اسید فولیک (Folic Acid) چیست؟

اسید فولیک و فولات شکلی از ویتامین B-9 هستند. فولات و اسید فولیک هر دو محلول در آب هستند و تنها تفاوت انها اینست که فولات به طور طبیعی در مواد غذایی ما یافت می شود در حالی که اسید فولیک ساخته دست بشر است. منابع طبیعی فولات عبارتند از:

•  سبزیجات برگ سبز
• میوه ها
• آجیل
• لوبیا
• نخود
• محصولات لبنی
• مرغ
• گوشت
• غذاهای دریایی
• غلات
• اسید فولیک

از فواید مختلف اسید فولیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

1. ساخت گلبول های قرمز
2. پیشگیری از کم شنوایی
3. حفظ سلامت مغز نوزاد
4. سنتز و ترمیم DNA و RNA
5. کمک به فرآیند تقسیم و رشد سلولی

اسید فولیک عملکرد بسیار مهمی در پیشگیری از طیف گسترده ای از شرایط ایفا می کند و به همین دلیل به ویژه در مورد زنان باردار برای جلوگیری از ایجاد هر گونه ناهنجاری های مادرزادی مغز یا ستون فقرات جنین مانند اسپینا بیفیدا مهم است.

مطالب مرتبط: چکاپ های قبل از بارداری در منزل

کمبود اسید فولیک

کمبود اسید فولیک به دو مورد اشاره دارد یا نیاز اضافی به اسید فولیک در مورد زنان باردار یا از دست دادن اسید فولیک به دلیل بیماری کرون، بیماری سلیاک، اعتیاد به الکل، مصرف دیورتیک ها و غیره. علائم کمبود اسید فولیک عبارتند از:

1. کم خونی
2. خستگی
3. از دست دادن اشتها
4. کاهش وزن
5. سردرد
6. تپش قلب
7. تحریک پذیری
8. عدم تمرکز
9. تنگی نفس

علل کمبود فولیک اسید

به دلیل اینکه اسید فولیک یک ویتامین محلول در آب است، بدن قادر به ذخیره آن در سلول های چربی نیست و به همین دلیل بدن به منبع دائمی فولات نیاز دارد. رایجترین دلایل کمبود اسید فولیک عبارتند از:

1. رژیم غذایی فاقد مقادیر مناسب میوه و سبزیجات و غلات غنی شده
2. بیماری ها که باعث اختلال در جذب مواد در دستگاه گوارش می شوند و این امر در نهایت منجر به کمبود فولات می شوند مانند بیماری کرون، بیماری سلیاک، مشکلات کلیوی و برخی انواع سرطان.
3. جهش ژنتیکی که می‌تواند فرآیند تبدیل فولات به متیل فولات و در نتیجه کمبود اسید فولیک را مختل می کند.
4. مصرف بیش از حد الکل
5. مصرف داروهایی که می توانند منجر به کمبود فولات شوند.

رایجترین دلایل افزایش بیش از حد اسید فولیک عبارتند از:

1. کم خونی خطرناک
2. سندرم حلقه کور
3. مصرف رژیم غنی از اسید فولیک

عوارض جانبی اسید فولیک

اسید فولیک هیچ گونه عوارض جانبی ندارد که لازم باشد نگران باشید زیرا فولیک اسید محلول در آب است و حتی در موارد مصرف بیش از حد اسید فولیک، بدن به طور طبیعی اسید فولیک اضافی را از طریق ادرار دفع می کند.

درمان کمبود اسید فولیک

درمان کمبود اسید فولیک شامل افزایش مقدار فولات در رژیم غذایی، مصرف مکمل‌های اسید فولیک طبق تجویز پزشک می‌شود، علاوه بر این برای تمام افرادی که دچار کمبود فولات هستند توصیه می‌شود الکل را ترک کنند یا میزان مصرف الکل را کاهش دهند.

تست اسید فولیک

آزمایش اسید فولیک برای اندازه گیری میزان اسید فولیک در خون و تعیین کمبود اسید فولیک کاربرد دارد.

چه زمانی به آزمایش اسید فولیک نیاز دارید؟

چکاپ خون اسید فولیک عمدتاً برای افرادی انجام می شود که علائم کمبود اسید فولیک یا ویتامین B را نشان می دهند. علائم کمبود ویتامین B/ اسید فولیک به شرح زیر است:

1. اسهال
2. یبوست
3. زبان متورم و قرمز
4. خونریزی لثه
5. کم اشتها
6. خستگی
7. سردرد
8. بی حسی
9. مشکل در راه رفتن
10. از دست دادن حافظه

آزمایش خون اسید فولیک نیز برای نظارت بر پیشرفت درمان بیماری های مختلف یا عدم وجود آن انجام می شود. آزمایش اسید فولیک نیز برای زنان باردار برای جلوگیری از نقایص مادرزادی و برای رشد طبیعی جنین بسیار مهم است.

اقدامات لازم قبل ازانجام آزمایش اسید فولیک

آزمایش خون اسید فولیک به حداقل ۸ ساعت ناشتا بودن نیاز دارد. بایستی توجه داشت که مصرف برخی از  داروها روی نتایج این ازمایش تاثیر منفی دارند.

روش انجام آزمایش اسید فولیک

آزمایش اسید فولیک به نمونه خونی نیاز دارد که معمولاً از سیاهرگ واقع در قسمت داخلی آرنج گرفته می شود.

محدوده طبیعی اسید فولیک

محدوده طبیعی اسید فولیک در خون بین ۷/۲ تا ۱۷ نانوگرم در میلی لیتر است.

تفسیر نتایج فولیک اسید

اگر نتایج ازمایش بالاتر از حد طبیعی باشد هیچ مشکلی ایجاد نمی کند زیرا محلول در آب است و از طریق ادرار دفع می شود، اما بیانگر کمبود ویتامین B است. کمبود ویتامین B برای استفاده مناسب از اسید فولیک مورد نیاز بدن است و سطوح پایین ویتامین B به این معنی است که اسید فولیک به درستی استفاده نمی شود. سطوح پایین تر از حد طبیعی اسید فولیک می تواند بیانگر دلایل زیر باشد:

1. کم خونی
2. کمبود اسید فولیک
3. جذب ضعیف ویتامین ها و مواد معدنی

مطال مرتبط: تفسیر نتایج آزمایش خون

کلام اخر

این آزمایش برای بررسی کمبود اسید فولیک انجام می شود. اسید فولیک به تشکیل گلبول های قرمز خون و تولید DNA که کدهای ژنتیکی را ذخیره می کند، کمک می کند. مصرف مقدار مناسب اسید فولیک قبل و در طول بارداری به جلوگیری از نقص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا کمک می کند. برای داشتن اطلاعات بیشتر به سایت لیما طب مراجعه کنید.