آزمایش های پزشکی

شمارش کامل خون

شمارش کامل خون

یک نوع آزمایش خون است که برای ارزیابی سلامت کلی و تشخیص اختلالات احتمالی مانند عفونت، کم خونی، بیماری های سیستم ایمنی و سرطان های خون استفاده می شود. فاکتورهای که در تست CBC اندازه گیری می شوند، عبارتند از:

  1. شمارش گلبول های قرمز (RBC): شمارش تعداد واقعی گلبول های قرمز خون در نمونه خون
  2. هموگلوبین (Hb): مقدار کل پروتئین حامل اکسیژن در خون را اندازه گیری می کند که بطور کلی تعداد بیانگر گلبول های قرمز خون است.
  3. هماتوکریت: درصد حجم کل خون (که از گلبول های قرمز تشکیل شده است) را اندازه می گیرد.
  4. شاخص های گلبول قرمز که اطلاعاتی در مورد ویژگی های فیزیکی گلبول های قرمز ارائه می دهد:
  • میانگین حجم گلبول های قرمز (MCV): اندازه گیری گلبول های قرمز
  • میانگین هموگلوبین گلبولی (MCH): اندازه گیری ​​هموگلوبین داخل گلبول های قرمز
  • میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCHC): میانگین غلظت هموگلوبین در داخل گلبول های قرمز
  • عرض توزیع گلبول قرمز (RDW): میزان تغییر اندازه گلبول های قرمز
  1. آزمایش گلبول های سفید (WBC):

بیانگر تعداد کل گلبول های سفید خون در نمونه خون است. داخل خون پنج نوع گلبول سفید(نوتروفیل ها، لنفوسیت ها، مونوسیت ها، ائوزینوفیل ها و بازوفیل ها) را شناسایی و شمارش می کند.

شمارش کامل خون

  1. آزمایشات پلاکتی
  • تعداد پلاکت ها: تعداد پلاکت های موجود در نمونه خون
  • حجم متوسط ​​پلاکت (MPV): ممکن است با CBC گزارش شود و بیانگر مقدار متوسط ​​پلاکت‌ها است.
  • تست CBC یک آزمایش خون رایج است که به دلایل مختلفی انجام می شود:

برای بررسی سلامت کلی فرد: پزشک شما ممکن است یک تست CBC را به عنوان بخشی از یک معاینه پزشکی معمول برای نظارت بر سلامت عمومی شما و غربالگری انواع اختلالات مانند کم خونی یا لوسمی توصیه کند.

برای تشخیص یک بیماری: اگر ضعف، خستگی، تب، التهاب، کبودی و یا خونریزی دارید، ممکن است پزشک شما تست CBC را پیشنهاد دهد. تست CBC ممکن است به تشخیص علت این علائم و نشانه ها کمک کند. علاوه براین نیز اگر پزشک شما مشکوک به عفونت باشد، این تست را تجویز می کند.

برای نظارت بر روند درمان:  اگر دارویی مصرف می کنید که ممکن است بر تعداد سلول های خونی تأثیر بگذارند، ممکن است از تست CBC برای نظارت بر سلامت شما استفاده شود.

  • شرایط انجام تست CBC

اگر نمونه خون شما فقط برای شمارش کامل سلول های خونی باشد، نیاز به شرایط خاصی مانند ناشتایی ندارد. اما اگر نمونه خون شما برای آزمایش‌های دیگری نیز مورد نیاز است، بسته به نوع ازمایش درخواستی نیاز به شرایط ناشتایی دارد.

  • نحوه انجام تست CBC

پرسنل ازمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. نمونه گیری معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد.

  • عوارض احتمالی ناشی از تست CBC

انجام آزمایش خون عوارض بسیار کمی دارد. ممکن است درد خفیفی یا کبودی در نقطه ای که سوزن وارد شده است را تجربه کنید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند.

  • موارد زیر نتایج بیانگر مقدار نرمال شمارش کامل خون برای بزرگسالان است:

 

شمارش کامل خون معمولاً یک آزمایش تشخیصی قطعی نیست. بسته به دلیلی که پزشک شما این آزمایش را توصیه کرده است، نتایج خارج از محدوده طبیعی ممکن است نیاز به پیگیری داشته باشند یا نداشته باشند. پزشک شما ممکن است نیاز به بررسی نتایج CBC به همراه نتایج سایر آزمایش‌های خون داشته باشد یا ممکن است آزمایش‌های اضافی لازم باشد. به عنوان مثال، اگر سالم هستید و هیچ علامت یا نشانه ای از بیماری ندارید، نتایج کمی خارج از محدوده طبیعی در شمارش کامل خون ممکن است دلیلی برای نگرانی نباشد و ممکن است نیازی به پیگیری نباشد. اگر تحت درمان سرطان هستید، نتایج یک شمارش کامل خون خارج از محدوده طبیعی ممکن است نشان دهنده نیاز به تغییر برنامه درمانی شما باشد. در برخی موارد، اگر نتایج شما به طور قابل توجهی بالاتر یا کمتر از محدوده طبیعی باشد، ممکن است پزشک شما را به یک پزشک متخصص در اختلالات خونی (هماتولوژیست) ارجاع دهد.

نتایج غیرعادی به چه معناست؟

نتایج غیرعادی به چه معناست؟

  • RBC، هموگلوبین یا هماتوکریت بالا ممکن است به دلایل زیر باشد:
  • کمبود آب و مایعات کافی، مانند اسهال شدید، تعریق بیش از حد، یا قرص های آب مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا
  • بیماری کلیوی با تولید اریتروپویتین بالا
  • سطح پایین اکسیژن در خون برای مدت طولانی، اغلب به دلیل بیماری قلبی یا ریوی است.
  • پلی سیتمی ورا
  • سیگار کشیدن
  • پایین بودن RBC، هموگلوبین یا هماتوکریت نشانه کم خونی است که می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
  • از دست دادن خون (به طور ناگهانی یا به دلیل مشکلاتی مانند دوره های قاعدگی شدید در طولانی مدت)
  • نارسایی مغز استخوان (به عنوان مثال، پرتودرمانی، عفونت یا تومور)
  • تجزیه گلبول های قرمز (همولیز)
  • سرطان و درمان سرطان
  • برخی از شرایط پزشکی طولانی مدت (مزمن) مانند بیماری مزمن کلیه، کولیت اولسراتیو یا آرتریت روماتوئید
  • سرطان خون
  • عفونت های طولانی مدت مانند هپاتیت
  • رژیم غذایی و تغذیه نامناسب، باعث کمبود آهن، فولات، ویتامین B12 یا ویتامین B6 می شود.
  • مولتیپل میلوما
  • تعداد گلبول های سفید خون کمتر از حد طبیعی، لکوپنی نامیده می شود. کاهش تعداد WBC ممکن است به دلایل زیر باشد:
  • سوء مصرف الکل و آسیب کبدی
  • بیماری های خود ایمنی (مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک)
  • نارسایی مغز استخوان (به عنوان مثال، به دلیل عفونت، تومور، تشعشع یا فیبروز)
  • داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می شود.
  • بیماری کبد یا طحال
  • طحال بزرگ شده
  • عفونت های ناشی از ویروس ها، مانند مونو یا ایدز
  • داروها
  • افزایش تعداد WBC لکوسیتوز نامیده می شود. می تواند ناشی از:
  • داروهای خاص مانند کورتیکواستروئیدها
  • عفونت ها
  • بیماری هایی مانند لوپوس، آرتریت روماتوئید یا آلرژی
  • سرطان خون
  • استرس شدید عاطفی یا جسمی
  • آسیب بافتی (مانند سوختگی یا حمله قلبی)
  • افزایش تعداد پلاکت ممکن است به دلایل زیر باشد:
  • خون ریزی
  • بیماری هایی مانند سرطان
  • کمبود آهن
  • مشکلات مربوط به مغز استخوان
  • کاهش تعداد پلاکت ممکن است به دلایل زیر باشد:
  1. اختلالاتی که در آن پلاکت ها تخریب می شوند.
  2. بارداری
  3. طحال بزرگ شده
  4. نارسایی مغز استخوان (به عنوان مثال، به دلیل عفونت، تومور، تشعشع یا فیبروز)
  5. داروهای شیمی درمانی که برای درمان سرطان استفاده می شود.

خطرات شمارش غیر طبیعی CBC چیست؟

شمارش غیر طبیعی سلول های خونی با خطرات زیادی همراه است. به عنوان مثال، مقدار غیرطبیعی گلبول های قرمز نشان دهنده کم خونی و کمبود آهن است و ممکن است تهدیدی برای بیماری قلبی یا یک بیماری مزمن کلیوی یا بیماری مزمن ریوی باشد. نسبت RBC به پلاسما در صورتی که کمتر از حد طبیعی باشد ممکن است به کم آبی بدن اشاره کند. افزایش تعداد WBC لکوسیتوز و تعداد کمتر WBC لکوپنی نامیده می شود. اگر برای مدت طولانی درمان نشود، هر دو می توانند خطرات جدی ایجاد کنند. لکوسیتوز ممکن است نشان دهنده عفونت در بدن باشد، در حالی که لکوپنی زنگ خطری است که به کمبود جدی WBC اشاره دارد که این امر منجر به تضعیف سیستم ایمنی بدن ما می شود و حتی در صورت عفونت های جدی می تواند کشنده باشد.

کلام آخر

حفظ شمارش طبیعی سلول های خونی اصلاً سخت نیست مگر اینکه از عوارض شدید رنج می برید. یک فرد معمولی با شمارش غیرطبیعی خون می تواند به راحتی با خوردن مواد مغذی مناسب، در مدت زمان کوتاهی تعداد CBC خود را به حالت طبیعی بر گرداند. برای مثال، سبزیجات برگ سبز غنی از آهن برای کسانی که تعداد RBC پایینی دارند، عالی هستند. مرکبات غنی از ویتامین C برای بیماران با WBC پایین بسیار مهم هستند.

 

فرم درخواست خدمات

"*" indicates required fields

نام و نام‌ خانوادگی*

author-avatar

دکتر عبدالحسین ناصری

وی از اساتید برجسته دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و ده ها پروژه پژوهشی دانشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با راهنمایی و نظارت ایشان صورت پذیرفته، دکتر ناصری از سال 1370 بعنوان هیئت علمی در دانشگاه مشغول به خدمت بوده و همچنین از سال 1373 تاکنون مدیریت آزمایشگاه بیمارستان های متعددی را عهده دار بودند، ایشان از سال 1396 تاکنون مدیرت آزمایشگاه بیمارستان های حضرت فاطمه (س) و شهید مطهری تهران را بر عهده دارند. از سری نگارش های دکتر میتوان به کتب "دقیق ترین روش تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس" ، "بررسی چشمه ها و آب های گرم معدنی ایران" و ... اشاره کرد، لازم به ذکر است که نگارش "طرح جامع گردشگری سلامت کل کشور" نیز جز دستاورد های ایشان بوده است. Wikipedia.org isid.research.ac.ir irimc.org majlis.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *