گروه خونی یکی از مهم ترین عوامل تعیین کننده در سازگاری خون برای انتقال است. ناسازگاری گروه خونی می تواند عوارض جدی و حتی کشنده ای را به دنبال داشته باشد. از طرف دیگر، تعیین گروه خونی در دوران بارداری نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا ناسازگاری گروه خونی مادر و جنین می تواند منجر به بیماری همولیتیک نوزاد شود. در این مقاله، به بررسی گروه خونی BG و Rh و اهمیت آن در پزشکی خواهیم پرداخت. برای اطلاعات بیشتر با لیماطب همراه باشید.
Bg و Rh در آزمایش خون چیست؟
فهرست عناوین صفحه:
آزمایش گروه خونی BG و فاکتور Rh، یکی از آزمایش های روتین و مهمی است که در بسیاری از موارد پزشکی انجام می شود. گروه خونی شما بر اساس وجود یا نبودن پروتئین های خاصی روی سطح گلبول های قرمز خون تعیین می شود. این پروتئین ها آنتی ژن نام دارند.
چهار گروه خونی اصلی A، B، AB و O وجود دارد. علاوه بر این فاکتور Rh نیز یک پروتئین دیگر است که ممکن است روی سطح گلبول های قرمز وجود داشته باشد. اگر این پروتئین وجود داشته باشد، گروه خونی شما Rh مثبت و اگر وجود نداشته باشد، Rh منفی است.
دانستن گروه خونی و فاکتور Rh، برای دلایل مختلفی مهم است. یکی از مهم ترین دلایل، انتقال خون است. در هنگام انتقال خون، باید گروه خونی و فاکتور Rh دهنده و گیرنده خون کاملا یکسان باشد تا از بروز واکنش های خطرناک جلوگیری شود. همچنین، در دوران بارداری، تطابق گروه خونی مادر و جنین بسیار مهم است. اگر مادر Rh منفی و جنین Rh مثبت باشد، ممکن است سیستم ایمنی مادر علیه گلبول های قرمز جنین آنتی بادی تولید کند که این امر می تواند عوارضی جدی برای جنین داشته باشد.
آزمایش گروه خونی معمولا در بدو تولد و قبل از هر عمل جراحی انجام می شود. همچنین در دوران بارداری این آزمایش به صورت دوره ای تکرار می شود. نتایج این آزمایش در پرونده پزشکی فرد ثبت می شود و در صورت نیاز، در آینده مورد استفاده قرار می گیرد.
در حالت کلی آزمایش گروه خونی و فاکتور Rh، یک آزمایش ساده و بدون درد است که اطلاعات مهمی را در مورد خون فرد در اختیار پزشک قرار می دهد. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا تشخیص دقیق تری از بیماری های مختلف بدهد و بهترین درمان را برای بیمار انتخاب کند.
معنی RH FACTOR در آزمایش خون چیست؟
فاکتور Rh، یک پروتئین خاصی است که ممکن است روی سطح گلبول های قرمز خون وجود داشته باشد. وجود یا عدم وجود این پروتئین، یکی از عوامل تعیین کننده گروه خونی افراد است. به عبارت ساده تر، اگر این پروتئین روی گلبول های قرمز شما وجود داشته باشد، گروه خونی شما Rh مثبت و اگر وجود نداشته باشد، Rh منفی است.
اهمیت شناخت فاکتور Rh در پزشکی بسیار بالاست. یکی از مهم ترین کاربرد های آن در انتقال خون است. هنگامی که به فردی خون تزریق می شود، باید گروه خونی او با خون اهدایی کاملا سازگار باشد. اگر گروه خونی فرد Rh منفی باشد و به او خون Rh مثبت تزریق شود، سیستم ایمنی بدن او به گلبول های قرمز اهدایی به عنوان یک عامل خارجی حمله کرده و باعث بروز واکنش های آلرژیک شدید و حتی مرگ می شود.
در دوران بارداری نیز، فاکتور Rh اهمیت ویژه ای دارد. اگر مادری Rh منفی و جنین او Rh مثبت باشد، ممکن است سیستم ایمنی مادر علیه گلبول های قرمز جنین آنتی بادی تولید کند. این آنتی بادی ها می توانند از جفت عبور کرده و به گلبول های قرمز جنین آسیب برسانند که منجر به بیماری همولیتیک نوزاد میشود. برای جلوگیری از این عارضه، به مادرانی که Rh منفی هستند، تزریقی به نام روگام داده می شود تا از تولید این آنتی بادی ها جلوگیری شود.
گروه خونی RH مثبت چیست؟
همانطور که گفته شد اگر روی گلبول های قرمز خون شما این پروتئین وجود داشته باشد، Rh مثبت گفته می شود. این بدان معناست که خون شما حاوی این آنتی ژن خاص است. دانستن گروه خونی Rh مثبت از چند جهت بسیار مهم است. در زیر به آن ها پرداخته ایم.
- در هنگام انتقال خون، تطابق گروه خونی دهنده و گیرنده از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر به فردی با گروه خونی Rh منفی، خون Rh مثبت تزریق شود واکنش های خطرناکی ایجاد می کند.
- در دوران بارداری، اگر مادر Rh منفی و جنین Rh مثبت باشد، ممکن است سیستم ایمنی مادر علیه گلبول های قرمز جنین آنتی بادی تولید کند و عوارضی مانند زردی یا کم خونی را در نوزاد ایجاد کنند.
- در پیوند عضو نیز تطابق گروه خونی دهنده و گیرنده از اهمیت بالایی برخوردار است تا از بروز مشکلات پس از پیوند جلوگیری شود.
شرایط انجام آزمایش BG و RH
آزمایش bg گروه خونی و فاکتور Rh یکی از آزمایش های روتین و مهم در پزشکی است که برای تعیین نوع گروه خونی و وجود یا عدم وجود فاکتور Rh روی گلبول های قرمز خون انجام می شود. این آزمایش به دلایل مختلفی از جمله قبل از عمل جراحی، انتقال خون، بارداری و پیوند عضو انجام می شود. برای انجام این آزمایش شرایطی وجود دارد که در زیر به برخی از این شرایط پرداخته ایم.
- معمولا برای انجام این آزمایش نیازی به آمادگی خاصی نیست. اما بهتر است قبل از انجام آزمایش به پزشک خود اطلاع دهید که آیا داروی خاصی مصرف می کنید یا به تازگی واکسن زده اید.
- برای انجام این آزمایش، معمولا نمونه خون از رگ بازو گرفته می شود. این فرآیند بسیار ساده و سریع است.
- نتایج این آزمایش معمولا ظرف چند ساعت آماده می شود. پزشک تفسیر آزمایش گروه خونی را انجام داده و در صورت لزوم، اقدامات درمانی لازم را انجام می دهد.
Rh blood group system
سیستم گروه خونیRh ، سیستمی برای طبقهبندی گروههای خونی بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی ژنRh روی غشای سلولی گلبول های قرمز خون است. نام Rh از خون میمون های رزوس در آزمایش اولیه برای تعیین وجود آنتی ژن Rh در خون انسان گرفته شده است. سیستم گروه خونی Rh در سال ۱۹۴۰ توسط کارل لندشتاینر و وینر کشف شد. در آن زمان تعدادی از آنتی ژن های Rh شناسایی شدند.
اگر خون Rh مثبت در انتقال خون داده شود، آنتی ژن Rh برای فرد Rh منفی که فاقد آنتی ژن است، خطری ایجاد می کند. عوارض جانبی ممکن است در اولین باری که خون ناسازگار با Rh داده می شود رخ ندهد، اما سیستم ایمنی با تولید آنتی بادی های ضد Rh به آنتی ژن Rh خارجی پاسخ می دهد. اگر پس از تشکیل آنتیبادیها مجدداً خون Rh مثبت داده شود، به گلبولهای قرمز خارجی حمله میکنند و باعث میشوند که آنها به هم جمع شوند یا آگلوتینه شوند. همولیز یا تخریب گلبول های قرمز در نتیجه باعث بیماری جدی و گاهی مرگ می شود. 
علاوه براین، خطر مشابهی در دوران بارداری برای فرزندان Rh مثبت والدین ناسازگار با Rh وجود دارد، زمانی که مادر Rh منفی و پدر Rh مثبت باشد. اولین فرزند چنین والدینی معمولاً در خطر نیست، مگر اینکه مادر به دلیل تزریق خون ناسازگار، آنتی بادی های ضد Rh به دست آورده باشد. با این حال، در طول زایمان، مقدار کمی از خون جنین ممکن است وارد جریان خون مادر شود.
سپس مادر آنتی بادی های ضد Rh تولید می کند که در بارداری های بعدی به هر جنین ناسازگار با Rh حمله می کند. این فرآیند باعث ایجاد اریتروبلاستوز فتالیس یا بیماری همولیتیک نوزاد می شود که می تواند برای جنین یا نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد کشنده باشد. درمان اریتروبلاستوز جنینی معمولا مستلزم یک یا چند تزریق تعویضی است. در صورت وجود ناسازگاری Rh، می توان با واکسینه کردن مادر با ایمونوگلوبولین Rh پس از زایمان نوزاد اول از این بیماری جلوگیری کرد.
واکسن Rh قبل از اینکه سیستم ایمنی مادر بتواند آنتی بادی تولید کند، سلول های خون جنین را از بین می برد. اگرچه صفت Rh منفی در اکثر نقاط جهان نادر است، اما در حدود ۱۵ درصد از قفقازی ها در اروپا، کانادا و ایالات متحده دیده می شود. بیشترین شیوع این صفت در میان باسک های پیرنه (۲۵-۳۵ درصد) و ایمازیگن (بربرها) آفریقا و بادیه نشینان شبه جزیره سینا (۱۸-۳۰ درصد) است.
مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟
ABO blood group system
سیستم گروه خونی ABO، طبقهبندی خون انسان بر اساس ویژگیهای ارثی گلبولهای قرمز که با وجود یا عدم وجود آنتیژنهای A و B که بر روی سطح گلبولهای قرمز حمل میشوند، تعیین میشود. بنابراین ممکن است افراد دارای گروه خونی A، نوع B، نوع O یا گروه خونی AB باشند. گروه های خونی A، B و O برای اولین بار توسط ایمونولوژیست اتریشی کارل لندشتاینر در سال ۱۹۰۱ شناسایی شدند.
مطالب مرتبط: انجام تست رایگان PCR
خون حاوی گلبول های قرمز با آنتی ژن نوع A بر روی سطح آنها در سرم خود آنتی بادی علیه گلبول های قرمز نوع B دارد. اگر در انتقال خون، خون نوع B به افراد دارای گروه خونی A تزریق شود، گلبول های قرمز موجود در خون تزریق شده توسط آنتی بادی های موجود در خون گیرنده از بین می روند. به همین ترتیب، گلبول های قرمز نوع A توسط آنتی بادی های ضد A در خون گروه B از بین می روند. گروه خون O را می توان به افراد دارای گروه خونی A، B یا O تزریق کرد، مگر اینکه ناسازگاری با برخی از سیستم های گروه خونی دیگر نیز وجود داشته باشد. افراد دارای گروه خونی AB می توانند خون نوع A، B یا O را دریافت کنند. 
گروه خونی O رایج ترین گروه خونی در سراسر جهان، به ویژه در میان مردم آمریکای جنوبی و مرکزی است. نوع B در آسیا به ویژه در شمال هند شایع است. نوع A نیز در سراسر جهان رایج است. بیشترین فراوانی در میان بومیان استرالیا، سرخپوستان سیاه پا در مونتانا و مردم سامی شمال اسکاندیناوی است. آنتی ژن های ABO خیلی قبل از تولد ایجاد می شوند و در طول زندگی باقی می مانند.
کودکان قبل از تولد به طور غیر فعال آنتی بادی های ABO را از مادر خود دریافت می کنند، اما در سه ماهگی نوزادان آنتی بادی های خود را می سازند. اعتقاد بر این است که محرک برای تشکیل چنین آنتی بادی از تماس با مواد آنتی ژنی شبه ABO در طبیعت است. ناسازگاری ABO، که در آن آنتی ژن های مادر و جنین او به اندازه کافی متفاوت است که باعث واکنش ایمنی شود، در تعداد کمی از بارداری ها رخ می دهد.
به ندرت، ناسازگاری ABO ممکن است منجر به اریتروبلاستوز فتالیس (بیماری همولیتیک نوزاد) شود. این بیماری نوعی کم خونی است که در آن گلبول های قرمز جنین توسط سیستم ایمنی بدن مادر از بین می رود. این وضعیت اغلب زمانی رخ می دهد که مادر از نوع O و جنین او از نوع A یا B باشد.
مطالب مرتبط: آزمایش چکاپ ویتامین در منزل
گروه های خونی
