آزمایش قند خون ناشتا، قند (گلوکز) خون شما را اندازه گیری می کند. این یک راه ساده، ایمن و رایج برای تشخیص پیش دیابت، دیابت و یا دیابت بارداری است.
آزمایش گلوکز خون چیست؟
فهرست عناوین صفحه:
آزمایش گلوکز خون، سطح گلوکز خون شما را اندازه گیری می کند. گلوکز نوعی قند است و بعنوان منبع اصلی انرژی بدن محسوب می شود. هورمونی به نام انسولین به انتقال گلوکز از جریان خون به سلولها کمک میکند. مقدار زیاد یا خیلی کم گلوکز در خون می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد. سطح بالای گلوکز خون (هیپرگلیسمی) ممکن است نشانه دیابت باشد.
دیابت می تواند باعث بروز بیماری های جدی و طولانی مدت شود. علاوه براین، مشکلات لوزالمعده یا غدد فوق کلیوی نیز از جمله مواردی هستند که باعث افزایش قند خون می شوند. سطح پایین گلوکز خون (هیپوگلیسمی) در میان افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ که داروهای خاصی مصرف می کنند، بسیار شایع است.
علاوه براین، برخی از بیماری های کبدی نیز می توانند باعث کاهش سطح گلوکز خون در افراد بدون دیابت شوند. بایستی توجه داشت که افت شدید قند خون باعث تشنج و آسیب مغزی می شود. نام های دیگر این تست عبارتند از: قند خون، خود پایش گلوکز خون (SMBG)، گلوکز پلاسما ناشتا (FPG)، قند خون ناشتا (FBS)، قند خون ناشتا (FBG)، قند خون تصادفی، تست چالش گلوکز، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT).
معنی blood glucose در آزمایش چیست؟
blood glucose و یا گلوکز خون، در واقع همان قندی است که بدن ما از آن به عنوان سوخت استفاده می کند. این قند از تجزیه کربوهیدرات های موجود در غذا به دست می آید و توسط هورمون انسولین به سلول های بدن منتقل می شود تا انرژی لازم برای فعالیت های بدن تامین شود.
آزمایش گلوکز خون، آزمایشی است که برای اندازه گیری میزان قند موجود در خون انجام می شود. این آزمایش به پزشک کمک می کند تا متوجه شود که بدن شما چگونه از قند استفاده می کند و آیا به دیابت یا اختلالات دیگری که بر متابولیسم گلوکز تاثیر می گذارند، مبتلا هستید یا خیر.
گلوکز نگاتیو یعنی چه؟
احتمالا شما هم با آزمایش گلوکز خون آشنا هستید. آزمایشی که برای اندازه گیری میزان قندی که بدن برای انرژی استفاده می کند انجام می شود. اما گاهی اوقات نتیجه این آزمایش ممکن است به صورت گلوکز منفی گزارش شود. این نتیجه ممکن است برای بسیاری گیج کننده باشد. در واقع، عبارت گلوکز منفی یا گلوکز نگاتیو در آزمایش خون، یک اصطلاح دقیق علمی نیست. گلوکز یک قند است و قند نمی تواند مقدار منفی داشته باشد. اگر نتیجه آزمایش شما گلوکز منفی نشان می دهد، به احتمال زیاد به یکی از دلایل زیر است.
- ممکن است در حین انجام آزمایش، خطایی رخ داده باشد که منجر به نتیجه منفی کاذب شده است.
- اگر سطح گلوکز خون شما بسیار پایین تر از حد طبیعی باشد، دستگاه اندازه گیری ممکن است نتواند آن را تشخیص دهد و نتیجه را منفی نشان دهد. این وضعیت هیپوگلیسمی نامیده می شود و می تواند خطرناک باشد.
- اگر نمونه خون به درستی گرفته نشود یا در حین انتقال به آزمایشگاه آلوده شود، ممکن است نتایج آزمایش دقیق نباشند.
جدول تفسیر آزمایش قند خون
در جدول زیر میزان طبیعی گلوکز خون با توجه به سن و قبل و بعد از دریافت غذا آورده شده است.
سن | میزان قند خون نرمال قبل از غذا | میزان قند خون نرمال بعد از غذا | مقدار هدف HbA1c |
کمتر از ۵ سال | ۱۰۰ الی ۲۰۰ | ۱۸۰ الی ۲۵۰ | ۷/۵ الی ۹ |
۵ الی ۱۱ سال | ۸۰ الی ۱۵۰ | ۱۵۰ الی ۲۰۰ | ۶/۵ الی ۸ |
۱۲ الی ۱۵ سال | ۸۰ الی ۱۳۰ | ۱۲۰ الی ۱۸۰ | ۶ الی ۷/۵ |
۱۶ الی ۱۸ سال | ۷۰ الی ۱۲۰ | ۱۰۰ الی ۱۵۰ | ۵/۵ الی ۷ |
آزمایش قند خون ناشتا باید چند باشد؟
آزمایش قند خون ناشتا همانطور که از نامش پیداست باید بعد از گذراندن یک شب به صورت روزه و یا همان ناشتا انجام شود. با رعایت شرایط آزمایش میزان دقیق قند خون شما در برگه آزمایش نشان داده می شود. اگر بیماری خاصی از جمله دیابت و یا افت قند خون نداشته باشید عددی که روی برگه آزمایش مشاهده می کنید احتمالا عدد ۹۹ یا کمتر است که با توجه به ناشتا بودن شما عددی نرمال است. اگر این عدد بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی گرم در سی لیتر باشد نشان دهنده این است که شما پیش دیابت دارید و اگر عدد ۱۲۶ میلی گرم در دسی لیتر یا بیشتر بود نشان دهنده این است که شما دیابت دارید.
آزمایش قند خون ناشتا (FBS) چه کاربردی دارد و چرا باید آن را انجام دهیم؟
آزمایش گلوکز خون برای تشخیص دیابت و بررسی اینکه آیا سطح قند خون ما در محدوده نرمال است یا خیر، استفاده می شود. اگر علائم سطح گلوکز بالا (مانند افزایش تشنگی و تکرر ادرار، تاری دید، خستگی، کندی بهبود زخم، کاهش وزن، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست و پا) و یا سطوح گلوکز پایین (مانند احساس لرزش، گرسنگی، خستگی، احساس سرگیجه، گیجی یا تحریک پذیری، سردرد، افزایش ضربان قلب (آریتمی)، مشکل در دید یا تکلم، غش یا تشنج) را دارید، پزشک ممکن است آزمایش قند خون را تجویز کند. علاوه براین، اگر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ که دارای علائمی مانند چاقی، بی تحرکی، فشار خون بالا، سابقه بیماری قلبی یا سکته و دیابت داشته اید، ممکن است پزشک این ازمایش را برای شما تجویز کند.
روند انجام آزمایش قند خون ناشتا (FBS)
یک کارشناس ازمایشگاه با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. وقتی سوزن داخل یا خارج می شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. برای برخی از آزمایشات مربوط به گلوکز خون مانند آزمایش چالش گلوکز لازم است یک مایع قندی بنوشید و یک ساعت بعد از خوردن این مایع خونگیری مجددا انجام می شود.
این آزمایش برای تشخیص دیابت بارداری در دوران بارداری استفاده می شود. اگر سطح گلوکز خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است دیابت بارداری داشته باشید و برای تشخیص آن از آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) استفاده می شود. علاوه براین، تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) برای تشخیص دیابت نوع ۲ و پیش دیابت در افرادی که باردار نیستند، استفاده می شود.
انواع آزمایش گلوکز خون کدامند؟
میزان گلوکز خون را با آزمایش های مختلفی می توان مشخص کرد که در زیر به برخی از این آزمایشات پرداخته ایم.
- آزمایش گلوکز خون ناشتا (FBS) که خون پس از ۸ ساعت ناشتایی گرفته می شود.
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) که در این آزمایش، ابتدا مقداری محلول حاوی گلوکز به فرد داده می شود و سپس در فواصل زمانی مختلف، نمونه خون گرفته می شود.
- آزمایش هموگلوبین A1c که در این آزمایش، میزان قند خون را در ۲ تا ۳ ماه گذشته نشان می دهد و برای ارزیابی کنترل طولانی مدت قند خون بسیار مفید است.
شرایط لازم برای آزمایش قند خون ناشتا(FBS)
اگر پزشک آزمایش قند خون ناشتا یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی برای شما تجویز کرده است، باید حداقل هشت ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید (نخورید و ننوشید). سایر آزمایشات قند خون نیازی به آمادگی خاصی ندارند. بهتر است از پزشک خود بپرسید که آیا لازم است قبل از آزمایش گلوکز ناشتا باشید. در برخی موارد ممکن است پس از انجام این ازمایش احساس ضعف یا سبکی سر داشته باشید.
نتایج آزمایش قند خون ناشتا(FBS)
اگر نتایج شما نشان داد که سطح گلوکز بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است به این معنی باشد که شما مبتلا به دیابت هستید یا در معرض خطر ابتلا به دیابت هستید. سطوح بالای گلوکز نیز ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:
- پرکاری تیروئید
- اختلالات پانکراس
- استرس ناشی از جراحی، بیماری بسیار جدی یا تروما
اگر دیابت دارید، سطح گلوکز پایین تر از حد طبیعی ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- عوارض جانبی برخی از داروهای دیابت
- به اندازه کافی غذا نخورید، به خصوص پس از مصرف داروهای دیابت
- فعالیت بدنی بیشتر از حد معمول
اگر دیابت ندارید، سطح پایین گلوکز خون ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:
- بیماری کبد
- بیماری کلیوی
- کم کاری غده آدرنال، هیپوفیز یا تیروئید (کم کاری تیروئید)
- اختلال مصرف الکل (AUD)
اگر نتایج گلوکز شما طبیعی نیست، همیشه به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید که نیاز به درمان دارد. برخی داروها و استرس می توانند بر سطح گلوکز تأثیر بگذارند.
کلام اخر
اگر دیابت دارید، ممکن است لازم باشد هر روز آزمایش قند خون را در خانه انجام دهید تا سطح گلوکز خون خود را مدیریت کنید. دو راه برای انجام این کار وجود دارد: دستگاه اندازه گیری قند خون نیاز دارد که انگشت خود را با لانست سوراخ کنید. شما یک قطره خون را روی یک نوار آزمایش میریزید و آن را در یک گلوکز سنج الکترونیکی کوچک قرار میدهید که گلوکز موجود در خون شما را اندازهگیری میکند.
مانیتورهای مداوم قند (CGM) از یک سنسور کوچک که زیر پوست قرار می گیرد، استفاده می کنند. هر چند دقیقه یکبار حسگر، سطح گلوکز را در مایعات بین سلولی را اندازه گیری می کند. برای داشتن اطلاعات بیشتر به سایت لیما طب مراجعه کنید. مطالب مرتبط:
فرم درخواست خدمات
"*" indicates required fields