4 است که تیروئید شما تولید می کند. این دارو به بازگرداندن سطوح طبیعی هورمون تیروئید که بدن شما به آن نیاز دارد، کمک می کند و شما باید هر روز آن را مصرف کنید.
البته باید توجه داشته باشید که ممکن است با گذشت زمان، به دوز متفاوتی از دارو نیاز داشته باشید. پزشک شما می داند که چگونه دوز مورد نیاز شما را تنظیم کند تا اطمینان حاصل شود که کم کاری تیروئید شما به خوبی مدیریت می شود.
عوارض جانبی لووتیروکسین
اگر با مصرف لووتیروکسین، عوارض جانبی را تجربه کنید، احتمالا به این دلیل است که دوز مصرفی شما بیش از حد بالا است. این می تواند منجر به تیروتوکسیک (افزایش بیش از حد هورمون تیروئید) شود.
علائم تیروتوکسیک شامل موارد زیر است:
- ضربان قلب سریع (معمولا بالاتر از ۱۰۰ ضربه در دقیقه)
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- کاهش وزن غیرقابل توضیح
- احساس لرزش
- احساس اضطراب، نگرانی و یا تحریک پذیری
- افزایش حساسیت به گرما و تعریق بیشتر از حد معمول
- تغییرات در دوره های قاعدگی
آیا رژیم غذایی خاصی برای افراد مبتلا به بیماری هاشیموتو وجود دارد؟
رژیم غذایی خاصی برای بیماری هاشیموتو وجود ندارد. اما برخی از غذاها، داروها یا مکمل ها ممکن است بر توانایی بدن شما در جذب لووتیروکسین تاثیر بگذارند. این موارد شامل:
- مکمل های آهن و کلسیم
- سکرالفیت (داروی زخم معده)
- کولستیرامین و هیدروکسید آلومینیوم (که در برخی از ضد اسیدها یافت می شود)
مصرف این چهار مورد چهار ساعت قبل یا بعد از مصرف لووتیروکسین ممکن است این مشکل را حل کند.
خوردن غذاهای سالم و داشتن یک سبک زندگی سالم (ورزش کردن، خواب خوب و مدیریت استرس) می تواند به سیستم ایمنی شما کمک کند. اما به هر حال، اگر مبتلا به کم کاری تیروئید هستید، باید به مصرف داروهای خود ادامه دهید.
آیا بیماری هاشیموتو قابل درمان است؟
هیچ راهی برای درمان یا معکوس کردن بیماری هاشیموتو وجود ندارد. اما داروهای مادام العمر به خوبی برای مدیریت کم کاری تیروئید و سطوح هورمون تیروئید شما عمل می کنند.
آیا می توان از بیماری هاشیموتو جلوگیری کرد؟
متاسفانه هیچ کاری نمی توانید برای جلوگیری از بیماری هاشیموتو انجام دهید. چرا که عوامل خطر آن (مانند ژنتیک و سن شما) قابل تغییر نیستند.
بیماری هاشیموتو در دوران بارداری
کم کاری تیروئید درمان نشده در دوران بارداری می تواند خطرات زیر را افزایش دهد:
- سقط جنین
- زایمان زودرس
- مردگی جنین
همچنین ممکن است این مشکل باعث افزایش خطرناک فشار خون شما در اواخر بارداری شود که به آن پره اکلامپسی (مسمومیت حاملگی) گفته می شود. کم کاری تیروئید درمان و کنترل نشده همچنین می تواند بر رشد و توسعه مغز جنین تاثیر بگذارد. بنابراین پزشکتان با شما همکاری خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که کم کاری تیروئید شما در دوران بارداری به خوبی مدیریت می شود.
البته قبل از نگران شدن بهتر است بدانید که کم کاری تیروئید در دوران بارداری شایع نیست. اما ممکن است علائم آن که در دوران بارداری نیز رایج هستند، مانند خستگی و افزایش وزن، به راحتی نادیده گرفته شوند. اگر متوجه هر گونه علامت کم کاری تیروئید شدید یا احساس کردید که در حال توسعه گواتر هستید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
چکاپ سرطان تیروئید در منزل
شما میتوانید در هر جای استان تهران که باشید با تماس با گروه لیماطب درخواست خود را برای انجام هر نوع آزمایش و چکاپ در منزل ارگانی ثبت کنید و با خیالی آسوده در منزل و یا محل کارتان از سلامتی خود اطمینان حاصل کنید . همچنین شما میتوانید از پزشک انلاین لیماطب استفاده کنید و پس از ویزیت آنلاین از طریق پزشک آزمایشات مورد نیازتان را با استفاده از بیمه های پایه و تکمیلی انجام دهید . برای دریافت اطلاعات بیشتر از طریق راه های ارتباطی درج شده در سایت با مجموعه لیماطب در ارتباط باشید .
[gravityform id="7" title="true"]