RH & BG چیست؟

Rh blood group system

سیستم گروه خونیRh ، سیستمی برای طبقه‌بندی گروه‌های خونی بر اساس وجود یا عدم وجود آنتی ژنRh  روی غشای سلولی گلبول‌های قرمز خون است. نام Rh از خون میمون های رزوس در آزمایش اولیه برای تعیین وجود آنتی ژن Rh در خون انسان گرفته شده است. سیستم گروه خونی Rh در سال ۱۹۴۰ توسط کارل لندشتاینر و وینر کشف شد. در آن زمان تعدادی از آنتی ژن های Rh شناسایی شدند.

اگر خون Rh مثبت در انتقال خون داده شود، آنتی ژن Rh برای فرد Rh منفی که فاقد آنتی ژن است، خطری ایجاد می کند. عوارض جانبی ممکن است در اولین باری که خون ناسازگار با Rh داده می شود رخ ندهد، اما سیستم ایمنی با تولید آنتی بادی های ضد Rh به آنتی ژن Rh خارجی پاسخ می دهد. اگر پس از تشکیل آنتی‌بادی‌ها مجدداً خون Rh مثبت داده شود، به گلبول‌های قرمز خارجی حمله می‌کنند و باعث می‌شوند که آنها به هم جمع شوند یا آگلوتینه شوند. همولیز یا تخریب گلبول های قرمز در نتیجه باعث بیماری جدی و گاهی مرگ می شود.

علاوه براین، خطر مشابهی در دوران بارداری برای فرزندان Rh مثبت والدین ناسازگار با Rh وجود دارد، زمانی که مادر Rh منفی و پدر Rh مثبت باشد. اولین فرزند چنین والدینی معمولاً در خطر نیست، مگر اینکه مادر به دلیل تزریق خون ناسازگار، آنتی بادی های ضد Rh به دست آورده باشد. با این حال، در طول زایمان، مقدار کمی از خون جنین ممکن است وارد جریان خون مادر شود. سپس مادر آنتی بادی های ضد Rh تولید می کند که در بارداری های بعدی به هر جنین ناسازگار با Rh حمله می کند. این فرآیند باعث ایجاد اریتروبلاستوز فتالیس یا بیماری همولیتیک نوزاد می شود که می تواند برای جنین یا نوزاد در مدت کوتاهی پس از تولد کشنده باشد. درمان اریتروبلاستوز جنینی معمولاً مستلزم یک یا چند تزریق تعویضی است. در صورت وجود ناسازگاری Rh، می توان با واکسینه کردن مادر با ایمونوگلوبولین Rh پس از زایمان نوزاد اول از این بیماری جلوگیری کرد. واکسن Rh قبل از اینکه سیستم ایمنی مادر بتواند آنتی بادی تولید کند، سلول های خون جنین را از بین می برد.

اگرچه صفت Rh منفی در اکثر نقاط جهان نادر است، اما در حدود ۱۵ درصد از قفقازی ها در اروپا، کانادا و ایالات متحده دیده می شود. بیشترین شیوع این صفت در میان باسک های پیرنه (۲۵-۳۵ درصد) و ایمازیگن (بربرها) آفریقا و بادیه نشینان شبه جزیره سینا (۱۸-۳۰ درصد) است.

مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟

ABO blood group system

سیستم گروه خونی ABO، طبقه‌بندی خون انسان بر اساس ویژگی‌های ارثی گلبول‌های قرمز که با وجود یا عدم وجود آنتی‌ژن‌های A و B که بر روی سطح گلبول‌های قرمز حمل می‌شوند، تعیین می‌شود. بنابراین ممکن است افراد دارای گروه خونی A، نوع B، نوع O یا گروه خونی AB باشند. گروه های خونی A، B و O برای اولین بار توسط ایمونولوژیست اتریشی کارل لندشتاینر در سال ۱۹۰۱ شناسایی شدند.

مطالب مرتبط: انجام تست رایگان PCR

خون حاوی گلبول های قرمز با آنتی ژن نوع A بر روی سطح آنها در سرم خود آنتی بادی علیه گلبول های قرمز نوع B دارد. اگر در انتقال خون، خون نوع B به افراد دارای گروه خونی A تزریق شود، گلبول های قرمز موجود در خون تزریق شده توسط آنتی بادی های موجود در خون گیرنده از بین می روند. به همین ترتیب، گلبول های قرمز نوع A توسط آنتی بادی های ضد A در خون گروه B از بین می روند. گروه خون O را می توان به افراد دارای گروه خونی A، B یا O تزریق کرد، مگر اینکه ناسازگاری با برخی از سیستم های گروه خونی دیگر نیز وجود داشته باشد. افراد دارای گروه خونی AB می توانند خون نوع A، B یا O را دریافت کنند.

گروه خونی O رایج ترین گروه خونی در سراسر جهان، به ویژه در میان مردم آمریکای جنوبی و مرکزی است. نوع B در آسیا به ویژه در شمال هند شایع است. نوع A نیز در سراسر جهان رایج است. بیشترین فراوانی در میان بومیان استرالیا، سرخپوستان سیاه پا در مونتانا و مردم سامی شمال اسکاندیناوی است.

آنتی ژن های ABO خیلی قبل از تولد ایجاد می شوند و در طول زندگی باقی می مانند. کودکان قبل از تولد به طور غیر فعال آنتی بادی های ABO را از مادر خود دریافت می کنند، اما در سه ماهگی نوزادان آنتی بادی های خود را می سازند. اعتقاد بر این است که محرک برای تشکیل چنین آنتی بادی از تماس با مواد آنتی ژنی شبه ABO در طبیعت است. ناسازگاری ABO، که در آن آنتی ژن های مادر و جنین او به اندازه کافی متفاوت است که باعث واکنش ایمنی شود، در تعداد کمی از بارداری ها رخ می دهد. به ندرت، ناسازگاری ABO ممکن است منجر به اریتروبلاستوز فتالیس (بیماری همولیتیک نوزاد) شود. این بیماری نوعی کم خونی است که در آن گلبول های قرمز جنین توسط سیستم ایمنی بدن مادر از بین می رود.  این وضعیت اغلب زمانی رخ می دهد که مادر از نوع O و جنین او از نوع A یا B باشد.

مطالب مرتبط: آزمایش چکاپ ویتامین در منزل

گروه های خونی