چکاپ, داخلی

آزمایش و چکاپ عملکرد کبد در منزل

آزمایش و چکاپ عملکرد کبد

امروزه با توجه به سبک زندگی ماشینی و استفاده بیش از اندازه از مواد خوراکی دارای مواد افزودنی و فست فود ها ممکن است مشکلاتی مثل کبد چرب ،  سیروز کبدی و مشکلات آنزیم های کبدی به گوشتان خورده باشد و یا علائمی مانند جوش های روی کمر ، خستگی و احساس گیجی و مشکلات شکمی برایتان پیش آمده باشد  در این مواقع پزشکی که به آن مراجعه نموده اید برای اولین اقدام برای شما چکاپ کبد تجویز میکند تست های عملکرد کبد، آزمایش های خونی هستند که می توانند برای نظارت بر سلامت کبد شما استفاده شوند.تست‌های عملکرد کبد ، با اندازه‌گیری سطح پروتئین‌ها، آنزیم‌های کبدی و بیلی روبین در خون به تعیین سلامت کبد شما کمک می‌کنند. این تست ها  همچنین می توانند پیشرفت یا درمان یک بیماری موجود را بررسی کنند.

چکاپ کبد

بسته به آزمایش چکاپ کبد ، سطوح بالاتر یا پایین تر از حد معمول این آنزیم ها یا پروتئین ها می تواند نشان دهنده مشکل در کبد شما باشد. برخی از دلایلی که ممکن است چکاپ کبد انجام شود شامل غربالگری بیماری‌هایی مانند هپاتیت، بررسی عوارض جانبی داروهایی که مصرف نموده اید و بررسی شدت بیماری کبدی و یا عوارض مصرف مکمل های زیاد در باشگاه  و یا مصرف  زیاد الکل است.

آزمایش و چکاپ عملکرد کبدچکاپ کبد چگونه است؟

برای بررسی آسیب های ناشی از عفونت های کبدی، مانند هپاتیت B و هپاتیت C، به خصوص اگر مشکوک باشید که در معرض ویروسی قرار گرفته اید که باعث هپاتیت می شود نیاز هست شما به آزمایشگاه مراجعه کنید و تست های HBS AG , HCVرا بدهید  تا از سلامت کبد خود از لحاظ ابتلا به این دو هپاتیت مطمئن شوید . برای بررسی  عوارض جانبی برخی داروها نیز تست های کبدی انجام میشود مانند دارو های :

  • استاتین ها
  • آنتی بیوتیک ها
  • داروهای ضد تشنج
  • داروهای سل

اگر از قبل به بیماری های کبدی به مبتلا هستید و یا به صورت سابقه خانوادگی دارای مشکلات کبدی هستید نیاز به آزمایش چکاپ کبد  به صورت روتین و دوره ای دارید، مانند:

  • تری گلیسیرید بالا
  • دیابت
  • فشار خون بالا
  • کم خونی
  • مصرف زیاد الکل
  • مشکلات صفراوی

برخی آزمایشات کبدی  می توانند جنبه های مختلف عملکرد کبد را منعکس کنند.

آزمایش های مربوط به کبد

تست های عملکرد کبد برای اندازه گیری آنزیم ها و پروتئین های خاص در خون استفاده می شود داشتن نتایج غیر معمول در هر یک از این آزمایش‌های کبدی معمولاً نیاز به پیگیری برای تعیین علت ویژگی‌های غیر معمول دارد. حتی نتایج خفیف بالا می تواند با بیماری کبد مرتبط باشد.

آزمایشات رایج عملکرد کبد عبارتند از:

آزمایش آلانین ترانس آمیناز (ALT)

آلانین ترانس آمیناز (ALT) توسط بدن شما برای متابولیسم پروتئین استفاده می شود. اگر کبد آسیب دیده باشد یا به درستی کار نکند، ALT می تواند در خون آزاد شود. این باعث افزایش سطح ALT می شود. نتیجه بالاتر از آنچه در این آزمایش معمول است می تواند نشانه آسیب کبدی باشد.

تست آسپارتات آمینوترانسفراز (AST)

آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) آنزیمی است که در چندین قسمت بدن شما یافت می شود، از جمله  قلب ، مغز ،  پانکراس ،  کبد  ، ماهیچه ها

هنگامی که کبد آسیب می بیند، AST می تواند در جریان خون آزاد شود. نتیجه بالا در آزمایش AST ممکن است نشان دهنده مشکل در کبد یا عضلات باشد.

آزمایش alt , ast

از آنجایی که سطوح AST به اندازه ALT برای نشانگر آسیب کبدی مشخص نیست، معمولاً برای بررسی مشکلات کبدی همراه با ALT اندازه گیری می شود. به عنوان مثال، نسبت AST:ALT بالا ممکن است نشان دهنده بیماری الکلی کبد باشد .

آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP)

آلکالین فسفاتاز (ALP) آنزیمی است که در استخوان ها، مجاری صفراوی و کبد شما یافت می شود. آزمایش ALP معمولاً در ترکیب با چندین آزمایش دیگر سفارش داده می شود. برای ارزیابی سیستم مجرای صفراوی کبد می توان از تست ALP استفاده کرد.

تست آلبومین

آلبومین پروتئین اصلی ساخته شده توسط کبد شما است و بسیاری از عملکردهای مهم بدن را انجام می دهد به عنوان مثال، آلبومین بافت‌های شما را تغذیه می‌کند و هورمون‌ها، ویتامین‌ها و سایر مواد را به سراسر بدن منتقل می‌کند. آزمایش آلبومین اندازه گیری می کند که کبد شما چقدر این پروتئین خاص را می سازد.

آزمایش بیلی روبین

بیلی روبین یک ماده زائد ناشی از تجزیه گلبول های قرمز است که معمولاً توسط کبد پردازش می شود بیلی روبین  قبل از اینکه از طریق مدفوع دفع شود از کبد عبور می کند . یک کبد آسیب دیده نمی تواند به درستی بیلی روبین را پردازش کند. این منجر به سطح بالای غیر معمول بیلی روبین در خون می شود. برخی از بیماری های ارثی می توانند سطح بیلی روبین را افزایش دهند، حتی زمانی که عملکرد کبد درست پیش میرود.

آزمایش و چکاپ عملکرد کبدمقدار نرمال ALT  و  AST

نتیجه بالاتر از حد معمول در این آزمایش می تواند نشانه ای از آسیب کبدی باشد . سطوح بسیار بالای بیش از ۱۰۰۰ واحد در لیتر (U/L) اغلب ناشی از هپاتیت ویروسی، هپاتیت ایسکمیک یا آسیب ناشی از داروها یا سایر مواد شیمیایی است.

مقدار نرمال alt

ALT بالای ۲۵ واحد بین المللی در لیتر (IU/L) در زنان و ۳۳ IU/L در مردان معمولاً نیاز به تکرار آزمایش و پیگیری و مراقبت  بیشتر دارد.

مقدار نرمال ast

نتیجه بالا در آزمایش AST ممکن است نشان دهنده مشکل در کبد یا عضلات شما باشد. افزایش AST بدون افزایش ALT ممکن است نشان دهنده بیماری قلبی یا عضلانی باشد. اگر ALT، بیلی روبین و ALP نیز بالا باشد، ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی باشد. محدوده معمولی برای AST معمولاً تا ۳۶ U/L در بزرگسالان است و ممکن است در نوزادان و کودکان خردسال بیشتر باشد.

 

آزمایش alp

سطوح بالای ALP ممکن است نشان دهنده التهاب کبد، انسداد مجاری صفراوی یا بیماری استخوان باشد. کودکان و نوجوانان ممکن است سطوح بالای ALPTrusted Source را داشته باشند زیرا استخوان هایشان در حال رشد است. بارداری همچنین می تواند سطح ALP را افزایش دهد. محدوده معمولی برای ALP در بزرگسالان معمولا ۲۰-۱۴۰ IU/LTrusted Source است.

مقدار نرمال آلبومین

نتیجه کم در این آزمایش می تواند نشان دهنده این باشد که کبد شما به درستی کار نمی کند. این در بیماری هایی مانند سیروز، سوء تغذیه و سرطان رخ می دهد.

محدوده معمول آلبومین ۳۵ تا ۵۰ گرم در لیتر (گرم در لیتر) است. با این حال، آلبومین پایین می تواند نتیجه تغذیه نامناسب، بیماری کلیوی، عفونت و التهاب نیز باشد.

مقدار نرمال بیلی روبین

نتیجه بالا در تست بیلی روبین ممکن است نشان دهنده این باشد که کبد به درستی کار نمی کند. افزایش سطح بیلی روبین با افزایش ALT یا AST ممکن است نشان دهنده سیروز یا هپاتیت باشد. محدوده معمولی بیلی روبین کل معمولاً ۰.۱-۱.۲ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است.

آزمایش و چکاپ عملکرد کبدعلائم اختلال کبد چیست؟

مشکلات کبدی می تواند فرد را بسیار بیمار کند و حتی می تواند زندگی او  را تهدید کند. تقریباً ۴.۵ میلیون بزرگسال به بیماری مزمن کبدی مبتلا هستند .علائم اختلال کبدی عبارتند از:

  • ضعف
  • خستگی یا از دست دادن انرژی
  • کاهش وزن
  • زردی (زردی پوست و سفیدی چشم)
  • تجمع مایع در شکم که به عنوان آسیت شناخته می شود
  • ترشحات بد رنگ بدن (ادرار تیره یا مدفوع روشن)
  • حالت تهوع
  • استفراغ
  • اسهال
  • درد شکم
  • کبودی یا خونریزی غیر معمول

اگر علائم اختلال کبدی را تجربه می کنید، ممکن است پزشک شما آزمایش عملکرد کبد را تجویز کند. تست عملکرد کبد همچنین می توانند پیشرفت یا درمان یک بیماری را کنترل کنند و عوارض جانبی برخی داروها را بررسی کنند.

آزمایش کبد چگونه است ؟

برخی داروها و غذاها ممکن است بر سطح این آنزیم ها و پروتئین ها در خون شما تأثیر بگذارند. ممکن است پزشک از شما بخواهد که از مصرف برخی از داروها خودداری کنید، یا ممکن است از شما بخواهد که برای مدتی قبل از انجام آزمایش از خوردن چیزی خودداری کنید و ناشتا باشید. حتما قبل از انجام آب بنوشید ولباس راحت بپوشید تا چه در هنگام نمونه برداری در آزمایشگاه چه هنگام نمونه برداری پرستاران مجموعه لیماطب در منزل شما به راحتی آستین شما بالا رود .

نکات قبل از آزمایش کبد

هر چند ازمایشات مربوط به چکاپ کبد نیازی به شرایط ناشتایی ندارد، ولی بهتر است حداقل چند ساعت بیمار ناشتا باشد.

مصرف برخی از نوشیدنی ها مانند الکل و برخی از داروها مانند فنوباربیتال و فنی توئین که جزء داروهای ضد صرع هستند، باعث افزایش سطح آنزیم های کبدی می شود.

حداقل سه روز قبل از آزمایش هیچگونه تزریق عضلانی نداشته باشید.

شرایط لازم قبل از انجام چکاپ به شما در  رسیدن به نتایج درست آزمایشگاهی کمک میکند.

آزمایش و چکاپ عملکرد کبدتست سلامت کبد در منزل

شما ممکن است در بیمارستان یا آزمایشگاه و یا با استفاده از خدمات تست در منزل لیماطب بخواهید تست بدهید .پرستار پوست شما را قبل از انجام آزمایش با الکل تمیز می کند تا احتمال اینکه میکروارگانیسم های روی پوست شما باعث عفونت شود را کاهش دهد. آنها احتمالاً یک بند الاستیک روی بازوی شما می‌پیچندبه اسم گارو این کار به نمایان شدن رگ های دست  شما کمک می کند. سپس از یک سرنگ با سر سوزن مناسب  برای کشیدن نمونه خون از بازوی شما استفاده می کنند پس از نمونه برداری ، تکنسین مقداری پنبه الکلی  را روی محل نمونه برداری  قرار می دهد. نمونه خون شما برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود.

آزمایش های تخصصی کبد

پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد که شما را از نظر انواع هپاتیت، سایر عفونت‌ها یا سایر بیماری‌هایی که می‌توانند بر کبد تأثیر بگذارند، آزمایش کند. همچنین ممکن است آزمایش های تصویربرداری مانند سونوگرافی یا سی تی اسکن را انتخاب کند. علاوه بر این، آنها ممکن است بیوپسی کبد را برای ارزیابی کبد از نظر فیبروز، بیماری های کبد چرب توصیه کنند.

تست‌های عملکرد کبد، آزمایش‌های خونی هستند که برای کمک به تعیین سلامت کبد شما استفاده می‌شوند. تغییرات در سطوح خاصی از پروتئین ها یا آنزیم ها می تواند پزشکان را از مشکلات احتمالی مانند سرطان کبد، بیماری کبد چرب یا هپاتیت آگاه کند.

آزمایش‌های عملکرد کبد همچنین می‌توانند به تعیین اینکه آیا برخی داروها به کبد شما آسیب می‌رسانند یا به شما در بررسی بر پیشرفت بیماری کبد کمک می‌کنند.

نرمال رنج آزمایشات کبدی

نرمال رنج ALT در آزمایشات کبدی برای زنان کمتر از ۳۱ و برای مردان کمتر از ۴۱ واحد بر لیتر است. همچنین، نرمال رنج AST برای زنان کمتر از ۳۱ و برای مردان کمتر از ۳۷ واحد بر لیتر است. نرمال رنج بیلیروبین نیز بین ۰.۲ تا ۱.۲ میکرومول بر لیتر است.

با این حال، نرمال رنج‌های آزمایشات کبدی ممکن است با توجه به سن، جنسیت، وضعیت سلامتی و داروهای مصرفی فرد متفاوت باشد. بنابراین، در صورتی که ALT شما بالاتر از نرمال رنج است، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا علت بالا بودن ALT شما تشخیص داده شود و درمان مناسب برای شما تعیین شود.

تفسیر آزمایش خون کبد

تفسیر آزمایش خون کبد

تفسیر جواب آزمایش های کبد خون به دلیل وجود انواع تست ها از سخت کار ها می تواند باشد که بهترین راه، توصیه در مراجعه به پزشک متخصص در این زمینه است. پزشک با توجه به نوع آزمایش خون کبد شما، پارامتر هایی مرتبط با آنزیم های کبد شما مورد بررسی قرار می دهد و تشخیص دقیقی برای بیماری شما مشخص می کندکه  برای تفسیر نتایج آزمایش خون کبد، اطلاعات زیر باید اگاهی کامل داشته باشید:

آنزیم‌های کبدی SGOT یاAST: نشان دهنده صدمه به سلول‌های کبدی است. معمولاً در بیماری‌های کبدی، بیماری‌های قلبی و عضلانی و استفاده از داروهای مختلف افزایش می‌یابد.

SGPT  یا ALT: نشان دهنده تلفات سلول‌های کبدی است. افزایش ALT معمولاً در بیماری‌های کبدی و استفاده از داروهای مختلف مشاهده می‌شود.

ALP: نشان دهنده تحرک زائد در سلول‌های کبدی، صفراوی و استخوان است. افزایش ALP معمولاً در بیماری‌های صفراوی، بیماری‌های کبدی و همچنین در بارداری و رشد استخوان مشاهده می‌شود.

بیلیروبین/ بیلیروبین مستقیم: نشان دهنده اختلال در ترشح صفراوی است و معمولاً در بیماری‌های صفراوی، بیماری‌های کبدی و عفونت‌های ویروسی افزایش می‌یابد.

بیلیروبین / بیلیروبین غیرمستقیم: نشان دهنده تخریب اضطراری سلول‌های قرمز خون است. افزایش بیلیروبین غیرمستقیم معمولاً در بیماری‌های کبدی، بیماری‌های صفراوی و عفونت‌های ویروسی مشاهده می‌شود.

INR: نشان دهنده کارایی خون در لخت‌زدایی است. افزایش INR معمولاً در بیماری‌های کبدی و مصرف داروهای خاص با توجه به سلامت جسم مشاهده می‌شود.

Albumin: نشان دهنده سلامت کبد است. کاهش آلبومین معمولاً در بیماری‌های کبدی و کمبود تغذیه اتفاق می‌افتد. با توجه به این اطلاعات، پزشک می‌تواند نتایج آزمایش خون کبد را تفسیر کند و برای درمان بیماری‌های کبدی، برنامه درمانی مناسب را تعیین کند.

تفسیر آزمایش خون کبد

انواع آزمایش خون مربوط به کبد

تعداد

نام ازمایش

عنوان بیماری قابل بررسی

۱

SGOT

آنزیم های گوارشی قلبی

۲

SGPT

آنزیم گوارشی

۳

ALK

آنزیم الکالن فسفاتاز کبدی و استخوانی

۴

Bill

بررسی زردی

۵

GGT

گاما گلوتامیل ترانسفراز

۶

HCV

هپاتیت C
۷

HBs Ag

هپاتیت B

علامت اختصاری در آزمایش خون کبد

آزمایش خون کبد شامل اندازه‌گیری سطوح مختلف آنزیم‌های کبدی در خون می‌باشد. این آزمایشات شامل آزمایش ALT، AST، ALP، GGT و بیلی روبین است. این آزمایشات معمولاً برای تشخیص بیماری‌های کبدی، ارزیابی عملکرد کبد و پایش درمان بیماری‌های کبدی استفاده می‌شوند. علامت اختصاری کبد چرب در آزمایش   بیشترین علامت اختصاری مورد استفاده برای کبد چرب در آزمایشات خون، ALT (آلانین آمینوترانسفراز) و AST (آسپارتات آمینوترانسفراز) هستند.

افزایش سطح این آنزیم‌ها در خون می‌تواند نشانگر آسیب به سلول‌های کبدی باشد که معمولاً در بیماری کبد چرب نوع غیرالکلی Non-alcoholic fatty liver disease  (NAFLD) و بیماری کبد چرب نوع الکلی (AFLD) دیده می‌شود.

میزان نرمال ALT و AST   میزان نرمال آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون متفاوت است و به دلیل تفاوت در روش‌های آزمایشگاهی و محل آزمایش ممکن است متفاوت باشد. اما در بیشتر موارد، محدوده نرمال آنزیم‌های کبدی در آزمایش خون به شرح زیر است: – ALT: 10-40 IU/L – AST: 10-34 IU/L به هر حال، برای تفسیر نتایج آزمایش خون، بهتر است با پزشک خودو یا با استفاده از خدمات پزشک آنلاین ما با پزشک مشورت کنید. میزان نرمال SGPT   میزان نرمال SGPT همان ALT است که در پاسخ قبل ذکر شد. بنابراین، محدوده نرمال SGPT 10-40 IU/L است.

جدول-ازمایش-خون-کبد

جدول آزمایش خون کبد

بیماری های کبدی یا استئاتوز از طریق آزمایش های پزشکی قابل تشخیص است که بیشتر به دلیل تجمع بیش از حد چربی در این اندام از بدن رخ می دهد. تفسیر نتیجه آزمایش خون کبد  با پارامتر های مختلفی نسبت به نوع تست انجام می شود که از نمونه آن ها می توان به موارد ذکر شده در جدول اشاره کرد.

باید بین ۳۶ تا ۱۵۰ باشد. آزمایش ALP
باید بین ۳۰ تا ۱۷۰ باشد.آزمایش ATP
برای مردان ۵ تا ۳۵ و خانم ها ۵ تا ۳۰ باشد.آزمایش ALT
باید بین ۹ تا ۱۰.۵ باشد.آزمایش کلسیم
باید بین ۰ تا ۳ باشد.آزمایش بیلی روبین( Bilirubin Total )
باید برای مردان بین ۵ تا ۵۰ برای خانم ها  بین ۵ تا ۳۵ باشد.آزمایش GGT
باید بین ۳.۵ تا ۵.۴ باشد.آزمایش آلبومین

بالا بودن SGPT در آزمایش خون به چه معناست ؟

ارتفاع سطح SGPT در آزمایش خون ممکن است نشان دهنده آسیب به کبد باشد، مانند هپاتیت و سیروز کبدی. عوامل دیگری مانند مصرف الکل، عفونت های ویروسی، داروهای مضر برای کبد، چربی در کبد، بیماری های ایمنی و اختلالات جنینی نیز ممکن است باعث افزایش سطح SGPT شوند. بنابراین، برای تشخیص دقیق باید با پزشک خود مشورت کنید ( استفاده از خدمت پزشک آنلاین لیماطب ).

عوارض بالا بودن ALT در آزمایش خون

ارتفاع سطح ALT در آزمایش خون نیز نشان دهنده آسیب به کبد می باشد. عواملی مانند هپاتیت، سیروز کبدی، مصرف الکل، داروهای مضر برای کبد، چربی در کبد و بیماری های ایمنی ممکن است باعث افزایش سطح ALT شوند. برای تشخیص دقیق باید با پزشک خود مشورت کنید و در صورت لزوم تحت درمان قرار بگیرید. عوارض بالا بودن ALT می تواند منجر به آسیب دائمی به کبد شود و در نهایت باعث بروز سیروز کبدی و نارسایی کبد شود.

درمان بالا بودن ALT در آزمایش خون

درمان بالا بودن ALT در آزمایش خون بستگی به علت بالا بودن آن دارد که با تست چربی خون در خانه قابل تشخیص است. در صورتی که علت بالا بودن ALT به هپاتیت B یا C، سیروز کبدی، چربی در کبد و یا مصرف الکل برمی‌گردد، درمان این علت‌ها می‌تواند باعث کاهش سطح ALT شود. در صورتی که داروهای مضر برای کبد علت بالا بودن ALT باشند، قطع داروهای مضر می‌تواند بهبودی را به دنبال داشته باشد.

همچنین، تغذیه سالم و ورزش نیز می‌تواند بهبودی را در کاهش سطح ALT داشته باشد. در صورت لزوم پزشک ممکن است داروهای خاصی را به شما تجویز کند تا کاهش سطح ALT را تسریع کنند. همچنین، در صورت لزوم ممکن است نیاز به تغییر شغل یا فعالیت‌های روزانه شما باشد تا کاهش سطح ALT را تسهیل کند.

آزمایش بیلی روبین کبد

آزمایش بیلیروبین برای بررسی علائم و علل بالا بودن بیای روبین در آزمایشات کبدی است که برای اندازه‌گیری سطح بیلیروبین در خون استفاده می‌شود. بیلیروبین یک پیگمان زرد رنگ است که در مرحله تجزیه هموگلوبین (پروتئین قرمز خون) تولید می‌شود و توسط کبد به صورت صحیح ترکیب و از بدن دفع می‌شود. اگر سطح بیلیروبین بالا باشد، ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکل در کبد باشد.    

آزمایش-بیلی-روبین-کبد

چکاپ کبد با لیماطب

برای انجام آزمایشات مرتبط با کبد خود میتوانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید و به دور از ترافیک و هیاهوی شهر در منزل یا محل کار کبد خود را بررسی کنید و آزمایشات دوره ای را نیز انجام دهید برای ثبت درخواست و مشاوره با ما در ارتباط باشید.

برای کسب اطلاعات لازم در مورد نحوه نمونه گیری، هزینه و زمان جواب دهی چکاپ کبد، می توانید به ازمایشگاه فوق تخصصی لیماطب مراجعه کنید و یا با شماره تلفن های ۰۲۱۴۴۴۴۳۱۴۸ و ۰۲۱۴۴۶۱۲۷۱۲ تماس بگیرید

[gravityform id="7" title="true"]

author-avatar

درباره دکتر عبدالحسین ناصری

وی از اساتید برجسته دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و ده ها پروژه پژوهشی دانشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با راهنمایی و نظارت ایشان صورت پذیرفته، دکتر ناصری از سال 1370 بعنوان هیئت علمی در دانشگاه مشغول به خدمت بوده و همچنین از سال 1373 تاکنون مدیریت آزمایشگاه بیمارستان های متعددی را عهده دار بودند، ایشان از سال 1396 تاکنون مدیرت آزمایشگاه بیمارستان های حضرت فاطمه (س) و شهید مطهری تهران را بر عهده دارند. از سری نگارش های دکتر میتوان به کتب "دقیق ترین روش تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس" ، "بررسی چشمه ها و آب های گرم معدنی ایران" و ... اشاره کرد، لازم به ذکر است که نگارش "طرح جامع گردشگری سلامت کل کشور" نیز جز دستاورد های ایشان بوده است. Wikipedia.org isid.research.ac.ir irimc.org majlis.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *