HBs(AB, AG)

هپاتیت B یک عفونت ویروسی است که باعث التهاب کبد می شود. نتایج آزمایش هپاتیت B می تواند عفونت فعلی هپاتیت B، مواجهه قبلی با HBV یا ایمنی در برابر ویروس را شناسایی کند. روش های انتقال این ویروس عبارتند از:

1. تماس با مایعات بدن فرد الوده
2. دریافت خون الوده
3. زایمان در محیط الوده
4. استفاده از سوزن های مشترک برای مصرف مواد مخدر داخل وریدی
5. رابطه جنسی محافظت نشده

عفونت هپاتیت B می تواند حاد یا مزمن باشد. هپاتیت حاد B یک عفونت کوتاه مدت است. اکثر بیماران بدون درمان در عرض چند هفته تا شش ماه به طور کامل از هپاتیت B حاد بهبود می یابند اما حدود ۵ تا ۱۰ درصد از بیماران مبتلا به هپاتیت B حاد به نوع مزمن هپاتیت B مبتلا می شوند. هپاتیت مزمن یک عفونت طولانی مدت است که شش ماه یا بیشتر طول می کشد. بیماران مبتلا به هپاتیت B مزمن در معرض افزایش خطر ابتلا به عوارضی از جمله آسیب به کبد، نارسایی کبد و سرطان کبد هستند.

هدف از ازمایش HBs(AB, AG)

1. غربالگری HBV: آزمایش‌های غربالگری، ازمایشاتی هستند که قبل از بروز علائم در فرد، بیماری را تشخیص می دهند. بسیاری از افراد مبتلا به هپاتیت B هیچ علامتی ندارند، بنابراین غربالگری این بیماری امکان تشخیص زودهنگام را فراهم می کند تا بیماران بتوانند تحت درمان قرار گیرند و از انتقال ناآگاهانه ویروس به دیگران جلوگیری کنند.
2. تشخیص و ارزیابی عفونت HBV: آزمایش هپاتیت B می تواند تشخیص دهد که آیا یک فرد به عفونت فعلی هپاتیت B مبتلا است، آیا عفونت حاد است یا مزمن و اینکه آیا فرد می تواند ویروس را به دیگران منتقل کند یا خیر.
3. ارزیابی عفونت قبلی HBV و ایمنی آینده: آزمایش‌های هپاتیت B می‌تواند نشان دهد که آیا فرد به دلیل واکسیناسیون HBV مصون است یا به دلیل بهبودی از عفونت قبلی. آزمایش هپاتیت B همچنین برای ارزیابی اینکه آیا واکسیناسیون با موفقیت ایمنی ایجاد کرده و برای شناسایی بیمارانی که در معرض افزایش خطر فعال شدن مجدد HBV هستند، استفاده می شود.
4. نظارت بر عفونت‌های HBV: پس از تشخیص هپاتیت B برای نظارت بر بیماری، تشخیص عوارض و ارزیابی پاسخ به درمان این ازمایش انجام می شود.

آزمایش HBs(AB, AG) چه چیزی را اندازه گیری می کند؟

آزمایش هپاتیت B آنتی ژن، آنتی بادی یا ماده ژنتیکی ویروس هپاتیت B را ردیابی می کند. آنتی ژن های HBV موادی از ویروس هستند که باعث می شوند بدن بیمار یک پاسخ ایمنی ایجاد کند. آنتی بادی ها موادی هستند که توسط سیستم ایمنی در پاسخ به ویروس هپاتیت B ساخته می شوند. آزمایش‌های اولیه برای هپاتیت B، آنتی‌بادی‌ها و آنتی‌ژن‌های مرتبط با HBV را اندازه‌گیری می‌کنند:

مطالب مرتبط:تست Chol  چیست؟

1. آنتی ژن سطحی هپاتیتB (Hepatitis B surface antigen (HBsAg)): آنتی ژن های سطحی هپاتیت B پروتئین هایی هستند که روی سطح ویروس هپاتیت B وجود دارند. این پروتئین ها را می توان در سطوح بالا در طول عفونت حاد یا مزمن هپاتیت B شناسایی کرد. به همین دلیل این آزمایش برای غربالگری و تشخیص عفونت های حاد و مزمن HBV کاربرد دارد.
2. آنتی بادی تولید شده علیه هپاتیت B ((Hepatitis B surface antibody (anti-HBs): چند هفته یا چند ماه پس از ورود این ویروس به بدن، سیستم ایمنی بدن علیه آنتی ژن های سطحی هپاتیت B، آنتی بادی های تولید می کند. تشخیص آنتی بادی تولید شده علیه این ویروس نشان می دهد که بیمار از هپاتیت B بهبود یافته و اکنون در برابر این بیماری مصون است. این آنتی بادی ها همچنین در بیمارانی که قبلا در معرض HBV قرار گرفته اند یا واکسن دریافت کرده اند، وجود دارد.
3. آنتی بادی هسته تام هپاتیت B (Total hepatitis B core antibody (anti-HBc)): آنتی بادی های هسته هپاتیت B در افراد دارای علائم وجود دارد و تا آخر عمر نیز قابل تشخیص می باشد. نتایج این آزمایش در کنار سایر آزمایش‌ها برای ارزیابی روند بهبودی عفونت قبلی HBV و تمایز بین عفونت‌های حاد و مزمناستفاده می شود. این آزمایش دو نوع آنتی بادی ضد HBc به نام آنتی بادی های IgM و IgG anti-HBc را شناسایی می کند.
4. IgM آنتی بادی اصلی هپاتیت(IgM Hepatitis B core antibody (IgM anti-HBc): این آزمایش فقط آنتی بادی های IgM ضدHBc را تشخیص می دهد. این نوع آنتی بادی ها فقط در عفونت های حاد هپاتیت B شش ماه پس از عفونت قابل ردیابی هستند.
5. آنتی ژن e هپاتیت B (Hepatitis B e antigen (HBeAg)): آنتی ژن e هپاتیت B، پروتئینی در ویروس هپاتیت B است که در برخی از بیمارانی که آنتی ژن سطحی هپاتیت B مثبت هستند، یافت می شود. اندازه‌گیری این آنتی‌ژن می‌تواند در تشخیص توانایی فرد در انتقال HBV به دیگران به پزشک کمک کند.
6. آنتی بادی e هپاتیت B (Hepatitis B e antibody (anti-HBe)): آنتی بادی e، آنتی بادی است که بدن در پاسخ به آنتی ژن هپاتیت B تولید می کند. از بین رفتن HBeAg و تشخیص آنتی HBe در خون را تبدیل سرمی می نامند و نشان دهنده بهبود وضعیت است و پاکسازی طولانی مدت ویروس را پیش بینی می کند. بیماری مزمن کبد در بیماران مبتلا به HBeAg شایع تر است و در بیماران مبتلا به anti-HBe کمتر دیده می شود، بنابراین این آزمایش برای نظارت بر عفونت های حاد HBV استفاده می شود.
7. آزمایش DNA ویروسی هپاتیت B (Hepatitis B viral DNA): آزمایش DNA ویروسی هپاتیت B، ماده ژنتیکی و بار ویروسی را در خون اندازه گیری می کند. آزمایش مثبت نشان می دهد که ویروس در بدن فرد در حال تکثیر است و این فرد می تواند این ویروس را به دیگران انتقال دهد. علاوه براین، این آزمایش برای نظارت بر روند درمان ویروس در افراد مبتلا به عفونت مزمن HBV کاربرد دارد.

چه زمانی باید آزمایش هپاتیت B را انجام دهیم؟

تست های هپاتیت B به منظور غربالگری HBV برای گروه های خاصی که در معرض افزایش خطر عفونت هستند، توصیه می شود. این گروه ها عبارتند از:

1. افراد باردار
2. افرادی که در نقاطی از جهان که در آن هپاتیت B شایع تر است متولد شده اند، از جمله آفریقا، آسیا، اروپای شرقی، آمریکای جنوبی و بخش هایی از خاورمیانه.
3. افرادی که واکسن هپاتیت B دریافت نکردند.
4. افراد HIV مثبت
5. مصرف کنندگان مواد مخدر تزریقی
6. افرادی که شریک جنسی مبتلا HBV دارند.

پزشک ممکن است بر اساس علائم بیمار، سابقه پزشکی و خانوادگی و معاینه فیزیکی آزمایش هپاتیت را تجویز کند. اگر بیماران بدون مواجهه اخیر با HBV علائمی را نشان دهند، پزشکان ممکن است پانل هپاتیت ویروسی حاد که هپاتیت A، B و C را در یک نمونه خون بررسی می کند را تجویز نماید. آزمایش‌های هپاتیت همچنین به ‌عنوان آزمایش‌ تکمیلی در تشخیص بیماری های کبدی محسوب می شود.

مطالب مرتبط:آزمایش HDL 

علائم هپاتیت B عبارتند از:

1. ادرار تیره
2. خستگی
3. تب
4. مدفوع خاکستری
5. درد در مفاصل یا شکم
6. از دست دادن اشتها، حالت تهوع یا استفراغ
7. زردی پوست و چشم

نحوه انجام آزمایش هپاتیت B و اقدامات لازم قبل از آن:

آزمایش هپاتیت B بر روی نمونه خون انجام می شود و هیچ آمادگی خاصی قبل از انجام ان لازم نیست.

تفسیر نتایج آزمون

از آنجایی که آزمایش هپاتیت B برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد، آزمایشات هپاتیت B به پزشکان کمک می کند تا هپاتیت B را کنترل کنند، درمان را مستقیماً انجام دهند و تشخیص دهند که آیا فرد مسری است یا خیر. تفسیر نتایج این آزمایش‌های هپاتیت B پیچیده است و اغلب در کنار آزمایش‌های دیگر تفسیر می‌شود. تفسیر نتایج آزمایش هپاتیت B، حتما بایستی توسط پزشک انجام شود. تفسیر برخی از نتایج ازمایش هپاتیت:

آیا برای تشخیص هپاتیت B به ازمایشات تکمیلی نیاز داریم؟

نیاز به آزمایشات بعدی بستگی به نتایج اولیه آزمایش هپاتیت B دارد. در بیمارانی که HBV حاد یا مزمن تشخیص داده می‌شود، ممکن است آزمایشات بیشتری برای نظارت بر پیشرفت هپاتیت و بررسی آسیب کبدی استفاده شود. این آزمایشات عبارتند از:

1. آزمایش پانل کبدی
2. تکرار مجدد ازمایش HBeAg
3. تکرار مجدد ازمایش HBsAg
4. تکرار مجدد ازمایش Hepatitis B viral DNA
5. بیوپسی کبد برای بررسی میزان آسیب وارده به کبد

اگر آزمایش هپاتیت B نشان دهنده عفونت شدید باشد، پزشک آزمایش هپاتیت D را تجویز می کند. اگر بیمار همزمان با HBV مزمن به ویروس هپاتیت D نیز مبتلا باشد، به آن سوپر عفونت می گویند. سوپر عفونت ها می توانند علائم هپاتیت مزمن را افزایش داده و منجر به نارسایی کبد شوند.

اگر بیمار از قبل نسبت به HBV مصونیت نداشته باشد، پزشک ممکن است واکسیناسیون هپاتیت B را پیشنهاد کند. واکسیناسیون هپاتیت B باید به همه نوزادان، کودکان و نوجوانان در ایالات متحده داده می شود. بزرگسالانی که در معرض خطر ابتلا به HBV هستند، اگر در دوران کودکی واکسن دریافت نکرده باشند، باید واکسینه شوند.

مطالب مرتبط:تست تری گلیسیرید چیست؟

کلام اخر

هپاتیت B عامل اصلی التهاب کبد است که در اثر عفونت با ویروس هپاتیت(hepatitis B virus (HBV)) ایجاد می شود. آزمایش هپاتیت B اطلاعاتی در مورد عفونت فعلی یا گذشته با HBV ارائه می دهد. آزمایش هپاتیت B بر روی نمونه خون انجام می شود. بطور کلی این آزمایش برای تشخیص هپاتیت B، ارزیابی شدت آن و تعیین مصونیت فرد در برابر این بیماری استفاده شود.