آزمایش هموگلوبین تستی است برای اندازه گیری هموگلوبین خون که از طریق آن می توان بیماری ها و مشکلاتی همچون کم خونی شدید، بیماری پلی سیتمی و تالاسمی را تشخیص داد. این آزمایش بیشتر برای افرادی تجویز می شود که دارای اختلالاتی همچون سرگیجه و خستگی، زردی پوست و… هستند.
برای انجام آزمایش خون و تزریقات در منزل می توانید از تیم حرفه ای لیما طب کمک گرفته و با در ارتباط بودن با آن ها انواع آزمایش و چکاپ کامل در منزل را انجام دهید.
آزمایش هموگلوبین چیست؟
فهرست عناوین صفحه:
آزمایش هموگلوبین (Hemoglobin A1C (HbA1c)) که آن را با نام انحصاری HCG در برگه آزمایش مشاهده می کنید یک بخش از آزمایش شمارش کامل خون یا CBC بوده که در گلبول های قرمز خون ذخیره و در مغز استخوان تولید می شود. مقدار و میزان هموگلوبین موجود در خون را اندازه گیری می کند.
HCGدر گلبول های سفید خون پروتئین هایی غنی و سرشار از آهن هستند که سبب انتقال اکسیژن در سرتاسر بدن هستند. با غلظت هموگلوبین خون می توان ظرفیت حمل اکسیژن خون را اندازه گیری کرد. HCG در آزمایش خون دارای یک سطح نرمال است که پایین بودن آن نشانه آنمی و بالا بودن سطح آن می تواند با خارش پوستی، سردرد و کاهش غیرطبیعی وزن همراه باشد.
سطح هموگلوبین نرمال در آزمایش خون
هموگلوبین در خون برای هر فرد بسته به جنسیت، سن و… او متفاوت بوده اما به طور کلی میزان طبیعی آن در خون برای هر فرد به شرح زیر است.
- در زنان بالغ ۱۲ الی ۱۶ گرم در دسی لیتر
- در مردان بالغ ۱۴ الی ۱۸ گرم در دسی لیتر
- در نوزادان ۲ ماه تا ۱ سال، ۹.۵ الی ۱۳ گرم در دسی لیتر
- در نوزادان تازه متولد شده تا ۲ ماه، ۱۴ الی ۲۴ گرم در دسی لیتر
شرایط انجام تست هموگلوبین
انجام آزمایش هموگلوبین خون نیازی به ناشتا بودن نداشته و نیازی به رژیم غذایی خاصی برای قبل از انجام آزمایش و چکاپ خون در منزل نیست. اما ممکن است پزشک علاوه بر آزمایش هموگلوبین تست های دیگری را برای شما تجویز کرده باشد که نیاز به ناشتایی و یا رژیم غذایی خاصی هستند. در این باره می توانید با پزشک خود مشورت کنید.
علت پایین بودن هموگلوبین (hemoglobin) خون چیست؟
اگر سطح هموگلوبین شما پایین تر از حد معمول باشد، به آن آنمی (کم خونی) گفته می شود. اشکال مختلفی از کم خونی وجود دارد که هر کدام علل متفاوتی دارند. برخی از این دلایل می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کمبود برخی مواد مغذی: به عنوان مثال، ممکن است سطح آهن خون شما پایین باشد که به آن کمبود آهن گفته می شود. یا ممکن است بدن شما دچار کمبود ویتامین ب۱۲ باشد. همچنین ممکن است سطح فولات (از خانواده ویتامین ب) شما پایین باشد.
- خونریزی: ممکن است خون ریزی شدید قاعدگی یا خون ریزی در داخل سیستم گوارش خود داشته باشید.
- سرطان: سرطان هایی که بر مغز استخوان تاثیر می گذارند، مانند لوسمی.
- شرایط دیگر مرتبط با کم خونی: این موارد می توانند شامل بیماری های کلیوی، بیماری های کبدی یا سطوح پایین هورمون های تیروئید به نام هایپوتیروئیدیسم باشند.
- تالاسمی: یک بیماری ژنتیکی است که می تواند باعث سطوح پایین هموگلوبین شود اما گلبول های قرمز معمولی را حفظ می کند.
اگر قبلا کم خونی داشته اید، وجود سطح هموگلوبین پایین تر از حد معمول ممکن است به این معنی باشد که نیاز به تغییر در برنامه درمانی خود دارید. در این حالت باید با پزشک متخصص خود در مورد اقداماتی که باید انجام دهید صحبت کنید.
علت بالا بودن هموگلوبین (HGB) در خون چیست؟
اگر سطح هموگلوبین شما در جواب آزمایش خون بالاتر از حد معمول باشد، ممکن است به دلایل زیر باشد:
- سرطان مغز استخوان: در بیماری پلی سیتمی ورا (نوعی پرخونی)، مغز استخوان تعداد زیادی گلبول قرمز تولید می کند.
- دلایل غیرسرطانی: این شامل بیماری های ریوی، کم آبی ناشی از ورزش شدید، زندگی در ارتفاعات بالا، سیگار کشیدن سنگین، سوختگی ها و آپنه خواب می شود. استفاده از دارویی به نام اریتروپویتین که اغلب برای مبتلایان به نارسایی مزمن کلیوی استفاده می شود نیز می تواند باعث افزایش سطح هموگلوبین بالاتر از حد معمول شود.
اگر شما قبلا به بیماری پلی سیتمی ورا مبتلا بوده اید، سطح هموگلوبین بالاتر از حد معمول ممکن است به این معنی باشد که برنامه درمانی شما نیاز به تغییر دارد. در این مورد می بایست با پزشک خود مشورت کنید.
اگر سطح هموگلوبین شما پایین تر یا بالاتر از محدوده سالم باشد، پزشک شما تعیین می کند که چه اقداماتی باید انجام شود. ممکن است در این روند انجام برخی آزمایشات تکمیلی و مرتبط نیز از شما خواسته شود تا پزشک شما نتایج آزمایش هموگلوبین را همراه با نتایج سایر آزمایش ها دوباره بررسی کند و بتواند علت نوسانات هموگلوبین خون شما را تشخیص دهد.
چه عواملی بر تولید گلبول های قرمز خون تاثیر می گذارند؟
وظیفه تولید گلبول های قرمز خون بر عهده مغز استخوان های شما است. برخی بیماری ها، شرایط و عوامل دیگری که ممکن است بر تولید گلبول های قرمز خون تاثیر بگذارند عبارتند از:
- لنفوم: لنفوم اصطلاحی است که برای سرطان های سیستم لنفاوی به کار می رود. اگر در مغز استخوان شما سلول های لنفومی وجود داشته باشد، این سلول ها می توانند گلبول های قرمز خون را تحت فشار قرار دهند و تعداد آن ها را کاهش دهند.
- لوسمی: نوعی دیگر از سرطان خون و مغز استخوان است که در آن سلول های سرطانی موجود در مغز استخوان شما می توانند تعداد گلبول های قرمزی را که مغز استخوان شما تولید می کند، محدود کنند.
- کم خونی: انواع مختلفی از کم خونی ها وجود دارند که موجب سطوح پایین هموگلوبین می شوند. به عنوان مثال، اگر شما کم خونی آپلاستیک داشته باشید، سلول های بنیادی در مغز استخوان شما به اندازه کافی سلول های خونی تولید نمی کنند. همچنین کم خونی پرنیسیوز که یک اختلال خود ایمنی است، مانع از جذب ویتامین ب۱۲ توسط بدن شما می شود و در نتیجه بدون ویتامین b12 کافی، بدن شما گلبول های قرمز کمتری تولید می کند.
- مولتیپل میلوما: نوعی بدخیمی کلونال پلاسما است که باعث می شود بدن شما سلول های پلاسمای غیرطبیعی تولید کند که ممکن است مقدار گلبول های قرمز خون را دچار نوسان کند.
- سندرم میلودیسپلاستیک (MDS): این وضعیت زمانی اتفاق می افتد که تبدیل سلول های بنیادی خون شما ناقص انجام شده و به سلول های خونی سالم تبدیل نشوند.
- بیماری های مزمن کلیوی: کلیه های شما هورمونی تولید می کنند که به مغز استخوان شما سیگنال می دهد تا گلبول های قرمز خون تولید کند. برخی بیماری های مزمن کلیوی بر این فرایند تاثیر می گذارد.
- داروهای آنتی رتروویرال: این داروها برای درمان برخی بیماری های ویروسی استفاده می شوند. گاهی اوقات، این داروها به مغز استخوان شما آسیب می زنند و توانایی آن را برای تولید گلبول های قرمز خون کافی تحت تاثیر قرار می دهند.
- شیمی درمانی: شیمی درمانی ممکن است بر سلول های مغز استخوان تاثیر بگذارد و منجر به کاهش تولید گلبول های قرمز توسط مغز استخوان شود.
چگونه می توان هموگلوبین پایین را درمان کرد؟
برای درمان هموگلوبین پایین ابتدا باید علت اصلی آن تشخیص داده شود. به عنوان مثال، اگر سطح هموگلوبین شما پایین باشد، پزشک شما ممکن است آزمایش هایی انجام دهد که نشان می دهد شما دچار کم خونی ناشی از کمبود آهن هستید. اگر علت اصلی پایین بودن هموگلوبین خون شما این باشد، پزشکتان کم خونی شما را با تجویز مصرف مکمل ها درمان خواهد کرد.
سپس ممکن است به شما توصیه شود که سعی کنید یک رژیم غذایی غنی از آهن را دنبال کنید. در بیشتر موارد، درمان علت اصلی کم خونی، سطح هموگلوبین را افزایش می دهد.
درمان هموگلوبین پایین در خانه
دلایل زیادی می توانند منجر به پایین بودن هموگلوبین خون شوند و بیشتر اوقات ممکن است نتوانید هموگلوبین پایین را به تنهایی مدیریت کنید. اما داشتن یک رژیم غذایی غنی از ویتامین می تواند به حفظ گلبول های قرمز خون شما کمک کند. برای انجام آزمایش و چکاپ ویتامین در منزل می توانید از طریق لیماطب اقدام کنید. به طور کلی، یک رژیم غذایی متعادل با تمرکز بر مواد مغذی مهم بهترین راه برای حفظ گلبول های قرمز سالم و هموگلوبین است. در ادامه به چند پیشنهاد اشاره می کنیم:
- گوشت قرمز (گوشت گاو) و دل و جگر
- ماهی
- سبزیجات برگ دار، مانند کلم و اسفناج
- حبوبات مانند عدس، لوبیا و نخود
- مغزها و توت های خشک
بالا یا پایین بودن هموگلوبین خون نشانه چیست؟
هموگلوبین یا همان HCG در برخی از افراد بالاتر از حد نرمال و در برخی دیگر پایین تر از میزان طبیعی آن است. اما هم بالا و هم پایین بودن آن می تواند نشان دهنده مشکلات جدی در سلامتی باشد. هموگلوبین بالا می تواند نشان دهنده پلی سیتمی باشد که در این حالت تعداد گلبول های قرمز خون بسیار زیاد است که مغز استخوان بیش از حد آن ها را تولید می کند و به آن سرطان خون نیز می گویند.
پایین بودن میزان HCG در آزمایش خون نشان دهنده کمبود گلبول های قرمز است که به آن کم خونی و در موارد حاد تالاسمی می گویند که می تواند بر اثر عوامل مختلفی از جمله خونریزی زیاد و یا کمبود برخی از ویتامین ها بوجود بیاید.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی میزان طبیعی هموگلوبین در آزمایش خون پرداختیم و شرایط انجام آزمایش را به طور کامل شرح دادیم. اگر شما هم تجربه انجام آزمایش هموگلوبین را تا به امروز داشته اید نظرات خود را با ما به همراه بگذارید.
سوالات متداول در رابطه با آزمایش HCG
چگونه آزمایش HCG انجام دهیم؟
برای انجام آزمایش هموگلوبین چه در منزل و چه در محل کار می توانید از تیم حرفه ای لیما طب کمک بگیرید.
چه چیز هایی باعث بالا رفتن سطح هموگلوبین خون می شود؟
برخی از بیماری ها مانند انسداد ریه، بیماری های قلبی و عروقی و یا استعمال دخانیات می توانند در بالا رفتن سطح هموگلوبین خون نقش داشته باشند.
فرم درخواست خدمات
"*" indicates required fields