علائم و علل بالا بودن بیلی روبین

بیلی روبین (Bilirubin) یک رنگدانه زرد رنگ است که در طی تجزیه گلبول های قرمز ساخته می شود و از کبد عبور و در نهایت از بدن دفع می شود. سطوح بالاتر از حد معمول بیلی روبین ممکن است نشان دهنده انواع مختلف مشکلات کبدی یا مجاری صفراوی باشد. بنابراین می بایست برای تفسیر آزمایش خون کبد خود و اطلاع از مشکلات احتمالی به پزشک متخصص مراجعه کنید.

بیماری هایی در این زمینه با افزایش مقدار بیلی روبین می تواند رخ دهد که در لیماطب به تمامی آن ها اشاره کرده ایم. آگاهی از علائم و نشانه های بالا بودن این ماده در بدن بسیار قابل توجه و ضروری بوده و برای دریافت اطلاعات بیشتر، تا آخر مقاله با ما همراه باشید.

آزمایش خون بیلی روبین چیست؟

آزمایش خون بیلی روبین میزان بیلی روبین را در خون شما اندازه گیری می کند. در این آزمایش یک تکنسین آزمایشگاه نمونه ای کوچک از خون شما را از یک رگ می گیرد و این نمونه در آزمایشگاه تحلیل می شود. آزمایشگاه میزان بیلی روبین شما را اندازه گیری خواهد کرد تا تعیین کند که آیا در محدوده طبیعی قرار دارد یا خیر. بالا یا پایین تر بودن میزان بیلی روبین از حد نرمال ممکن است نشان دهنده این باشد که بخشی از فرآیند تجزیه و پاکسازی گلبول های قرمز قدیمی در بدن شما به درستی کار نمی کند.

سطح نرمال بیلی روبین

علائم و علل بالا بودن بیلی روبین در بسیاری از افراد می تواند قابل تشخیص و اذیت کننده نباشد که باید چکاپ های سالانه، به صورت مرتب برای حاصل اطمینان از سلامت جسم شما باید انجام شود. سطح نرمال بیلی روبین در آزمایش های خون بین ۰.۳ تا ۱ میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است. مقدار بالاتر از ۲/۱ میلی گرم در دسی لیتر بیلی روبین بالا در نظر گرفته می شود.

چه عواملی باعث افزایش سطح بیلی روبین (هیپربیلی روبینمی) می شود؟

علت و دلیل افزایش بیلی روبین در خون شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• بدن شما بیش از حد و به سرعت گلبول های قرمز را تجزیه کند. اگر دچار اختلال خونی مانند کم خونی همولیتیک هستید که گلبول های قرمز را از بین می برد، ممکن است بدن شما بیش از حد بیلی روبین تولید کند.
• کبد شما در پردازش بار طبیعی بیلی روبین خود دچار مشکل باشد. کبد شما ممکن است با بار سمی موقتی یا بیماری مزمن کبد که بر عملکرد آن تاثیر می گذارد، درگیر باشد و توانایی پردازش میزان طبیعی بیلی روبین را از دست بدهد.
• سیستم صفراوی شما به طور موثر صفرا را پاکسازی نمی کند. ممکن است در مجاری صفراوی یا کیسه صفرای شما مسدودی وجود داشته باشد که باعث می شود صفرا به عقب برگردد و به جریان خون شما نشت کند.

چه عواملی باعث کاهش سطح بیلی روبین (هایپوبیلی روبینمی) می شود؟

در بررسی علت پایین بودن یا کاهش بیلی روبین در بدن می توان گفت که برخی داروها می توانند سطح بیلی روبین شما را کاهش دهند، از جمله آنتی بیوتیک ها، قرص های ضد بارداری، قرص های خواب آور و داروهای ضد تشنج. البته لازم است بدانید که سطوح پایین بیلی روبین به طور کلی نگران کننده نیستند.

بیلی روبین در بدن شما چه کار می کند؟

بیلی روبین یک محصول زائد از گلبول های قرمز منقضی شده خون است و به طور معمول، بدن شما آن را از طریق روده ها دفع می‌کند. اما در مسیر خروج، ممکن است بیلی روبین برخی مزایا را ارائه دهد. تحقیقات جدید نشان می دهد که بیلی روبین می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کند که به محافظت در برابر بیماری های قلبی عروقی کمک می کند. با این حال، مقدار زیاد آن می تواند سمی باشد و اگر در خون شما جمع شود، می تواند شما را بیمار کند. همچنین بیلی روبین می تواند اعصاب زیر پوست شما را تحریک کند و موجب خارش شود.

علائم بیلی روبین بالا چیست؟

اگر بیلی روبین بالایی دارید، علائم شما به علت اصلی آن بستگی دارد که در برخی مواقع ممکن است بیلی روبین کمی بالا باشد و هیچ علامتی نداشته باشید. با بیلی روبین نسبتاً بالا، ممکن است فقط زردی داشته باشید که رنگی مایل به زرد در چشم و پوست شما است.

با مراجعه به پزشک متخصص بعد از دریافت نوبت دهی اینترنتی آزمایش این بیماری برای شما تجویز می شود که زردی علامت اصلی سطح بالای بیلی روبین در بدن است. سایر علائم عمومی بیماری هایی که باعث بیلی روبین بالا می شوند عبارتند از:

1. درد یا تورم شکم
2. لرز
3. تب
4. درد قفسه سینه
5. ضعف
6. سبکی سر
7. خستگی
8. حالت تهوع
9. استفراغ
10. ادرار غیرمعمول تیره

داشتن بیلی روبین بالا می تواند نشانه ای از چندین بیماری باشد. پزشک عمومی علائم و نتایج آزمایش را در نظر می گیرد تا به تشخیص دقیقتر برسد. سنگ کیسه صفرا زمانی اتفاق می افتد که موادی مانند کلسترول یا بیلی روبین در کیسه صفرا سخت شوند. کیسه صفرا مسئول ذخیره صفرا است، صفرا مایع گوارشی که به تجزیه چربی ها قبل از ورود به روده ها کمک می کند.

اگر بدن شما در حال حاضر به دلیل بیماری کبدی بیش از حد بیلی روبین تولید می کند یا اگر کبد شما کلسترول زیادی تولید می کند، ممکن است سنگ کیسه صفرا ایجاد شود. آنها همچنین می توانند عارضه عفونت مجاری صفراوی یا یک اختلال خونی باشند. هنگامی که کیسه صفرا مسدود شده و نمی تواند به درستی تخلیه شود، بیلی روبین ایجاد می شود.

برای دریافت خدمات آزمایش و چکاپ عملکرد کبد در خانه می توانید با متخصصین لیماطب تماس بگیرید.

بیلی روبین مستقیم در مقابل بیلی روبین غیرمستقیم (یا بیلی روبین کونژوگه در مقابل بیلی روبین غیرکونژوگه)

بیلی روبینی که به کبد شما برای پردازش می رود، “غیرکونژوگه” یا آزاد است، به این معنی که محلول در آب نیست. این ماده به پروتئینی در خون شما به نام آلبومین متصل است که به حمل آن به کبد شما کمک می کند. وقتی کبد شما بیلی روبین را پردازش می کند، آن را از آلبومین جدا کرده و به یک مولکول قند متصل می کند و آن را محلول در آب می سازد. این اجازه می دهد تا با صفرا ترکیب شده و از طریق روده های شما دفع شود.

بیلی روبین “کونژوگه” بیلی روبینی است که از کبد عبور کرده و پردازش شده است و گاهی اوقات در نتایج آزمایش شما به آن “بیلی روبین مستقیم” گفته می شود. این به این دلیل است که این نوع از بیلی روبین می تواند به طور مستقیم اندازه گیری شود، در حالی که بیلی روبین غیرکونژوگه نمی تواند به طور مستقیم اندازه گیری شود و اندازه گیری آن از طریق کسر کردن مقدار بیلی روبین کونژوگه از مقدار کل بیلی روبین (بیلی روبین توتال) در خون شما انجام می شود. بیلی روبین غیرکونژوگه ممکن است در نتایج آزمایش شما به عنوان “بیلی روبین غیرمستقیم” نامیده شود.

چه سطحی از بیلی روبین نگران کننده است؟

آزمایشگاه های مختلف ممکن است دامنه های کمی متفاوت برای سطح بیلی روبین نرمال در نظر بگیرند. به طور متوسط، میزان بیلی روبین تام بین ۰.۲ تا ۱.۳ میلی گرم در دسی لیتر برای کودکان و بزرگسالان نرمال در نظر گرفته می شود. اگر سطوح شما بالاتر باشد، پزشک شما ممکن است بخواهد بررسی بیشتری انجام دهد تا علت را پیدا کند. این افزایش ممکن است نشان دهنده یک مشکل باشد که نیاز به توجه دارد. اما خود بیلی روبین بالا معمولا نیاز به درمان ندارد.

وضعیت برای نوزادان کمی متفاوت است. سطح نرمال بیلی روبین در نوزادان می تواند بین ۱.۰ تا ۱۲.۰ میلی گرم در دسی لیتر متغیر باشد. بیشتر اوقات، افزایش بیلی روبین در نوزادان قابل پیشبینی و خود محدود شونده است. اما پزشکان به نظارت بر این موارد ادامه می دهند تا مطمئن شوند که سطوح بیلی روبین خیلی بالا نبوده و یا خیلی سریع افزایش نمی یابد.

میزان خطر بیلی روبین در کودکان چه قدر است؟

بیلی روبین در کودکان همانند سایر ماده ها با مقدار طبیعی در بدن وجود دارد که به طور معمول باید کمتر از ۱ میلی گرم در دسی لیتر باشد و توسط پزشک در ویزیت اورژانسی vip مورد تشخیص قرار بگیرد. بالا بودن این مقدار در بزرگسالان سبب ابتلا به زردی می شود و مقدار بیلی روبین به ۲.۵ میلی گرم در دسی لیتر می رسد.

خطر بیلی روبین در کودکان با افزایش این ماده در بدن اتفاق می افتد که راه تشخیص آن در تجویز آزمایش خون توسط پزشک متخصص بعد از نوبت دهی اینترنتی است. همچنین سندرمی به اسم ژیلبرت نیز وجود دارد که یک بیماری ژنتیکی کبدی با عوارض جمع شدن بیلی روبین در جریان خون است.

این وضعیت اغلب علائمی ایجاد نمی کند، اما زمانی که ایجاد می کند، می تواند مشکلاتی از قبیل  زردی نوزاد، حالت تهوع، استفراغ و اسهال را به وجود آورد و سبب افزایش مقدار بیلی روبین می شود. برای آزمایش و چکاپ نوزاد در منزل می توانید با لیماطب در تماس باشید.

میزان خطرناک بیلی روبین در بزرگسالان چقدر است؟

در صورتی که میزان بیلی روبین خون یک فرد بزرگسال در نتیجه آزمایش بیشتر از ۳ میلی گرم بر دسی لیتر (mg/dL) تشخیص داده شود، باید تحت درمان و مراقبت قرار گیرد. همچنین در کودکان نیز در مقدار های بالای ۱۵ میلی گرم بر دسی لیتر (mg/dL) نیازمند اقدام سریع برای شروع درمان هستید.

چه سطحی از افزایش بیلی روبین در نوزادان خطرناک است؟

شروع درمان برای نوزادان زمانی توصیه می شود که مقدار بیلی روبین در ۴۸ ساعت اول بالای ۱۵ میلی گرم در دسی لیتر یا پس از ۷۲ ساعت بالای ۲۰ میلی گرم در دسی لیتر افزایش یابد. در این مقادیر، بیلی روبین غیرمستقیم از مقدار آلبومین موجود برای اتصال به آن فراتر می رود. بیلی روبین غیرمستقیم می تواند از سد خونی-مغزی در نوزادان عبور کند و به مغز در حال توسعه آنها آسیب برساند و می تواند درجات متفاوتی از آسیب مغزی را در نوزاد ایجاد کند.

این خطر برای کودکان و بزرگسالان یکسان نیست. مغز بزرگسالان به اندازه مغز کودکان آسیب پذیر نیست و بزرگسالان به همان اندازه که کودکان دارای سطوح بالای بیلی روبین غیرمستقیم هستند، مستعد نیستند. نوزادان بیلی روبین را سریع تر از بزرگسالان تولید می کنند و آن را بسیار کند تر دفع می کنند.

درمان بیلی روبین بالا در نوزادان چیست؟

فتوتراپی درمان استاندارد برای کاهش سطوح بیلی روبین در نوزادان است. در این درمان نوزاد شما را زیر لامپی قرار می دهند که نور سفید فلورسانس یا نور طیف آبی ساطع می کند. این نور به تجزیه بیلی روبین به فرم محلول در آب کمک می کند تا بدن بتواند آن را بدون نیاز به کبد دفع کند. این کار از رسوب بیلی روبین غیرمستقیم در بافت مغز نوزاد شما جلوگیری می کند.

عوارض بالا بودن بیلی روبین

همانطور که خواندید بیلی روبین بالا در کودکان معمولا باعث بروز بیماری یرقان یا زردی می شود که با قرار گرفتن در زیر نور و رعایت برخی توصیه های پزشکی معمولا در مدت زمان ۲ هفته درمان می شود. در بزرگسالان نیز افزایش بیلی روبین خون می تواند بسته به میزان و شدت آن باعث برخی عوارض شود که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

• التهاب کبد
• التهاب مجاری صفراوی
• کم خونی مزمن
• سرطان کیسه صفرا
• تومور پانکراس (لوزالمعده)
• آسیب های مغزی

اختلال عملکرد کبد در بیلی روبین

هر شرایطی که بر عملکرد کبد تأثیر بگذارد می تواند باعث افزایش بیلی روبین در خون شود. چندین چیز می تواند بر عملکرد کبد شما تأثیر بگذارد، از جمله موارد زیر را در بر گرفته است. همچنین عوامل دیگری نیز در بالا بودن بیلی روبین در بدن درگیر می شود که در ادامه به توضیح بیشتر خواهیم پرداخت.

1. سیروز
2. سرطان کبد
3. اختلالات خود ایمنی کبد، مانند هپاتیت خودایمنی یا کلانژیت صفراوی اولیه
4. زردی
5. درد یا تورم شکم
6. تورم پاها
7. ضعف
8. حالت تهوع
9. استفراغ
10. کبودی
11. ادرار تیره
12. مدفوع رنگ پریده، خونی یا سیاه رنگ
13. خارش پوست

تاثیر بیلی روبین در هپاتیت 

هپاتیت زمانی اتفاق می افتد که کبد به دلیل عفونت ویروسی ملتهب می شود. هنگامی که کبد ملتهب می شود، کبد نمی تواند به راحتی بیلی روبین را پردازش کند و منجر به تجمع آن در خون می شود. هپاتیت همیشه علائمی ایجاد نمی کند، اما در صورت بروز علائم می تواند شامل زردی شود.

تاثیر بیلی روبین در التهاب مجرای صفراوی

مجاری صفراوی کبد را به کیسه صفرا و دهانه روده کوچک که دوازدهه نامیده می شود، متصل می کند. مجاری صفراوی به حرکت صفرا که حاوی بیلی روبین است، از کبد و کیسه صفرا به روده کمک می کنند. اگر این مجاری ملتهب یا مسدود شوند، صفرا نمی تواند به درستی تخلیه شود و این می تواند منجر به افزایش سطح بیلی روبین شود. 

تاثیر بیلی روبین در کلستاز داخل کبدی

کلستاز داخل کبدی یک وضعیت موقتی است که می تواند در افراد رخ دهد و باعث می شود تخلیه صفرا از کبد شما کند شود یا به طور کامل متوقف شود. این امر پردازش بیلی روبین خون را برای کبد دشوارتر می کند و منجر به افزایش سطح بیلی روبین می شود که از علائم کلستاز داخل کبدی می توان به خارش دست و پا بدون بثورات و زردی اشاره کرد.

تاثیر بیلی روبین در کم خونی همولیتیک

کم خونی همولیتیک زمانی اتفاق می افتد که سلول های خونی خیلی سریع در جریان خون شما تجزیه می شوند. گاهی اوقات به صورت ژنتیکی منتقل می شود، اما شرایط خودایمنی، بزرگ شدن طحال یا عفونت نیز می تواند باعث کم خونی همولیتیک شود.

چگونه بیلی روبین را کاهش دهیم؟

در مرحله اول اقدام به درمان بیلی روبین بالا، باید عامل اصلی ایجاد این مشکل را در بدن بیابیم. در برخی موارد به آسانی و با تغییر سبک زندگی، ترک الکل و دخانیات میزان بیلی روبین تا حد خوبی کاهش پیدا می کند. در مواردی که وجود تومور در دستگاه گوارشی باعث بروز این عارضه شده باشد می توان با جراحی و خارج کردن این تومور سطح بالای بیلی روبین را درمان کرد.

در برخی موارد نیز بالا رفتن بیلی روبین بر اثر سنگ کیسه صفرا به وجود می آید که در این حالت می توان با دارو درمانی یا انجام جراحی سنگ صفرا را دفع کرده و سطح بیلی روبین خون را کاهش داد. پس به طور کلی می توان گفت درمان و کاهش سطح بیلی روبین خون بسته به این که به چه دلیلی اتفاق افتاده باشد از روش های مختلفی اتفاق خواهد افتاد.

چه غذاهایی برای درمان زردی مفید هستند؟

کبد در بدن ما وظیفه دفع سموم و فیلتر کردن خون را دارد. رعایت رژیم های غذایی که از رساندن آسیب به کبد جلوگیری کند و در بهبود عملکرد آن نقش داشته باشد، می تواند در روند درمان یرقان یا زردی بسیار تاثیرگذار باشد. در ادامه به نکاتی که می توانید در رژیم غذایی خود رعایت کنید اشاره کرده ایم.

• نوشیدن روزانه حداقل ۸ لیوان آب بسیار مهم است. آب و دمنوش های گیاهی گزینه های مناسبی برای کمک به بهبود عملکرد کبد هستند.
• گیاه دارویی خار مریم را به طور روزانه در رژیم غذایی خود داشته باشید. می توانید از این گیاه یک دمنوش درست کرده و بنوشید.
• مصرف برخی میوه ها که دارای آنزیم های مفید هستند مانند انبه و پاپایا می تواند برای کبد فواید زیادی داشته باشد.
• میوه و سبزیجات فراوان را به طور روزانه در رژیم غذایی خود جای دهید.
• مصرف مواد غذایی که دارای فیبر فراوان هستند نیز مهم است. مانند جو دوسر، بادام، انواع توت و…

کلام آخر

علل بالا بودن بیلی روبین در بدن با تغیرات چشمگیری همراه است که در صورت داشتن هر کدام از علائم، حتما باید به پزشک متخصص در این زمینه مراجعه کنید. عدم توجه به بالا بودن بیلی روبین در بدن، می تواند آسیب های جدی و جبران نا پذیر را به بار آورد که قابل درمان نخواهد بود.

سوالات متداول

• آیا امکان افزایش بیلی روبین در بزرگسالان نیز وجود دارد؟

بله، در یزرگسالان نیز در صورت بالا بودن مقدار بیلی روبین از ۱ میلی گرم در دسی لیتر سبب زردی می تواند باشد.

• آیا راه های تشخیص بیلی روبین در خانه وجود دارد؟

نخیر، برای تشخیص باید آزمایش خون دهید.

• چرا باید آزمایش خون سالیانه به صورت چکاپ انجام شود؟

برای حاصل اطمینان از سلامت جسم و بدن خود توصیه می شود چکاپ انجام دهید.

[gravityform id="7" title="true"]