Free T4 چیست؟

Free T4 یک آزمایش خون است که با اندازه گیری T4 ازاد می تواند برای ارزیابی عملکرد تیروئید و تشخیص بیماری استفاده شود. تیروئید غده ای است که در قسمت جلویی گردن قرار دارد. هورمون های حیاتی به نام های T3 و T4 تولید می کند که متابولیسم سلولی را تنظیم می کنند. برخی از بیماری ها می توانند با تاثیر منفی روی تیروئید باعث کاهش یا افزایش بیش از حد تولید هورمون از این غده شده و باعث بروز اختلالات هورمونی و بیماری های مختلف می شوند.

آزمایش خون T4 ازاد چیست؟

پزشک از آزمایش خون T4 ازاد برای بررسی عملکرد غده تیروئید استفاده می کند، تیروئید غده کوچکی است که در جلوی گردن در زیر حنجره (دهانه بالایی نای) قرار دارد و برای تنظیم متابولیسم ما مهم است. هورمون های که برای عملکرد غده تیروئید مهم هستند، عبارتند از:

1. TSH (هورمون محرک تیروئید) که توسط غده هیپوفیز تولید می شود.
2. T3 (تری یدوتیرونین) که توسط غده تیروئید تولید می شود.
3. T4 (تیروکسین) که توسط غده تیروئید تولید می شود.

مطالب مرتبط: آزمایش SGOT

T3 شکل فعال تر هورمون تیروئید است، در حالی که T4 به طور کلی یک شکل غیر فعال است که توسط بدن به هورمون تیروئید فعال تبدیل می شود. هنگامی که تیروئید فعال است و مقدار T3 و T4 در خون افزایش می یابد، این بازخورد مهمی به غده هیپوفیز می دهد تا میزان تولید TSH را کاهش دهد. در نتیجه، تیروئید تولید هورمون های تیروئید را کند می کند. در این حالت، کاهش میزان T3 و T4 در خون سیگنال هایی به هیپوفیز می دهد تا TSH بیشتری تولید کند، که تیروئید را تحریک می کند تا دوباره هورمون های تیروئیدی بیشتری تولید کند. این سیستم مهم بازخورد طبیعی است و باعث می شود که تعادل بدن حفظ شود.

برای حفظ عملکرد صحیح تیروئید، بایستی T3، T4 و TSH با هم بصورت هماهنگ فعالیت کنند. هنگامی که بین این هورمون ها عدم تعادل وجود دارد، ممکن است علائم تیروئید بیش از حد فعال یا کم کار را تجربه کنید. برای بررسی عملکرد تیروئید می توان از آزمایش T4 ازاد استفاده کرد. به این ترتیب، می تواند به تشخیص وجود یا عدم وجود بیماری تیروئید کمک کند.

آزمایش خون T4 و T4 ازاد

هنگامی که به اختلال تیروئید مشکوک می‌شوید، پزشک ممکن است برخی از آزمایش‌های عملکرد تیروئید را انجام دهد. این آزمایشات از طریق آزمایش خون انجام می شود و معمولاً شامل آزمایش TSH، T4 آزاد و T3 است. معمولا ابتدا آزمایش TSH انجام می شود، زیرا تغییر در مقادیر این هورمون در مراحل اولیه به راحتی قابل تشخیص است.

در صورت مشاهده تغییر در TSH، میزان T3 و T4 نیز آزمایش می شود. از آنجایی که T3 و T4 به صورت متصل و به صورت آزاد وجود دارند، آزمایش T4 کل می تواند مقدار کل T4 آزاد و T4 متصل را در خون اندازه گیری کند، در حالی که آزمایش T4 آزاد فقط مقدار T4 را در شکل آزاد آن اندازه گیری می کند. آزمایش خون T4 ازاد برای نظارت بر T4 استفاده می شود، زیرا این نوع T4 می تواند بر بدن تأثیر بگذارد.

مطالب مرتبط: تفاوت رپید تست با PCR

چه کسانی باید سطح T4 را آزمایش کنند؟

برخی از عوامل روی تیروئید و غده هیپوفیز تاثیر می گذارند که می توانند با ایجاد عدم تعادل در سیستم ترشحی هورمون ها منجر به پرکاری یا کم کاری تیروئید شود. این اختلالات بوجود امده با آزمایش خون قابل تشخیص است. اگر علائمی دارید که ممکن است بیانگر کم کاری یا پرکاری تیروئید باشد، انجام آزمایش T4 ازاد مفید است. علاوه بر این اگر قبلاً برای یک بیماری تیروئید تحت درمان هستید، جهت بررسی عملکرد تیروئید خود نیز مفید است تا مطمئن شوید که وضعیت شما تحت کنترل است.

تفسیر نتایج آزمایش خون T4 ازاد

نتایج آزمایش خون T4 ازاد معمولاً همراه با نتایج سایر آزمایش‌های عملکرد تیروئید مانند آزمایش TSH و آزمایش T3 بررسی می‌شود. همچنین در صورت مشکوک بودن به وضعیت خودایمنی تیروئید، پزشک آنتی بادی های تیروئید مانند آنتی بادی های پراکسیداز تیروئید (TPOAb)، آنتی بادی های تیروگلوبولین (TgAb) و آنتی بادی های گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSHR Ab) را بررسی می کند.

T4 آزاد بالا ممکن است نشان دهنده پرکاری تیروئید باشد. پرکاری تیروئید باعث علائمی مانند:

1. اضطراب و تحریک پذیری
2. عدم تحمل گرما
3. خستگی
4. تورم غده تیروئید
5. ضربان قلب سریع
6. کاهش وزن
7. کاهش میل جنسی

T4 آزاد پایین ممکن است نشان دهنده کم کاری تیروئید باشد. کم کاری تیروئید باعث علائمی مانند:

1. خستگی
2. حساسیت به سرما
3. افزایش وزن
4. افسردگی و افکار کند
5. گرفتگی عضلات
6. خشکی پوست، شکننده شدن مو و ناخن
7. کاهش میل جنسی

مطالب مرتبط:  آلکالین فسفاتاز (ALP) چیست؟

کلام اخر

زمانی که تیروئید شما به درستی کار نمی کند، باید آزمایش خون T4 آزاد انجام شود. معمولاً این با علائم پرکاری یا کم کاری تیروئید همراه است. اگر برای بیماری تیروئید تحت درمان هستید، ممکن است آزمایش T4 آزاد خود را نیز به طور منظم انجام دهید تا میزان پاسخ تیروئید شما نسبت به درمان بررسی کنید.  مقادیر FT4 شما باید بین ۱۲ – ۲۲ pmol/L باشد.