بالا بودن سطح CPK بیانگر اینست که استرس یا آسیب بافتی به عضلات، قلب یا مغز وارد شده است. با آسیب های ایجاد شده CPK وارد جریان خون می شود. تشخیص نوع CPK به تعیین نوع بافت آسیب دیده کمک می کند.
مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟
آزمایش کراتین فسفوکیناز (CPK) چیست؟
فهرست عناوین صفحه:
این آزمایش میزان کراتین فسفوکیناز (CPK) خون را اندازه گیری می کند. CPK نوعی پروتئین است که فعالیت آنزیمی دارد و اغلب در ماهیچه های اسکلتی، قلب و به مقدار کمتری در مغز وجود دارد. سه نوع آنزیم CPK وجود دارد: : CK-MM بیشتر در ماهیچه های اسکلتی یافت می شود. CK-MB: بیشتر در عضله قلب یافت می شود. CK-BB: بیشتر در بافت مغز و به مقدار کمی در خون یافت می شود. مقادیر بالای هر کدام از آنها می تواند به معنای یک اسیب بافتی باشد که می تواند بسته به نوع و مقدارCPK ، نوع بافت اسیب دیده را تشخیص داد. نام‌های دیگر: توتال CK، کراتین فسفوکیناز، CK
CPK چه کاربردی دارد؟
این آزمایش اغلب برای تشخیص و نظارت بر آسیب‌ها و بیماری‌های عضلانی استفاده می‌شود. این بیماری ها عبارتند از:
- دیستروفی عضلانی، یک بیماری ارثی نادر است که باعث ضعف، تحلیل رفتن و از دست دادن عملکرد عضلات اسکلتی می شود و بیشتر در مردان رخ می دهد.
- رابدومیولیس
- تجزیه سریع بافت عضلانی
- تشخیص حمله قلبی
آزمایش CPK در گذشته یک آزمایش رایج برای تشخیص حملات قلبی بود. اما امروزه آزمایش تروپونین در تشخیص آسیب قلبی ارجعیت دارد. 
چرا به آزمایش CPK نیاز داریم؟
- در صورت داشتن علائم اختلال در عضلات که عبارتند از:درد، گرفتگی عضلانی، ضعف عضلات، مشکلات در تعادل، بی حسی یا گزگز شدن عضلات
- در صورت آسیب عضلانی
- سکته مغزی
سطح CPK ممکن است دو روز پس از صدمات وارد شده افزایش نیابد، بنابراین بایستی در فاصله زمانی مناسب چند بار آزمایش را انجام دهید. این آزمایش می تواند به شما کمک کند که آیا به قلب یا سایر ماهیچه های شما آسیب وارد شده است یا خیر.
نحوه انجا آزمایش CPK و اقدامات لازم قبل از انجام آن:
یک پرسنل مجرب با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می شود. نمونه گیری معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می کشد. بایستی توجه داشت که برای آزمایش CPK نیازی به آمادگی خاصی ندارید. مقدار نرمال CPK مقادیر نرمال CPK کل ۱۰ تا ۱۲۰ میکروگرم در لیتر (mcg/L)است.
مطالب مرتبط: انجام تست رایگان PCR
تفسیر نتایج CPK
مقدار CPK بالاتر از حد طبیعی بیانگر آسیب عضلات، قلب یا مغز است. بطور کلی اگر آنزیم های CK-MM بالاتر از حد طبیعی باشد، به معنی اینست که آسیب یا بیماری عضلانی مانند دیستروفی عضلانی یا رابدومیولیس دارید. اگر آنزیم های CK-MB بالاتر از حد طبیعی باشد، به معنی اینست که شما دچار التهاب عضله قلب یا حمله قلبی شده اید. اگر آنزیم های CK-BB بالاتر از حد طبیعی باشد، به معنی اینست که دچار سکته مغزی یا آسیب مغزی شده اید. بطور کلی عوامل زیر باعث افزایش سطح CPK می شوند:
- لخته شدن خون
- عفونت
- اختلالات هورمونی، از جمله اختلالات تیروئید و غدد فوق کلیوی
- جراحی طولانی
- مصرف برخی از داروها
- تمرین های ورزشی سنگین
- دلیریوم ترمنس (ترک شدید الکل)
- بیماری های عضلانی مانند درماتومیوزیت، پلی میوزیت یا دیستروفی عضلانی
- انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی)
- میوکاردیت (عفونت لایه میانی دیواره قلب)
- رابدومیولیز (تخریب عضلات)
- سکته
- ضربه
سطح نرمال آزمایش CPK
مقدار طبیعی نتیجه آزمایش کراتین فسفو کیناز (cpk) در هر آزمایشگاه ممکن است متفاوت باشد. چرا که هر یک از آن ها از تکنولوژی ها و تکنیک های خاصی برای اندازه گیری و تفسیر این عدد استفاده می کنند.
علاوه بر این، این مقدار طبیعی در بدن زنان و مردان و در شرایط مختلف جسمی نیز فرق می کند. بنابراین برای تفسیر صحیح نتیجه آزمایش cpk خود بهتر است حتما به یک پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید. برای نوبت دهی اینترنتی می توانید با لیما طب در ارتباط باشید.
در ادامه به سطح نرمال cpk به صورت تقریبی اشاره کرده ایم:
- محدوده طبیعی کلی: بین ۱۰ الی ۱۲۰ U/L
- محدوده طبیعی در زنان: بین ۲۵ الی ۱۹۰ U/L
- محدوده طبیعی در مردان: بین ۴۰ الی ۳۱۰ U/L
علت بالا بودن سطح cpk در آزمایش خون
سطوح طبیعی کراتین فسفو کیناز (cpk) در افرادا مختلف می تواند بسته به جنسیت، سطح فعالیت بدنی، مصرف دارو های خاص، و حتی جنسیت متفاوت باشد. برای مثال افرادی که دارای فعالیت بدنی سنگین هستند مثل ورزشکاران، سطح cpk در بدن آن ها بالاتر خواهد بود. همچنین میزان نرمال این آنزیم در بدن مردان بیشتر از زنان است.
در ادامه به برخی از اصلی ترین دلایل بالا رفتن سطح آنزیم cpk در بدن می پردازیم:
- وجود بیماری های قلبی
- بروز آسیب به بافت عضلانی ریه ها
- ناراحتی های عصبی
- سکته مغزی
برخی موارد دیگر نیز علیرغم عدم تاثیر مستقیم آن ها بر روی قلب، مغز یا عضلات، می توانند باعث افزایش سطح CPK در آزمایش خون شوند که به صورت زیر قابل اشاره هستند:
- کم کاری تیروئید
- پر کاری تیروئید
- نارسایی کلیه
- عفونت های میکروبی
- سلیاک (حساسیت به گلوتن)
- ورزش های سنگین
- لوپوس (بیماری خود ایمنی پوستی)
- آرتریت روماتوئید (روماتیسم)
- جراحی های بلند مدت
- مصرف برخی دارو ها
علت پایین بودن و کاهش سطح CPK در آزمایش
در کاهش سطح آنزیم سی پی کی در بدن عوامل مختلفی می توانند تاثیر گذار باشند که در این قسمت به برخی از مهم ترین های آن ها اشاره می کنیم.
- وجود توده عضلانی بسیار کم در بدن
- بارداری در زنان (به خصوص در ماه های اولیه بارداری)
- ابتلا به سرطان کبد
- ابتلا به سندرم کوشینگ (هایپر کورتیزولیسم)
آیا بالا بودن میزان CPK خطرناک است؟
همان طور که گفته شد، افزایش سطح این آنزیم در بدن شما ممکن است به دلایل مختلفی مانند ورزش های سنگین و حتی تزریقات پی در پی اتفاق بیفتد. به همین منظور لزوما نمی توان گفت آیا افزایش میزان cpk در بدن خطرناک است یا خیر و برای دست یافتن به جواب این سوال باید پزشک متخصص بررسی های لازم را انجام داده و با توجه به پیش زمینه ها و سوابق و شرایط جسمی شما تشخیص دهد که علت افزایش این آنزیم چه بوده است.
سپس در صورت نیاز با انجام آزمایش های تکمیلی و مقایسه نتایج آن ها با نتیجه آزمایش CPK علت اصلی افزایش سطح آن را در خون شما کشف کرده و در صورت لزوم اقدام به شروع مراحل درمانی مورد نیاز خواهد کرد.
انجام آزمایش CPK در خانه
در صورتی که تمایل به انجام آزمایشات و تست های مختلف دارید نیازی نیست به منظور این کار حتما به آزمایشگاه ها مراجعه کنید. مجموعه لیما طب متشکل از اساتید و پزشکان برجسته ایران با بیش از سی سال سابقه خدمات درمانی و خدماتی در کشور، با هدف آسان سازی دریافت این خدمات در منزل و مکان مورد نظر شما تشکیل شده است.
برای انجام آزمایش و چکاپ کامل در منزل در شهر های تهران و کرج با بالاترین کیفیت، سریع ترین زمان و نازل ترین قیمت و دریافت مشاوره رایگان، با تیم ما در ارتباط باشید.
بایستی توجه داشت که ازمایش های پانل الکترولیت و آزمایش‌های عملکرد کلیه به عنوان ازمایشات تکمیلی همزمان با آزمایش CPK تجویز می شوند.
مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟
کلام اخر وقتی که سطح کل CPK بسیار بالا است، اغلب به این معنی است که به شما استرس آسیب یا به بافت عضلانی، قلب یا مغز وارد شده است. وقتی که یک عضله آسیب می بیند، CPK وارد جریان خون می شود. شناسایی و تشخیص نوع CPK افزایش یافته نقش بسزایی در شناسایی نوع بافت اسیب دیده و اختلال ایجاد شده در بدن را دارد.
فرم درخواست خدمات
"*" indicates required fields