آزمایش پرولاکتین خون سطح هورمون پرولاکتین را در خون اندازه گیری می کند. پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز در مغز تولید و نقش مهمی در تولید شیر در زنان دارد. این آزمایش برای تشخیص و بررسی علل هایپرپرولاکتینمی یا همان سطح بالای پرولاکتین توسط پزشک تجویز می شود.
برای انجام آزمایش خون و تزریقات در منزل می توانید از تیم حرفه ای لیما طب کمک گرفته و با در ارتباط بودن با آن ها انواع آزمایش و چکاپ کامل در منزل را انجام دهید.
چرا آزمایش پرولاکتین تجویز می شود؟
فهرست عناوین صفحه:
آزمایش پرولاکتین توسط پزشک به دلایل زیر تجویز می شود.
تشخیص و بررسی علل هایپرپرولاکتینمی (سطح بالای پرولاکتین): هایپرپرولاکتینمی می تواند منجر به علائمی مانند آمنوره (قطع قاعدگی)، گالاکتوره (ترشح شیر از نوک سینه در زنانی که باردار یا شیرده نیستند)، ناباروری، کاهش میل جنسی و سردرد شود.
ارزیابی عملکرد غده هیپوفیز: غده هیپوفیز مسئول تولید هورمون های مختلفی از جمله پرولاکتین است. آزمایش پرولاکتین می تواند برای بررسی اینکه آیا غده هیپوفیز به درستی کار می کند یا خیر، استفاده شود.
پیگیری درمان هایپرپرولاکتینمی: از آزمایش پرولاکتین می توان برای بررسی اثر بخشی درمان هایپرپرولاکتینمی مانند دارو یا جراحی استفاده کرد.
شرایط انجام آزمایش پرولاکتین خون چیست؟
شرایط خاصی برای انجام آزمایش پرولاکتین خون وجود ندارد. این آزمایش می تواند به صورت مراجعه به آزمایشگاه یا در منزل و یا محل کار صورت بگیرد. معمولاً نیازی به ناشتا بودن قبل از آزمایش نیست، اما ممکن است پزشک شما از شما بخواهد که چند ساعت قبل از آزمایش از مصرف برخی غذا ها یا نوشیدنی ها خودداری کنید. برای انجام آزمایش و چکاپ کامل در منزل می توانید از طریق سایت لیماطب اقدام کنید.
اگر سابقه بیماری هایی مانند آدنوم هیپوفیز، کم کاری تیروئید یا سیروز کبدی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این بیماری ها می توانند بر سطح پرولاکتین خون تأثیر بگذارند. همچنین اگر باردار هستید یا شیر می دهید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید. سطح پرولاکتین در دوران بارداری و شیردهی به طور طبیعی افزایش می یابد.
میزان نرمال پرولاکتین در آزمایش خون چقدر است؟
میزان نرمال پرولاکتین در خون به سن و جنس فرد بستگی دارد. در زیر به محدوده طبیعی سطح پرولاکتین خون پرداخته ایم
- محدوده نرمال پرولاکتین در زنان (غیر باردار) ۲ تا ۲۵ نانوگرم در میلی لیتر ng/mL
- محدوده نرمال پرولاکتین در زنان باردار ۲۰ تا ۴۰۰ نانوگرم در میلی لیتر ng/mL
- محدوده نرمال پرولاکتین در مردان ۲ تا ۱۷ نانوگرم در میلی لیتر ng/ml
با این حال مقدار طبیعی پرولاکتین ممکن است بسته به آزمایش و آزمایشگاهی که آن را انجام می دهد کمی متفاوت باشد.
زمانی که سطح پرولاکتین خون شما کمتر از میزان طبیعی آن باشد، این حالت به عنوان هیپرپرولاکتینمی شناخته می شود. البته این وضعیت بسیار نادر است و معمولا به علت کم کاری غده هیپوفیز رخ می دهد. این نتیجه همچنین می تواند به دلیل یک عارضه نادر اما جدی پس از زایمان که پزشکان آن را سندرم شیهان می نامند اتفاق بیفتد که منجر به نارسایی هیپوفیز می شود.
در مقابل، وجود سطوح بالای پرولاکتین در خون یا همان هایپرپرولاکتینمی، یک وضعیت شایع تر است و می تواند علل متعددی داشته باشد که باید برای تشخیص دقیق تر جواب آزمایش شما توسط پزشک متخصص بررسی شود و در صورت نیاز آزمایشات تکمیلی برایتان تجویز شود. برای دریافت خدمات نوبت دهی آنلاین می توانید از طریق لیماطب اقدام فرمایید.
علائم غیر طبیعی بودن میزان پرولاکتین در خون
پزشکان سطح هورمون پرولاکتین موجود در خون را برای کسب اطلاعات بیشتر درباره سلامت یک فرد انداز گیری می کنند. آن ها ممکن است سطوح هورمون های دیگر را نیز همزمان بررسی کنند. این اطلاعات همچنین می تواند به توضیح علت نگرانی های پزشکی خاصی که ممکن است با سطوح پرولاکتین مرتبط باشد، کمک کند.
دلایل متعددی برای بررسی سطوح پرولاکتین یک فرد وجود دارد که در زیر به آن ها اشاره می کنیم.
علائم پرولاکتین غیرطبیعی در مردان
برخی علائم ممکن است مخصوص مردان بوده و نشان دهنده وجود مشکلی مرتبط با پرولاکتین در بدن باشد. این علائم شامل موارد زیر است:
- سردردها
- مشکلات بینایی
- اختلال نعوظ
- نشانه های نازایی
- گالاکتورئا، که به ترشح شیری از نوک پستان اشاره دارد
- کاهش تستوسترون و کاهش همزمان چگالی استخوان
علائم پرولاکتین غیرطبیعی در زنان
در زنان پیش از یائسگی، علائم زیر می تواند نشان دهنده افزایش پرولاکتین باشد:
- قاعدگی نامنظم
- نازایی
- حساسیت پستان
- قطع قاعدگی قبل از سن ۴۰ سال (یائسگی زودرس)
افرادی که از یائسگی عبور کرده اند ممکن است تا زمانی که وضعیت پیشرفت نکند، علائمی را تجربه نکنند. افزایش پرولاکتین بعد از یائسگی می تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. علائم کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- افزایش وزن
- خستگی
- دردهای عضلانی
- یبوست
تفسیر آزمایش پرولاکتین
اگر فردی دارای پرولاکتین بالا باشد، بسته به شدت آن ممکن است دچار یک وضعیت زمینه ای باشد که نیاز به درمان دارد. برای این منظور احتمالا نیاز به انجام آزمایش های اضافی برای تشخیص صحیح خواهد بود.
وجود مقادیر بالای پرولاکتین در دوران بارداری و در حین شیردهی طبیعی است (این مقدار می تواند به ۶۰۰ نانوگرم در میلی لیتر برسد).
در مردان یا زنان غیر باردار، پزشکان میزان پرولاکتین بین ۵۰–۱۰۰ ng/ml را به عنوان مقداری نسبتا بالا در نظر می گیرند. بیشتر علل بالا رفتن میزان پرولاکتین سطح آن را بالاتر از ۲۰۰ ng/ml نمی برند.
یک استثنا، پرولاکتینوما است که می تواند در موارد شدید سطح پرولاکتین را به ۵۰,۰۰۰ ng/ml برساند.
علت بالا بودن سطح پرولاکتین چیست؟
بسیاری از بیماری ها می توانند سطح هورمون پرولاکتین را در خون افزایش دهند. این بیماری ها شامل موارد زیر هستند:
- اختلالات هیپوفیز
- کم کاری تیروئید
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- آنورکسیا نروزا (بی اشتهایی عصبی)
- پرولاکتینوم
- تشنج
- عفونت ناشی از هرپس زوستر که باعث زونا می شود
- سرطان ریه
- استرس ناشی از بیماری
- ضربه به دیواره قفسه سینه
علل دیگر نیز شامل:
- مصرف برخی داروها (داروهای ضد افسردگی، داروهای فشار خون، داروهای رفلاکس اسید، داروهای حاوی استروژن و قرص های ضد بارداری)
- استفاده از کانابیس
درمان بالا بودن سطح پرولاکتین خون
پزشک شما معمولا قبل از انجام آزمایش سطح پرولاکتین، درباره تاریخچه پزشکی و هر دارویی که شما مصرف می کنید، سوال می کند.
درمان وجود سطوح بالای پرولاکتین معمولا با تجویز دارو انجام می شود که معمولا شامل بروموکریپتین (پارلودل) و کاورگولین (داستینکس) است. اگر کسی دارای پرولاکتینوما باشد، دارو معمولا می تواند اندازه تومور را کاهش دهد.
داروهایی که برای درمان بالا بودن پرولاکتین تجویز می شوند می توانند عوارض جانبی مانند تهوع و مشکلات معده ایجاد کنند. به همین دلیل پزشکان معمولا مقدار دارویی که برای فرد تجویز می کنند را به تدریج افزایش می دهند.
اگر نتایج آزمایش نشان دهنده سطوح بالای پرولاکتین باشد، ممکن است فرد به آزمایش های بیشتری نیاز داشته باشد. اگر پزشک مشکوک باشد که پرولاکتینوما باعث افزایش پرولاکتین شده است، ممکن است یک سی تی اسکن یا ام آر آی توصیه کند.
تومور های پرولاکتینوما معمولا کوچک باقی می مانند اما گاهی اوقات می توانند بزرگ شوند. پرولاکتینوماهای کوچک معمولا مشکلات جانبی دیگری ایجاد نمی کنند، اگرچه می توانند بر سطوح هورمونی بدن تاثیر بگذارند. پرولاکتینوماهای بزرگ اما می توانند بر اعصاب بین مغز و چشم فشار وارد کنند که این می تواند باعث بروز مشکلات بینایی و سردرد شود.
در شرایط نادر به ویژه اگر دارو موثر نباشد، فرد ممکن است به جراحی یا پرتودرمانی نیاز داشته باشد.
تاثیر پرولاکتین بر باروری در زنان و مردان
افزایش سطح پرولاکتین در بدن زنان می تواند تولید هورمون استروژن توسط تخمدان ها را متوقف کند. کاهش سطح استروژن می تواند سیگنال های مغزی که به غده هیپوفیز می روند را مختل کند. در نتیجه این موضوع می تواند بر ترشح هورمون گنادوتروپین توسط غده هیپوفیز تاثیر بگذارد که ممکن است باعث توقف چرخه قاعدگی و آزادسازی تخمک از تخمدان شود.
در نتیجه فرد ممکن است دوره های قاعدگی نامنظم یا غیابی، کاهش میل جنسی، خشکی واژن و مشکلاتی در باردار شدن را تجربه کند.
در بدن مردان، افزایش سطح پرولاکتین می تواند منجر به اختلال نعوظ و کاهش میل جنسی شود. این تاثیر در مردان به این دلیل است که پرولاکتین می تواند تولید هورمون تستوسترون توسط بیضه ها را متوقف کند و حتی در برخی موارد ممکن است باعث نازایی شود، که البته این مورد نادر است.
عوارض بالا بودن پرولاکتین چیست؟
سطح بالای پرولاکتین که درمان نشده باشد می تواند منجر به تشدید هر یک از علائم احتمالی عدم تعادل و نازایی شود. به عنوان مثال چرخه قاعدگی یک فرد نیز می تواند متوقف شود که منجر به ناتوانی در باردار شدن می شود. در مردان، هر چه مدت بیشتری فرد بدون درمان بماند خطر تاثیر منفی جدی بر باروری او بیشتر می شود.
وجود یک غده پرولاکتینوم درمان نشده همچنین می تواند منجر به شکنندگی استخوان ها و افزایش خطر شکستگی ها در طول زمان شود.
سخن آخر
در این مقاله به بررسی میزان طبیعی پرولاکتین خون پرداخته و در رابطه با شرایط انجام آزمایشتوضیحات کاملی را ارائه دادیم. اگر شما هم تجربه انجام آزمایش پرولاکتین خون را داشته اید نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
[gravityform id="7" title="true"]