سلامت عمومی

سنگ کلیه

سنگ های کلیه قطعات کوچک و سنگریزه مانندی هستند که در یک یا هر دو کلیه شما تشکیل می شوند. سنگ کلیه زمانی تشکیل می شود که مقدار زیادی مواد معدنی یا نمک در ادرار شما وجود داشته باشد. تجزیه و تحلیل سنگ کلیه آزمایشی برای یافتن اینکه سنگ کلیه از چه ساخته شده است به پزشک شما کمک می‌کند تا برنامه‌ای برای کمک به کاهش خطر تشکیل سنگ‌های بیشتر در آینده ایجاد کند.

جهت دریافت خدمات آزمایش و چکاپ کلیه در منزل، می توانید با مشاورین لیماطب تماس بگیرید.

چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد:

چهار نوع اصلی سنگ کلیه وجود دارد:

  1. کلسیم رایج ترین نوع سنگ است.
  2. اسید اوریک یکی دیگر از انواع رایج سنگ است.
  3. سیستین یک نوع سنگ غیر معمول است. این بیماری ناشی از سیستینوری است، یک بیماری کلیوی که شما از والدین خود به ارث می برید.
  4. استروویت غیر معمول ترین نوع سنگ است. معمولاً پس از عفونت دستگاه ادراری (UTI) ایجاد می شود.

سنگ کلیه می تواند به کوچکی یک دانه شن یا به بزرگی یک نخود و گاهی حتی بزرگتر باشد. سنگ های بسیار کوچک ممکن است هنگام ادرار کردن از بدن شما خارج شوند . سنگ‌های بزرگ‌تر یا عجیب‌شکل می‌توانند در داخل دستگاه ادراری شما گیر کرده و جریان ادرار را مسدود کنند و باعث درد شدید یا خونریزی شود و ممکن است برای از بین بردن سنگ ها به درمان نیاز داشته باشید. اما با درمان، سنگ کلیه معمولاً آسیب دائمی ایجاد نمی کند. نام های دیگر: تجزیه و تحلیل سنگ ادراری، تجزیه و تحلیل سنگ کلیه

علائم سنگ کلیه چیست؟

شایع ترین علامت سنگ کلیه، درد در ناحیه پایین کمر، شکم یا پهلو است. این درد ممکن است از ناحیه کشاله ران تا پهلو گسترش یابد. درد سنگ کلیه می تواند خفیف یا تیز و شدید باشد. گاهی اوقات به این درد، درد کولیکی گفته می شود زیرا ممکن است به صورت موجی بدتر شود.

سایر علائم سنگ کلیه شامل موارد زیر خواهد بود:

  • تهوع و استفراغ
  • ادرار خونی
  • درد هنگام ادرار کردن
  • عدم توانایی در ادرار کردن
  • احساس نیاز مکرر به ادرار کردن
  • تب یا لرز
  • ادرار کدر یا با بوی نامطبوع

لازم به ذکر است که سنگ های کوچک کلیه ممکن است درد یا علائم دیگری ایجاد نکنند.

چه عواملی باعث سنگ کلیه می شود؟

ادرار شما حاوی مواد معدنی، اسیدها و سایر مواد مانند کلسیم، سدیم، اگزالات و اسید اوریک است. زمانی که تعداد ذرات این مواد در ادرار شما زیاد و مایع کم باشد، می توانند شروع به چسبیدن به هم کنند و بلور یا سنگ تشکیل دهند. سنگ های کلیه می توانند در طول ماه ها یا سال‌ ها تشکیل شوند.

ازمایش سنگ ادرار چه کاربردی دارد؟

ازمایش سنگ ادرار چه کاربردی دارد؟

تجزیه و تحلیل سنگ کلیه برای پیدا کردن اینکه سنگ کلیه شما از چه ساخته شده است استفاده می شود و به پزشک شما کمک می‌کند تا بفهمد چرا سنگ تشکیل شده و چه چیزی به جلوگیری از تشکیل سنگ‌های بیشتر در آینده کمک می‌کند.

چرا به تجزیه و تحلیل سنگ کلیه نیاز دارم؟

اگر علائمی دارید که می تواند از سنگ کلیه باشد، ممکن است نیاز به تجزیه و تحلیل سنگ کلیه داشته باشید. علائم سنگ کلیه عبارتند از:

  1. درد شدید در شکم، پهلو، کشاله ران یا کمر
  2. خون در ادرار
  3. تکرر ادرار
  4. اصلاً قادر به ادرار نبودن یا فقط کمی ادرار کردن
  5. درد هنگام ادرار کردن
  6. ادرار کدر یا بدبو
  7. تهوع و استفراغ
  8. تب و لرز

چرا به تجزیه و تحلیل سنگ کلیه نیاز دارم؟ برای جمع آوری سنگ کلیه، به یک صافی سنگ کلیه برای فیلتر ادرار و یک ظرف تمیز برای سنگ نیاز دارید. صافی سنگ کلیه دستگاهی است که از توری یا گاز ظریف ساخته شده است. ممکن است پزشک شما یک صافی به شما بدهد یا ممکن است از داروخانه یک صافی تهیه کنید. برای جمع آوری سنگ خود، باید:

  1. تمام ادرار خود را از طریق صافی فیلتر کنید.
  2. پس از هر بار ادرار کردن، صافی را به دقت بررسی کنید تا به دنبال سنگ بگردید. ممکن است مانند یک دانه شن یا یک تکه شن کوچک به نظر برسد.
  3. اگر سنگی پیدا کردید، آن را در ظرفی تمیز درب دار قرار دهید.
  4. چیزی به ظرف اضافه نکنید. سنگ باید خشک نگه داشته شود.
  5. نوار یا دستمال کاغذی روی سنگ نگذارید.
  6. طبق دستور، ظرف را به ارائه دهنده یا آزمایشگاه خود برگردانید.

سنگ ممکن است در هر زمانی از شبانه روز بگذرد. بنابراین، مهم است که هر بار که ادرار می کنید، تمام ادرار خود را فیلتر کنید تا زمانی که سنگ پیدا کنید. ممکن است پزشک به شما بگوید که برای دفع سنگ آب زیادی بنوشید. اگر هنگام دفع سنگ درد داشتید، از پزشک خود در مورد داروی ضد درد سوال کنید. اگر سنگ کلیه شما بیش از حد بزرگ است که نمی تواند دفع شود، ممکن است به یک عمل جراحی جزئی برای برداشتن سنگ برای آزمایش نیاز داشته باشید. اگر قبلاً سنگ کلیه را دفع کرده اید و آن را نگه داشته اید، از پزشک خود در مورد آزمایش آن بپرسید. اقدامات لازم قبل از انجام ازمایش سنگ کلیه برای تجزیه و تحلیل سنگ کلیه نیازی به آمادگی خاصی ندارید.

اقدامات لازم قبل از انجام ازمایش سنگ کلیه

برای تجزیه و تحلیل سنگ کلیه نیازی به آمادگی خاصی ندارید.

خطر ابتلا به سنگ کلیه

چه کسانی در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند؟

مواردی وجود دارد که خطر ابتلا به سنگ کلیه را در افراد افزایش می دهد. شما نیز ممکن است در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به سنگ کلیه باشید اگر:

  • به اندازه کافی مایعات نخورید.
  • گوشت و سایر غذاهای غنی از پروتئین مصرف کنید.
  • غذاهای حاوی سدیم یا شکر (ساکارز و فروکتوز) بالا بخورید.
  • مکمل‌ های ویتامین C مصرف کنید.
  • سابقه خانوادگی سنگ کلیه داشته باشید.
  • مسدودیت در مجاری ادراری داشته باشید.
  • عمل جراحی معده یا روده، از جمله عمل بای پس معده، داشته باشید.
  • داروهای خاصی مصرف کنید. این شامل برخی از دیورتیک ها، ضد اسید های حاوی کلسیم، برخی داروهای ضد تشنج و موارد دیگر است.
  • شرایط پزشکی خاصی داشته باشید.

بیماری هایی که خطر سنگ کلیه را افزایش می دهند

برخی از بیماری ها و شرایط جسمانی می توانند شما را در معرض خطر بالاتری برای سنگ کلیه قرار دهند. این شرایط شامل:

  • فیبروز کیستیک
  • سیستینوریا (یک اختلال ژنتیکی که باعث تجمع سیستین می شود)
  • دیابت
  • نقرس
  • فشار خون بالا
  • سطح بالای کلسیم در ادرار شما
  • بیماری التهابی روده (IBD)
  • کیست های کلیه
  • چاقی
  • پوکی استخوان
  • بیماری پاراتیروئید
  • هایپر اگزالوری اولیه
  • نیم فلجی یا فلجی (انواع فلج)

عوارض سنگ کلیه چیست؟

عوارض سنگ کلیه چیست؟

سنگ های کلیه می توانند شما را در معرض برخی خطرات قرار دهند. این خطرات شامل:

  • انسدادی که ادرار را به سمت کلیه بر می گرداند و باعث ورم آن می شود (هیدرونفروز یا ورم کلیه)
  • عفونت کلیه (پیلونفریت)
  • آسیب حاد کلیه (نوعی نارسایی کلیه که ممکن است قابل بازگشت باشد)
  • عفونت های مکرر دستگاه ادراری
  • بیماری مزمن کلیه

راه های تشخیص سنگ کلیه چیست؟

پزشکان از تصویربرداری، آزمایش های خون و ادرار برای تشخیص سنگ های کلیه استفاده می کنند. اگر پزشک شما بر اساس علائم و معاینه فیزیکی مشکوک به وجود سنگ کلیه در شما باشد، ممکن است به یکی یا چند مورد از این آزمایش های ذکر شده در زیر نیاز داشته باشید.

  • آزمایش ادرار: پزشک می تواند ادرار شما را برای بررسی خون، کریستال های تشکی ‌دهنده سنگ و نشانه های عفونت آزمایش کند.
  • تصویربرداری: اشعه ایکس، سی تی اسکن و سونوگرافی می توانند به پزشک شما کمک کنند تا اندازه، شکل، محل و تعداد سنگ ها را مشاهده کند.
  • آزمایش های خون: پزشک می تواند از آزمایش های خون برای بررسی عملکرد کلیه، تشخیص عفونت ها و جستجوی سطوح بالای کلسیم یا شرایط دیگری که می تواند منجر به تشکیل سنگ شود، استفاده کند.

درمان سنگ کلیه

درمان سنگ کلیه چیست؟

در صورتی که شما یک سنگ کلیه کوچک داشته باشید که احتمالا به تنهایی دفع می شود، پزشک شما از شما می خواهد تا زمانی که سنگ در ادرار شما دفع شود، علائم خود را زیر نظر داشته باشید. ممکن است داروهایی برای تسکین درد شما تجویز شوند تا به دفع سنگ کمک کنند.

سنگ های بزرگ تر نیاز به درمان دارند که بسته به اندازه، موقعیت، اینکه آیا عفونت یا علائمی ایجاد می کنند و سایر عوامل، این درمان متفاوت خواهد بود. اگر سنگ کلیه شما بزرگ باشد یا دچار انسداد شده باشید، و یا اگر سنگ در عرض چند هفته به تنهایی دفع نشود، پزشک شما روش هایی را برای شکستن یا برداشتن آن توصیه خواهد کرد.

داروهای سنگ کلیه

اگر سنگ کلیه شما می تواند به تنهایی دفع شود و عفونتی ایجاد نمی کند، پزشک ممکن است داروهایی برایتان تجویز کند تا:

  • مجرای ادرار شما را شل کند تا سنگ ها راحت تر دفع شوند: داروهای شایعی که تجویز می شوند شامل تامسولوسین و نیفدیپین هستند.
  • تهوع و استفراغ را مدیریت کند.
  • درد را مدیریت کند: حتی سنگ های کوچک که می توانند به تنهایی دفع شوند نیز می توانند بسیار دردناک باشند. پزشک شما ممکن است داروهایی تجویز کند یا توصیه هایی برای داروهای بدون نسخه برای مدیریت درد ارائه دهد. قبل از مصرف ایبوپروفن از پزشک خود مشورت بگیرید. چرا که این دارو اگر در طول یک حمله حاد سنگ کلیه مصرف شود، می تواند خطر نارسایی کلیه را افزایش دهد.

دفع سنگ کلیه

آیا سنگ کلیه به طور خود به خود دفع می شود؟

بله، حدود ۸۰٪ از سنگ های کلیه می توانند به طور خود به خود از بین رفته و دفع شوند. مدت زمانی که برای عبور یک سنگ کلیه نیاز است به اندازه و محل آن بستگی دارد. سنگی که کمتر از ۴ میلی متر باشد ممکن است در عرض یک تا دو هفته عبور کند. یک سنگ بزرگ تر ممکن است حدود دو تا سه هفته طول بکشد تا به طور کامل عبور کند. هنگامی که سنگ به مثانه شما برسد، معمولا در عرض چند روز عبور می کند.

اگر فکر می کنید که سنگ کلیه دارید، حتما باید توسط یک پزشک معاینه شوید تا از وجود انسداد یا عوارض دیگر اطمینان حاصل کنید. در صورتی که سنگ را در عرض چهار تا شش هفته دفع نکردید، پزشک خود را مطلع کنید.

بهترین راه برای خلاص شدن از سنگ کلیه چیست؟

اگر پزشک شما فکر می کند که سنگ کلیه تان می تواند به طور خود به خود دفع شود، باید مقدار زیادی آب بنوشید تا به خروج آن کمک کنید. هر دارویی را که تجویز شده است مصرف کنید و توصیه های پزشک خود را در مورد آنچه باید بخورید و بنوشید (و آنچه باید از آن اجتناب کنید) دنبال کنید.

کلام آخر

سنگ های کلسیمی شایع ترین نوع هستند، اما در اثر مصرف لبنیات ایجاد نمی شوند. در واقع، محصولات لبنی می توانند به جلوگیری از سنگ های کلسیمی کمک کنند. پزشک به شما خواهد گفت که چه تغییراتی در رژیم غذایی می تواند به کاهش خطر ابتلا به سنگ کمک کند. بایستی توجه داشت که سنگ کلیه خطر ابتلا به بیماری مزمن کلیه را افزایش می دهد.

[gravityform id="7" title="true"]

author-avatar

درباره دکتر عبدالحسین ناصری

وی از اساتید برجسته دانشگاه علوم پزشکی ایران بوده و ده ها پروژه پژوهشی دانشگاهی در دانشگاه علوم پزشکی ایران با راهنمایی و نظارت ایشان صورت پذیرفته، دکتر ناصری از سال 1370 بعنوان هیئت علمی در دانشگاه مشغول به خدمت بوده و همچنین از سال 1373 تاکنون مدیریت آزمایشگاه بیمارستان های متعددی را عهده دار بودند، ایشان از سال 1396 تاکنون مدیرت آزمایشگاه بیمارستان های حضرت فاطمه (س) و شهید مطهری تهران را بر عهده دارند. از سری نگارش های دکتر میتوان به کتب "دقیق ترین روش تشخیص استافیلوکوکوس اورئوس" ، "بررسی چشمه ها و آب های گرم معدنی ایران" و ... اشاره کرد، لازم به ذکر است که نگارش "طرح جامع گردشگری سلامت کل کشور" نیز جز دستاورد های ایشان بوده است. Wikipedia.org isid.research.ac.ir irimc.org majlis.ir

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *