لیکن پلان دهان

  لیکن پلان دهانی (lichen planus) یک بیماری التهابی مزمن است که بر غشاهای مخاطی داخل دهان تأثیر می گذارد. لیکن پلان دهان ممکن است به صورت لکه های سفید توری ظاهر شود. بافت های قرمز و متورم؛ یا زخم های باز این ضایعات ممکن است باعث سوزش، درد یا سایر ناراحتی ها شوند.

لیکن پلان دهانی نمی تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. این اختلال زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به دلایل نامشخصی به سلول های غشای مخاطی دهان حمله کند. افرادی که لیکن پلان دهانی دارند نیاز به معاینه منظم دارند زیرا ممکن است در معرض خطر ابتلا به سرطان دهان در نواحی آسیب دیده باشند.

علائم دهانی لیکن پلان

علائم و نشانه های لیکن پلان دهان بر غشاهای مخاطی دهان تأثیر می گذارد. ضایعات ممکن است به صورت زیر ظاهر شوند:

1. لکه های توری، سفید و برآمده از بافت
2. لکه های قرمز، متورم و حساس از بافت ها
3. زخم های باز

محل ضایعات لیکن پلان در موارد زیر ظاهر شوند:

1. در داخل گونه ها، رایج ترین محل است.
2. لثه
3. زبان
4. بافت های داخلی لب
5. کام

لکه های توری و سفید ممکن است وقتی در داخل گونه ظاهر می شوند دردناک نیستند. با این حال، لکه های قرمز، متورم و زخم های باز ممکن است دارای علائم زیر نیز باشند:

1. احساس سوزش یا درد
2. حساسیت به غذاهای داغ، اسیدی یا تند
3. خونریزی و تحریک با مسواک زدن
4. التهاب لثه
5. لکه های دردناک و ضخیم روی زبان
6. ناراحتی هنگام صحبت کردن، جویدن یا بلعیدن غذا

انواع دیگر لیکن پلان

اگر لیکن پلان دهانی دارید، ممکن است ضایعات لیکن پلان داشته باشید که سایر قسمت های بدن شما را تحت تأثیر قرار می دهد.

پوست: ضایعات معمولاً به صورت برجستگی های ارغوانی رنگ و صاف ظاهر می شوند که اغلب خارش دارند.

اندام تناسلی: ضایعات روی اندام تناسلی زنان اغلب باعث درد یا سوزش و ناراحتی در هنگام مقاربت می شود. ضایعات معمولاً قرمز و فرسایش یافته هستند و گاهی به صورت نواحی سفید ظاهر می شوند. ضایعات می تواند در اندام تناسلی مردانه نیز ایجاد شود.

گوش ها: لیکن پلان گوش می تواند منجر به کاهش شنوایی شود.

پوست سر: هنگامی که ضایعات پوستی روی پوست سر ظاهر می شوند، ممکن است باعث ریزش موی موقت یا دائمی شوند.

ناخن: اگرچه نادر است، لیکن پلان ناخن های پا یا انگشتان دست ممکن است منجر به برجستگی روی ناخن، نازک شدن یا شکافتن ناخن ها و از دست دادن موقت یا دائمی ناخن شود.

چشم ها: به ندرت، لیکن پلان ممکن است سطوح غشای مخاطی چشم را درگیر کند و باعث ایجاد اسکار و کوری شود. مری: لیکن پلان مری نادر است، اما هنگامی که رخ می دهد، ممکن است منجر به باریک شدن مری یا تشکیل نوارهای حلقه ای سفت شده در مری شود که می تواند بلع را دشوار کند.

تفاوت بین لیکن پلان و لیکن اسکلروز چیست؟

لیکن پلانوس و لیکن اسکلروزیس هر دو شرایط ایدیوپاتیک هستند که بر روی پوست شما و به ویژه غشاهای مخاطی تاثیر می گذارند.

لیکن اسکلروز یک بیماری پوستی بلند مدت است که باعث می شود پوست شما به تدریج نازک تر شده و دچار خارش شود، زخم هایی بر روی پوست ایجاد شده و در نهایت اسکار به جا بگذارد. این وضعیت می تواند در هر نقطه ای از پوست شما رخ دهد، اما عمدتا بر روی پوست اطراف اندام های جنسی و مقعد تاثیر می گذارد.

این بیماری بیشتر در افرادی که از یائسگی عبور کرده اند شایع است. جهت انجام آزمایش و چکاپ دوران یائسگی در منزل، می توانید با پزشکان لیماطب تماس بگیرید.

تفاوت بین لیکن پلان و لیکن اسکلروز این است که لیکن اسکلروز به ندرت بر روی غشاهای مخاطی در دهان شما تاثیر می گذارد.

تفاوت بین لیکن پلان و پسوریازیس چیست؟

لیکن پلان و پسوریازیس هر دو بیماری های پوستی هستند که می توانند باعث ایجاد راش های رنگ پریده شوند. تفاوت اصلی بین لیکن پلان و پسوریازیس این است که پسوریازیس حالت پوسته پوسته داشته و معمولا بر داخل دهان شما تاثیر نمی گذارد.

علل لیکن پلان

علت ایجاد لیکن پلان دهانی مشخص نیست. با این حال، به نظر می رسد لنفوسیت های T – گلبول های سفید خاص درگیر در التهاب – در لیکن پلان دهان فعال می شوند که می تواند بیانگر یک اختلال ایمنی باشد و یا اینکه عوامل ژنتیکی در آن دخیل باشند.

این امکان وجود دارد که در برخی افراد، لیکن پلان دهان ممکن است توسط برخی داروها، آسیب دهان، عفونت یا عوامل ایجاد کننده آلرژی مانند مواد دندانی ایجاد شود. استرس ممکن است در بدتر شدن یا عود کردن علائم دخیل باشد. با این حال، این علل تایید نشده است. شما میتوانید از خدمات سایت لیما طلب استفاده نمایید.

چه کسانی به لیکن پلان مبتلا می شوند؟

هر کسی ممکن است به لیکن پلام مبتلا شود. با این حال، احتمال ابتلا به آن در زنانی که بین ۳۰ تا ۶۰ سال سن دارند، بیشتر است.

برخی از مطالعات نشان می دهند که زنان ممکن است دو برابر مردان به لیکن پلان مبتلا شوند و احتمال ابتلا به آن در دهه ۶۰ زندگی بیشتر است. مردان بیشتر در دهه ۴۰ زندگی به این بیماری مبتلا می شوند.

اگر بر روی پوست خود لیکن پلان دارید، احتمال اینکه این بیماری در دهان شما نیز وجود داشته باشد ۵۰ تا ۷۵ درصد بیشتر است.

چه عواملی باعث تشدید لیکن پلان می شوند؟

عوامل زیر ممکن است باعث تشدید علائم لیکن پلان شوند:

• هپاتیت C
• واکسن ها
• داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی
• داروهای خاصی که برای درمان آرتریت، بیماری قلبی یا فشار خون بالا استفاده می شوند
• مواد شیمیایی، فلزات یا رنگدانه های خاص

عوارض لیکن پلان

موارد شدید لیکن پلان دهان ممکن است خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:

1. کاهش وزن یا کمبود مواد مغذی
2. استرس یا اضطراب
3. افسردگی
4. اسکار ناشی از ضایعات فرسایشی
5. عفونت های قارچی یا قارچی ثانویه دهان
6. سرطان دهان

آیا لیکن پلان مسری است؟

خیر؛ لیکن پلان مسری نیست. شما نمی توانید این بیماری را از طریق رابطه جنسی بدون محافظت یا تماس پوست به پوست به شخص دیگری منتقل کنید.

درمان لیکن پلان چگونه است؟

برای لیکن پلان درمان قطعی وجود ندارد. هنگامی که پوست شما به این بیماری مبتلا می شود، در بیشتر موارد بدون درمان در مدت چند ماه تا چند سال از بین می رود.

درمان های زیر ممکن است به کاهش علائم شما کمک کنند:

• کرم ها یا پماد های کورتیکو استروئیدی: پزشک شما ممکن است کرم ها یا پماد های کورتیکواستروئیدی را برای کاهش التهاب تجویز کند.
• آنتی هیستامین ها: آنتی هیستامین ها دسته ای از داروها هستند که معمولا برای درمان علائم آلرژی، از جمله خارش پوست، استفاده می شوند.
• فتوتراپی: فتوتراپی از نور فرابنفش و لامپ‌های خاص استفاده می کند. امواج نور فرابنفش می توانند به برخی اختلالات پوستی، از جمله لیکن پلان کمک کنند.
• ایمونو ساپرسورها: داروهایی مانند کورتیکواستروئید های خوراکی، مایکوفنولات موفتیل، آزاتیوپرین یا سیکلوسپورین که سیستم ایمنی شما را تضعیف می کنند، می توانند برای این بیماری مفید باشند.
• رتینوئیدها (مشتقات ویتامین A): رتینوئید ها قرص یا پمادی هستند که به بدن شما کمک می کنند تا کلاژن و رگ های خونی بیشتری تولید کند، که می تواند به کاهش التهاب پوست شما کمک کند. رتینوئید ها ممکن است باعث نقص های مادرزادی شوند، بنابراین اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

در صورتی که دچار لیکن پلان دهانی شده باشید، در بیشتر موارد طی پنج سال از بین می رود. اگر دچار التهاب یا زخم در دهان خود هستید، می توانید جهت بهبود شرایط، موارد زیر را رعایت کنید:

• مراقبت از بهداشت دهان و دندان: به طور منظم دندان های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید و حداقل دو بار در سال با مراجعه به دندان پزشک خود، دندان هایتان را به طور حرفه ای تمیز کنید.
• کاهش آسیب ها و زخم ها: آسیب به دهان شما می تواند شدت زخم های شما را افزایش دهد و همچنین تعداد دفعات بروز آن ها را بیشتر کند. برای جلوگیری از این اتفاق، دندان های خود را به آرامی مسواک بزنید، برای پوشاندن اطراف براکت ها یا سیم های ارتودنسی از موم دندان استفاده کنید و بهتر است هرگونه پیرسینگ که به داخل دهان شما برخورد می کند را بردارید.
• تعویض پر کردگی های دندان: اگرچه این اتفاق نادر است، برخی از افراد به ترکیب های مختلف فلزات (آمالگام ها) که در پرکردگی های دندان استفاده می شود، آلرژی دارند. این واکنش های آلرژیک ممکن است شبیه به لیکن پلان به نظر برسند. تعویض پرکردگی های آمالگام با مواد هیپوآلرژیک که باعث واکنش آلرژیک نمی شوند، ممکن است التهاب یا زخم های شما را بهبود بخشد.

جهت دریافت خدمات نوبت دهی آنلاین و ارتباط با پزشکان متخصص لیماطب، می توانید به صفحه مربوطه مراجعه فرمایید.

درمان خانگی لیکن پلان

برخی محصولات بدون نسخه برای درمان لیکن پلان در خانه وجود دارند که می توانند به جلوگیری از خارش و التهاب پوستی شما کمک کنند.

در حالی که درمان های خانگی برای اکثر افراد ایمن هستند، بهتر است قبل از امتحان کردن برخی از گزینه های زیر با پزشک خود مشورت کنید. چرا که ممکن است به برخی موارد آلرژی داشته باشید.

• آلوئه ورا: آلوئه ورا یک ژل مراقبت از زخم است که می تواند در برابر زخم ها خواصی همچون مرطوب کنندگی و بهبود دهندگی داشته باشد و زخم های شما را درمان کند. برخی تحقیقات نشان می دهند که آلوئه ورا می تواند علائم لیکن پلان را در دهان یا بر روی واژن شما کاهش دهد.
• آنتی هیستامین ها: آنتی هیستامین ها دسته ای از داروها هستند که معمولا برای درمان علائم آلرژی، از جمله خارش پوست استفاده می شوند.
• کرم ها یا پماد های هیدروکورتیسون: هیدروکورتیسون بدون نسخه یک کورتیکواستروئید است که با یک مسکن بی حس کننده ترکیب شده است.
• جو دوسر: بهترین راه برای استفاده از جو دوسر بر روی بثورات پوستی لیکن پلان شما، آسیاب کردن آن به صورت پودر نرم (جو دوسر کلوئیدی) در مخلوط ‌کن است. پودر جو دوسر را با آب گرم مخلوط کنید تا به یک خمیر غلیظ و چسبناک تبدیل شود. مقدار کافی از خمیر جو دوسر را برای پوشاندن کامل بثورات خود بمالید. پس از حداقل ۱۰ دقیقه، خمیر را با یک حوله تمیز پاک کنید.

لازم به ذکر است که استرس نیز می تواند بیماری های پوستی را شدید تر کند. استفاده از تکنیک های مدیریت استرس می تواند به شما در پیشگیری یا کاهش علائم ناشی از استرس لیکن پلان کمک کنند.

در صورت داشتن لیکن پلان از چه خوردنی و نوشیدنی هایی پرهیز کنیم؟

در صورتی که دچار لیکن پلان دهانی هستید، بهتر است از غذاها یا نوشیدنی های تند یا اسیدی که ممکن است باعث تحریک بیشتر شوند، اجتناب کنید، از جمله:

• فلفل های تند
• سالسا
• مرکبات
• گوجه فرنگی
• الکل

علاوه بر اجتناب از غذاها و نوشیدنی های تند و اسیدی، باید از سیگار کشیدن نیز پرهیز کنید.

کلام آخر

لیکن پلان بندرت منجر به سرطان دهان می شود، تحریک لیکن پلان توسط تنباکو و الکل، دندان مصنوعی نامناسب و بهداشت نامناسب دهان می تواند لیکن پلان را به یک نوع فرایند فرسایشی تبدیل می کند. احتمالاً به مرور زمان ترکیب این مواد تحریک کننده با لیکن پلان فرسایشی است که منجر به سرطان دهان می شود. ضایعات لیکن پلان دهان باعث ایجاد لکه های سفید توری در دهان می شود.  

[gravityform id="7" title="true"]